Moderatörlere Travma Teşhisi! Facebook Davalık Oldu

Kampanyacılar, 140’tan fazla içerik moderatörüne TSSB (Travma Sonrası Stres Bozukluğu) ve diğer ruh sağlığı sorunları teşhisi konulmasının ardından Facebook’un ana şirketi Meta’yı, Kenya’daki yüzlerce içerik moderatörüne “potansiyel olarak ömür boyu sürecek travma” yaşatmakla suçladı.

Bu teşhisler, Kenya’nın başkenti Nairobi’deki Kenyatta Ulusal Hastanesi’nin ruh sağlığı bölümü başkanı Dr. Ian Kanyanya tarafından konuldu ve 4 Aralık’ta şehrin İstihdam ve İş İlişkileri Mahkemesi’ne sunuldu.

ORTAYA ÇIKAN BULGULAR

Tıbbi raporlar, Meta ve onun adına içerik inceleme hizmeti sunan Samasource Kenya şirketine karşı açılan davanın bir parçası olarak, hukuk firması Nzili ve Sumbi Associates tarafından mahkemeye sunuldu. İçerik moderatörleri, sosyal medya platformlarındaki rahatsız edici içerikleri ayıklamak için çalışıyor ve genellikle bu tür işler, gelişmekte olan ülkelerdeki üçüncü taraf firmalar tarafından yürütülüyor.

Uzmanlar yıllardır bu işin moderatörlerin ruh sağlığı üzerinde yıkıcı etkiler yaratabileceği konusunda uyarılarda bulunuyor.

META'DAN YANIT

Meta, davayla ilgili olarak tıbbi raporlar hakkında yorum yapmayı reddetti ancak moderatörlere verilen desteğin kendileri için önemli olduğunu belirtti. Şirket, üçüncü taraf firmalarla yaptığı sözleşmelerin danışmanlık, eğitim ve adil ücret koşullarını içerdiğini vurguladı. Meta sözcüsü ayrıca moderatörlerin, “içerik inceleme araçlarını” özelleştirerek rahatsız edici içerikleri bulanık veya siyah-beyaz görmeyi tercih edebildiklerini söyledi.

Samasource bu konuda yorum talebine yanıt vermedi.

'KORKUNÇ İÇERİKLER'

Dr. Kanyany, değerlendirdiği moderatörlerin “günlük olarak korkunç cinayetler, kendine zarar verme, intiharlar, cinsel şiddet, çocuk istismarı ve diğer şiddet eylemlerine dair son derece grafik içeriklere maruz kaldığını” ifade etti. Psikolojik değerlendirmeden geçmeye gönüllü olan 144 içerik moderatörünün yüzde 81’inin “şiddetli” TSSB teşhisi aldığı belirtildi.

Toplu dava, 2022’de eski bir Facebook moderatörünün Samasource Kenya’ya karşı açtığı başka bir davadan doğdu. Bu dava, çalışanın adil olmayan çalışma koşullarını protesto ettikten sonra yasadışı bir şekilde işten çıkarıldığını iddia etmesiyle gündeme gelmişti.

Foxglove adlı İngiliz sivil toplum kuruluşu, geçtiğimiz yıl Samasource Kenya’nın Nairobi’deki moderasyon merkezinde çalışan 260 içerik moderatörünün tamamını işten çıkardığını ve bunu, ücret ve çalışma koşullarıyla ilgili dile getirilen endişeler nedeniyle bir “ceza” olarak nitelendirdi.

Mevcut davada yer alan moderatörlerin 2019 ile 2023 yılları arasında Samasource Kenya için çalıştıkları belirtiliyor.

'ÖMÜRLÜK TRAVMA'

CNN tarafından görülen bir tıbbi raporda, bir içerik moderatörü, iş sırasında incelediği grafik içeriklerin etkisiyle kabuslar gördüğünü, soğuk terler içinde uyandığını ve sık sık sinir krizleri, geri dönüşler ve paranoya yaşadığını anlattı. Bir başka moderatör ise çürümekte olan bir insan elinden çıkan kurtçukları gördüğü bir görüntü sonrasında tripofobi (delikli desenlerden korku) geliştirdiğini söyledi.

Foxglove’un eş icra direktörü Martha Dark, içerik moderatörlüğünün “tehlikeli ve hatta ölümcül bir iş” olduğunu belirterek, bunun çoğu moderatör için ömür boyu TSSB’ye neden olduğunu ifade etti. Dark, Meta’nın genç ve deneyimsiz çalışanları ağır psikolojik travmalara maruz bırakarak büyük bir sorumluluk taşıdığını söyledi.

BENZER TİKTOK DAVASI

Meta’ya karşı açılan bu dava, içerik moderatörlerinin travma iddialarıyla sosyal medya devlerine karşı yasal işlem başlattığı ilk olay değil. 2021’de TikTok’ta çalışan bir içerik moderatörü, iş nedeniyle psikolojik travma yaşadığını belirterek şirkete dava açmıştı. 2022’de de başka eski TikTok moderatörleri benzer bir dava açmıştı.