“Ankara davet edildiği etkinliği iptal etti” iddiası: Erdoğan'ın geleceğini duyurduğu İran Cumhurbaşkanı Reisi Türkiye’ye gelmeyecek

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın daha önce gazetecilere duyurduğu ancak Tahran'ın resmi olarak teyit etmediği Ankara'daki zirveye katılmadı.

Erdoğan’ın açıkladığı zirveye İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin katılmaması, İsrail-Hamas savaşı konusundaki ortak görüşlerine rağmen iki ülke arasında devam eden gerilimin boyutunu ortaya koyuyor.

İran'ın yarı resmi Tasnim haber ajansı ise Reisi’nin Türkiye ziyaretinin "ertelendiğini" bildirdi. Ancak ajans herhangi bir gerekçe göstermedi ya da başka bir ayrıntı vermedi.

Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı'nın Türkiye'ye yapacağı ilk resmi ziyareti, 11 Kasım'da Riyad'da düzenlenen ve Reisi’nin de katıldığı bölgesel liderler zirvesi dönüşünde uçakta bizzat duyurmuştu.

Erdoğan uçakta gazetecilere yaptığı açıklamada "İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ayın 28'inde bize geliyor" demişti.

Ziyaret Türkiye'nin devlet medyası yani TRT tarafından da duyuruldu ve bu konu pazartesi günü geç saatlere kadar televizyonlarda tartışıldı.

Ancak İran’ın resmi medyası ya da Reisi’nin kaynakları tarafından hiçbir zaman resmi olarak doğrulanmadı.

“REİSİ, FİLİSTİN HALKIYLA DAYANIŞMA AMACIYLA DÜZENLENEN BİR ETKİNLİĞE KATILMASINI KENDİ İÇİN UTANÇ KAYNAĞI OLARAK GÖRDÜ”

Araştırmacı gazeteci Ali Hassan Mourad, Reisi’nin 29 Kasım 2023’te yapılması planlanan Türkiye ziyaretinin iptal edilmesiyle ilgili sosyal medya hesabından bazı iddialarda bulundu:

“Türkiye ziyaretinin iptal edilmesinin nedeni 11 Kasım'da Riyad'da düzenlenen Arap-İslam zirvesi sırasında Türkiye Cumhurbaşkanı, "İsrail'in Gazze Şeridi'ndeki savaşına ortak bir yanıt formüle etmeye odaklanmayı görüşmek üzere" İran Cumhurbaşkanı Reisi’nin 28 Kasım'da Ankara'da kabul etme niyetini açıkladı. Olan şu ki, Türk sivil toplum kuruluşları ve yerel dernekler, Filistin halkına destek amaçlı bir etkinlik düzenlemek için önceden izin almışlar ve Ankara'dayken Cumhurbaşkanı Reisi’ye davet göndermişler, o da daveti kabul etmiş. Türk hükümeti, İran cumhurbaşkanına yapılan daveti öğrendiğinde, etkinliğin düzenlenmesine ilişkin ruhsatı iptal etti ve bunun sonucunda İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Ofisi, planlanan ziyareti iptal etme kararı aldı.”

Gazeteci Mourad, “Reisi’nin ziyareti öncelikle Gazze'ye yönelik saldırıyı görüşmek ve bu konuda Türkiye ile ortak tavır almaktı” dedi.

HAFTA SONU TELEFON GÖRÜŞMESİ YAPMIŞLARDI

İki cumhurbaşkanı ve ülkelerin üst düzey diplomatları hafta sonu Gazze savaşına odaklanan telefon görüşmeleri yapmıştı.

İran Dışişleri Bakanlığı görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emirabdullahiyan’ın "iki ülke arasındaki üst düzey diplomasinin devam etmesiyle, iki (tarafın) karşılıklı iş birliğinin güçlendiğini ve derinleştiğini görebileceği umudunu" dile getirdiğini söylemişti.

ERDOĞAN, HAMAS’I “KURTULUŞ GRUBU” OLARAK TANIMLIYOR

Erdoğan, Hamas militanlarının 7 Ekim’de İsrail’e saldırısının ardından İsrail'i "terörist devlet" olarak nitelendirmiş, İran destekli Hamas'ı da "kurtuluş grubu" olarak tanımlamıştı.

Gazze'nin Hamas liderliğindeki hükümeti, İsrail'in Hamas'ın saldırılarına misilleme yapmaya başlamasından aralarında binlerce çocuğun da bulunduğu yaklaşık 15 bin kişiyi öldürdü.

TÜRKİYE-İRAN İLİŞKİLERİ

Türkiye, Suriye'deki iç savaş sırasında İran ve Rusya destekli Devlet Başkanı Beşar Esad'ı devirmek için isyancıların çabalarını desteklemişti.

Ankara'nın Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ'daki Ermeni ayrılıkçılara karşı kazandığı iki savaşı desteklemesi de İran'da derin bir rahatsızlık yarattı.

Tahran, Bakü'nün Kafkasya bölgesinde yeniden canlanmasının İran'daki büyük etnik Azeri azınlığın ayrılıkçı emellerini besleyebileceğinden korkuyor.

İran ayrıca Azerbaycan ve Türkiye arasındaki kuzey sınırı boyunca uzanan ve Ermenistan'a erişimini zorlaştırma potansiyeli taşıyan bir ticaret yolundan da endişe duyuyor.