Suriye'de Anbean Neler Oluyor? Cihatçılar Genel Af İlan Etti
Cihatçı HTŞ öncülüğündeki silahlı grupların başkenti Şam'ı ele geçirmesi ve Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın ülkeyi terk ederek Rusya'ya gitmesinin ardından Suriye'nin akıbetinin ne olacağı merak ediliyor. Öte yandan Şam'ın kontrolünün cihatçılara geçmesinin ardından Rusya'ya uçan Esad ve ailesine sığınma hakkını Putin'in verdiği açıklandı. Cihatçılar Suriye'de genel af ilan etti. Esad rejimi başbakanı Muhammed Gazi el-Celali, iktidarı devretmeyi kabul etti.
27 Kasım'da cihatçı terör örgütü HTŞ öncülüğündeki silahlı grupların Humus'u ele geçirmesiyle başlayan süreç Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın ailesiyle birlikte ülkeyi terk ederek Rusya'ya gitmesiyle birlikte başkent Şam'ın kontrolü silahlı muhalif grupların kontrolüne geçti.
Suriyeli muhalif lider Ebu Muhammed el-Cevlani, Esad rejiminin devrilmesinin ardından başkent Şam'da Esad rejimi Başbakanı Muhammed Gazi el-Celali ile bir araya geldi. Görüşmede Suriye'de kurulacak olan geçiş hükümetinde başbakanlık görevine getirileceği iddia edilen İdlip merkezli Suriye Kurtuluş Hükümeti Başkanı Muhammed el-Beşir de yer aldı.
El-Cevlani, görüşmede el-Celali'ye Suriye Kurtuluş Hükümeti'nin "sıfırdan başlamasına" rağmen son dört yılda deneyim kazandığını ve önemli başarılar elde ettiğini söyledi. El-Cevlani, ayrıca geçiş hükümetinin eski yönetimin deneyimlerinden de faydalanacağını açıkladı.
Görüşmenin ardından el-Celali, iktidarı İdlib merkezli Suriye Kurtuluş Hükümeti'ne devretmeyi kabul ettiğini açıkladı.
Suriye'de idareyi ele alan terör örgütü HTŞ, bütün asker kaçakları için af çıkardı.
İsrail güçlerinin Golan Tepeleri'ndeki tampon bölgeyi geçerek 1973'ten sonra ilk kez Suriye topraklarına girmesinin ardından Almanya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Sebastian Fischer tarafından yapılan açıklamada, "Golan Tepeleri 1967 yılında İsrail tarafından işgal edildi ve 1981 yılında ilhak edildi. Almanya bu ilhakı tanımıyor. Uluslararası hukuka göre İsrail tarafından kontrol edilen bölge Suriye'ye aittir" denildi.
Al Jazeera Arapça, Heyet Tahrir El Şam'ın Suriye'de geçiş hükümetinin başbakanı olarak Muhammed El Beşir'i atadığını duyurdu.
Geçiş dönemini yönetmek üzere yeni bir hükümet kurmakla görevlendirilecek olan El Beşir daha önce sadece kuzeybatı Suriye ve İdlib'in bir kısmını yöneten HTŞ'ye bağlı Kurtuluş Hükümeti'nin başında yer alıyordu.
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, cihatçı grupların Şam'a girmesi sonrası ülkede ayrılan Beşar Esad'a sığınma verilmesi kararının Rusya Devlet Başkanı Putin'e ait olduğunu söyledi.
Kremlin Sözcüsü, Esad'ın Rusya'ya ne zaman gittiği konusunda bilgi vermedi, yakın zamanda planlanmış bir Putin-Esad görüşmesinin de olmadığını ifade etti.
Rus haber ajansı TASS, Suriye'de Beşar Esad yönetimini deviren HTŞ öncülüğündeki cihatçı grupların, Rus üssüne ev sahipliği yapan Lazkiye vilayetinde de kontrolü tamamen aldığını duyurdu. Bir kaynak, Rusya'nın üslerinin normal şekilde çalışmaya devam ettiğini söyledi.
Suriye Milli Ordusu (SMO), terör örgütü PKK/YPG’nin işgali altındaki bölgelere başlattığı operasyonları sürdürüyor. Terör örgütünün işgali altındaki Münbiç, SMO güçlerinin kontrolüne geçti.
CENTCOM, sosyal medya hesabından Suriye'deki faaliyetlerine ilişkin açıklama yaptı. Açıklamada, Suriye'nin orta kesimlerinde IŞİD'e ait olduğu bilinen bölgelere hava saldırısı düzenlendiği belirtildi.
ABD Hava Kuvvetleri’ne ait farklı uçaklar kullanılarak 75'in üzerinde hedefin vurulduğu aktarılan açıklamada, saldırılara ilişkin hasar tespit çalışmalarının sürdüğü ve sivil kayıp olmadığı bildirildi.
Açıklamada, saldırıların, IŞİD'in Suriye'deki mevcut durumdan yararlanarak yeniden yapılanmasının önüne geçmek amacıyla yapıldığı da ifade edildi.
Suriye'de iktidarın el değiştirmesiyle birlikte işkence ve kötü muameleyle bilinen Sednaya Hapishanesi'nden sağ kurtulanlar, insanların gizli yeraltı hücrelerinde tutulduğunu söyledi.
