Çip krizi sürüyor! Şimdi de banka kartları basılamıyor

GERÇEK GÜNDEM /

2019 yılında ortaya çıkan ve 2020 yılı itibariyle tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgını nedeniyle çip üretiminin talebi karşılayamaması pek çok sektörde krize neden oldu. Üretimin pek çok fabrikada durmasının ardından evlerde devam eden eğitim ve çalışma sürecinin ardından elektronik cihazlara talep arttı. Pandemide yarı iletken çiplerin üretim aşamalarında yaşanan kopukluklar hayatı olumsuz etkiledi.

OTOMOTİV SEKTÖRÜNDE KAYIP BÜYÜK

Çip tedarikindeki sıkıntılar nedeniyle ilk kriz otomobil üretiminde kendisini gösterdi. Bu sorun, 2022 yılında otomotiv sektöründe 18 milyon adetlik bir kayba neden oldu. Alman otomotiv devi Volkswagen Grubu'nun araç teslimatları, geçen yıl çip tedarikinde yaşanan sorunların sürmesi nedeniyle yüzde 6,8 azalarak 4,56 milyona geriledi.

BANKA KARTLARI BASILAMIYOR

Çip sorununun çözülememesinin yarattığı sıkıntı günden güne hayatın her alanında kendisini göstermeye başladı. Bu sorunun son örnekleri Türkiye’de çip teknolojisinin kullanıldığı pasaportlar, kimlik kartları, banka kartlarında yaşanıyor. Çok sayıda yurttaş “Şikayet Var” isimli internet sitesinde pasaportlarının, banka kartlarının ve kredi kartlarının kendilerine ulaşmadığını ifade ederek soruna çözüm bulunmasını talep etti. Bazı yurttaşların Türkiye’nin büyük bankalarından müşteri temsilcilerinin kendilerine ‘çip krizi nedeniyle kartların basımlarının yapılmadığı’ açıklamasında bulunduğunu ifade etmeleri dikkat çekti. Debit/kredi kartı başvurularında en fazla 15 gün olan teslimat sürecinin kimi zaman aylarca sonuçlanmaması ise tepkilere neden oldu.

ABD-ÇİN ARASINDA ÇİP GERİLİMİ

Çip tedarik zincirinde yaşanan sorunda, hammadde arzı başta olmak üzere çok sayıda ülkenin payı bulunuyor. Covid-19 salgınında ülkeler arası geçişlerin neredeyse tamamen kapanması, fabrikaların salgın nedeniyle üretimi durdurması çip krizinin temel sebepleri arasında yer alıyor. Öte yandan Ukrayna-Rusya savaşı üretim tedarik zincirindeki aksamaların sürmesine sebep olurken ve ABD’nin çip üretimine teşvikler vererek Çin’e kısıtlamalar getirmesi, sorunun ‘tekelleşme savaşına’ dönmesine neden oluyor.

HAYVANLARA MİKROÇİP UYGULAMASI DA KRİZ YARATMIŞTI

Çip sorunu, geçtiğimiz günlerde de hayvanseverlerin yaşadığı sıkıntılarla gündeme gelmişti. Yaban hayatın takibinin yanı sıra insanlarla birlikte yaşamlarını sürdüren hayvanların da kimliklendirilmesi için çip takma uygulaması zorunlu hale getirilmişti. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından 5 bin 199 sayılı kanun ile uygulamaya konan evcil hayvanlara mikroçip takılarak kayıt altına alınması zorunluluğunun süresi 31 Aralık 2022’de doldu. Ancak ihtiyacı karşılayacak kadar çip temin edilememesi nedeniyle hayvanseverler büyük sorun yaşadı. Bakanlık, belirtilen tarihe kadar il veya ilçe müdürlüklerine başvurarak beyanname veren kişilerin süreci cezasız devam ettirebilmesine olanak tanıyarak geçici bir çözüm üretme yoluna gitti.

YENİ NESİL ÇİPLER Uzmanlara göre, çip krizinin çözümü için ülkeler arasındaki kısıtlamaların kaldırılması yeterli değil. Üretim kapasitesi ne kadar artırılsa da çip üretimin ağırlıklı olarak aynı nesil teknolojide kalması da durumu zorlaştırıyor. Bu nedenle pandemi sona erse de teknolojik cihazların üretiminde sorunun sürmesi bekleniyor. Şirketlerin AR-GE çalışmaları bu noktada büyük önem taşıyor. Üretim ve tedarik krizinin çözümünde yeni nesil, hammaddelerine erişimi, üretimi, taşınması ve korunması kolay, alternatif çiplerin geliştirilmesinin temel koşullardan biri olduğu belirtiliyor.