ABD'de sızan 'çok gizli' belgeler: Nasıl ortaya çıktı, ne kadar önemli?

ABD Savunma Bakanlığı'na ait "gizli" ve "çok gizli" ibareli istihbarat belgelerinin sosyal medyaya sızması gündemdeki yerini koruyor.

Belgeler, Washington yönetiminin hem müttefikleri hem de rakipleri üzerinde yürüttüğü istihbarat çalışmalarını ortaya koyarken, ABD'li yetkililer sızıntıların bazı "hassas kaynakları" tehlikeye atmasından ve diplomatik ilişkilere zarar vermesinden endişe ediyor. Belgelerde yer alan bilgilerden önemli bir kısmının kış aylarında toplanan istihbarat sonrasında şubat ve martta rapor haline getirildiği biliniyor. Ancak sızıntının boyutu henüz tam olarak tespit edilebilmiş değil.

Konuyla ilgili Independent Türkçe'den Barış Kaygusuz’un sorularını yanıtlayan Türkiye'nin eski ABD Büyükelçisi Faruk Loğoğlu, ABD'nin müttefikleri üzerinde yaptığı istihbarat çalışmalarının diğer ülkeler tarafından da yapılıyor olabileceğini söyledi.

İstihbarat çalışmalarının savaşın gidişatını değiştirmek ihtimalinin düşük olduğunu belirten Loğoğlu, "Böyle bir ortamda, bu istihbarat çalışmalarını sadece ABD değil, Rusya da Almanya da bütün ülkeler yapar. Tahminim Türkiye de yapar. Amerikalılar baskın çünkü, birikim ve teknoloji bakımından öndeler. Ukrayna'yla yakın ilişkileri olduğu için bilgi kaynaklarına erişimleri de daha kolay. Ancak istihbarat çalışmalarının savaşın gidişatını değiştirebileceğini düşünmüyorum" dedi.

BELGELER NASIL ORTAYA ÇIKTI?

İstihbarat belgelerinin nasıl bakanlık dışına çıkarılarak sosyal medyaya sızdığı henüz netlik kazanmış değil.

İlk olarak ağırlıklı şekilde bilgisayar oyunu oynayanların kullandığı bir sosyal medya platformu olan Discord'da ortaya çıkan belgelerin birkaç ay önce paylaşılmaya başlandığı düşünülüyor.

Belgelerin çıkış noktası ise Discord'da Ukrayna'daki savaşın tartışıldığı bir sohbet odası. Sohbet odasının katılımcılarından birine göre, Ukrayna savaşıyla ilgili tartışmalar devam ederken kullanıcılardan biri, belgelerin fotoğraflarını grupta paylaşmaya başlıyor.

Belgeler birkaç hafta öncesine kadar kimse tarafından fark edilmezken, sosyal medyada dolaşmaya başlamasıyla birlikte büyük medya kuruluşlarının dikkatini çekiyor ve ABD Adalet Bakanlığı konuyla ilgili soruşturma başlatıyor.

Araştırmacı gazetecilik platformu Bellingcat'in incelemesine göre ilk olarak "Thug Shaker Central" isimli sohbet odasında paylaşılan belgeler daha sonra buradan Discord'daki "WowMao" isimli bir odaya taşındı. Belgeler, bu odada paylaşılmasının ardından hızlı bir şekilde diğer sosyal medya platformlarına yayıldı.

Belgelerin ilk kez paylaşıldığı sohbet odasında bulunan 18 yaşında bir kullanıcı, AP'ye yaptığı açıklamada belgelerin ilk kez kullanıcı adı "the O.G" olan bir kişi tarafından paylaşıldığını söyledi. Aynı kullanıcı, belgeleri paylaşan kişinin ideolojik ve siyasi bir amaçtan çok, gruptaki diğer kişileri etkilemek ister görüntüde olduğunu belirtti.

SIZAN BELGELER NE KADAR ÖNEMLİ?

Sosyal medyaya sızan istihbarat belgeleri, çıktısı alınmış gizli belgelerin bir odada çekilen fotoğraflarından ibaret. Fotoğraflarda yer alan ofis araç gereçleri gibi rutin detaylar, belgelerin aynı odada fotoğraflandığını gösteriyor.

Sızan birçok belgenin aralarında ABD Genelkurmay Başkanı Milley'nin de olduğu üst düzey Pentagon liderliği için hazırlanan raporlar olduğunu düşünülüyor. Belgelerde NSA, CIA ve DIA gibi güvenlik kurumlarının ilgili olaylarla ilgili değerlendirmeleri de yer alıyor.

Birçoğu "gizli" ibareli olan belgelerin bazılarında "NOFORN" damgası bulunuyor. Bu damga, belgenin yabancı ülkelerle paylaşılamayacağı anlamına geliyor. Bunun dışında, sızan belgeler içinde ABD'nin yakın müttefikleriyle paylaşılabilecek statüde olanlar da var, en yüksek önem statüsündeki "çok gizli" damgalı belgeler de.