Şam'daki yetkililer, bazıları havalandırma yetersizliğinden dolayı "neredeyse boğulma tehlikesiyle karşı karşıya" olan tutukluların serbest bırakılması için çalışmaların sürdüğünü bildirdi.
İsrail güçleri 1973'ten sonra ilk kez Golan Tepeleri'ndeki tampon bölgeyi geçerek Suriye topraklarına girdi. İsrail Başbakanı Netanyahu, 1974 yılında imzalanan Kuvvetlerin Çekilmesi Anlaşması'nın çöktüğünü iddia etti, orduya Golan Tepeleri'ni ele geçirme talimatı verdi.
İsrail uçakları ayrıca dünden bu yana ülke genelindeki silah depolarını hedef aldı. İsrail'in 100'den fazla hava saldırısı düzenlediği belirtildi. İddialara göre İsrail'in hedefleri arasında askeri üsler, hava savunma üsleri, istihbarat karargahlarının yanı sıra uzun ile kısa menzilli füze depoları, hava savunma sistemleri, silah üretim merkezleri, konvansiyonel olmayan silah stokları vardı.
HTŞ LİDERİ EMEVİ CAMİ'NDE
Şam'a ulaşan HTŞ lideri el-Colani Emevi Camii'ne gitti.
Colani, burada yaptığı konuşmada konuşmada "Suriye'nin 20 yıldır bu anı beklediğini" vurgulayan el-Colani "Bu zalim tüm Suriye halkına zulmetti. Suriye'yi İran'ın çiftliği yaptı" dedi.
HTŞ lideri şöyle devam etti: "Suriye'deki hiçbir ev yok ki savaştan zarar görmemiş olsun, savaşa dahil olmamış olsun. Elhamdülillah savaş bitti zafer elde ettik... Bugünden itibaren Suriye kurtuldu temizlendi. Bu zafer yetimlerin, dulların, şehitlerin zaferidir."
ŞAM'DA SOKAĞA ÇIKMA YASAĞI
Cihatçıların kontrolüne geçen başkente dönüşler başlarken, Şam'da yağma olaylarının da yaşandığı öğrenildi. Şehrin kontrolünü ele geçiren gruplar olayları engelleyebilmek için sokağa çıkma yasağı ilan etti.
ERAKÇİ: ESAD ORDUSUNDAN ŞİKAYETÇİYDİ
İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, Suriye’de Esad rejiminin devrilmesinin ardından devlet televizyonuna açıklamalarda bulundu. Analizler ve gelen haberlerin böyle bir hareketin olacağına işaret ettiğini belirten Erakçi şöyle konuştu:
“ABD ve İsrail rejiminin, direniş eksenini sorunlarla karşı karşıya bırakmayı hedefleyen bir planı olduğunu biliyorduk. Bu tür planlar her zaman vardı ve Gazze ile Lübnan’daki gelişmelerden sonra bu adımlar bekleniyordu. İran ve Suriye’nin istihbarat birimleri, İdlib’deki hareketlilikten haberdardı ve bilgiler Suriye hükümeti ile ordusuna iletilmişti. Ancak iki şey hayret ediciydi. Suriye ordusunun yetersizliği ve olayların hızla gelişmesi. Bu durum sadece İran için değil, herkes için beklenmedik bir tabloydu."
Suriye ordusunun neden bu kadar hızlı bir şekilde geri çekildiğine ilişkin yorum yapan Erakçi, kendisinin ve İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in danışmanı Ali Laricani’nin Esad ile görüştüğünü kaydederek, “Esad'ın ordusunun performansından dolayı kafası karışmıştı ve bu durumdan şikayetçiydi. Suriye hükümetinin, ordunun durumu hakkında doğru bir analiz yapamadığı açıktı. Suriye ordusunun sahadaki gerçek bir savaştan çok psikolojik bir savaşın etkisi altında kaldığını düşünüyorum. Başlatılan propaganda ve medyada gösterilen atmosfer, ordunun motivasyonunu düşürerek ciddi bir direniş gösterememelerine yol açtı” ifadelerini kullandı.
Astana görüşmelerine değinen Erakçi “Suriye hükümeti ile muhalifler arasında yaşanan çatışmalar Şam’a yaklaştığında İran, Rusya ve Türkiye gerilimi azaltmak ve durumu yönetmek için anlaşma yaptı. Üç ülke, bölgelerindeki grupları kontrol ederek çatışmaları önlemeyi üstlendi. Bu süreç, 10 yılı aşkın bir süredir başarıyla devam ederek Suriye’de barış ve huzurun sağlanmasına katkı sağladı” diye konuştu.
Son saldırıların Astana sürecine aykırı olduğuna vurgu yapan Erakçi “Astana sürecinin hedeflerinden biri, istikrar sağlandıktan sonra Suriye hükümeti ve muhalifler arasında siyasi diyalogun başlamasına, reformların yapılmasına ve gerekirse anayasa değişikliğine destek olmaktı. Son 10 yılda bu süreçte yavaş ilerledik ve beklenen sonuçlara ulaşamadık. Esad hükümeti ise hem yeterince esneklik göstermedi hem de süreci yeterince hızlı ilerletemedi” dedi.