Dikkat çeken rapor açıklandı: 'YÖK kaldırılmalı ve yeni bir çerçeve yasa oluşturulmalı'

Aralarında Boğaziçi Üniversitesi ve ODTÜ’nün de bulunduğu toplam 13 farklı üniversiteden öğretim üyeleri Temmuz 2022’de bir araya gelmiş ve Türkiye’deki yükseköğretim alanının yeniden yapılandırılması üzerine bir çalıştay düzenlemişlerdi. 30 Haziran- 1 Temmuz tarihleri arasında Türkiye Barolar Birliği’nin Ankara’daki konferans merkezinde gerçekleştirilen çalıştayın sonuç raporu bugün açıklandı.

Ortaköy’de düzenlenen basın toplantısıyla kamuoyuna duyurulan Sonuç Raporu’na göre, yükseköğretim sistemindeki sorunları çözmek için bir çerçeve yasaya ihtiyaç duyulduğu, akademik özgürlük, kurumsal özerkliğin şart olduğu, akademik etik ve ortak değerlerin korunmasının gerekliliği vurgulandı.

“YÖK GİDEREK MERKEZİLEŞTİ VE ÜNİVERSİTELERİN ÖZERKLİĞİ AZALDI”

Boğaziçi Üniversitesi eski Rektörü Prof. Dr. Üstün Ergüder’in konuşmasıyla başlayan basın toplantısında, Ergüder önceden de YÖK üzerine pek çok kez rapor hazırladıklarını ama hiçbir sonuç alınamadığını söyledi:

“1992-2000 arasında Boğaziçi Üniversitesi’nde rektörlük yaptım ve YÖK’ün kuruluş yıllarını da yaşadım. YÖK kurulduğundan beri de bu sistemin yanlış olduğunu söylüyoruz. Devamlı raporlar yazdık fakat hiçbiri dikkate alınmadı. Hatta YÖK giderek daha da merkezileşti. Üniversitelerin özerkliği giderek azaldı ve akademik performans da düşmeye başladı."

Rapora birçok üniversiteden akademisyenin katkıda bulunduğunu belirten Ergüder, raporun üniversitelerin sorunlarını "çok iyi yansıttığını" söyledi:

“Bu raporun diğer raporlardan çok büyük bir farkı var. Bu rapor YÖK’le birlikte büyüyen öğretim üyelerinin ve birçok üniversiteden akademisyenin katkıda bulunduğu rapor. Umarım bu rapor da önceki raporlar gibi rafta kalmaz ve siyasi açıdan kabul görür.”

“YÖK KALDIRILMALI VE YENİ BİR ÇERÇEVE YASA YAPILMALI”

Boğaziçi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Taner Bilgiç, raporun tanıtımını yaparak yükseköğretim sistemindeki sorunların çözülebilmesi için yeni bir çerçeve yasanın gerekli olduğunu söyledi. Ayrıca üniversitelerin özerkliği için Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) kaldırılması gerektiğini vurgulayan Bilgiç, “YÖK kaldırılmalı ve yeni bir çerçeve yasası yapılmalı” dedi.

Türkiye’nin öğrenci başına dünyada en az harcama yapan ülke olduğunu belirten Bilgiç, "2 milyon öğrenciyi bu üniversitelere böldüğümüzde okul başına 2 bin öğrenci düşüyor. Toplam 182 bin akademisyen varlığı düşündüğümüzde akademik kadronun yetmediğini görüyoruz” dedi.

“OECD ÜLKELERİ ARASINDA İŞSİZ ÜNİVERSİTELİ SAYISININ EN YÜKSEK OLDUĞU ÜLKE TÜRKİYE”

Bilgiç, Türkiye’nin OECD ülkeleri arasında işsiz üniversiteli sayısı en yüksek ülke olduğunu söyleyerek sözlerini şöyle sürdürdü:

“OECD’nin 2020 yılında yayımlanan raporuna göre, Türkiye üniversite mezunlarını istihdam etmede en son sırada. Yani bizim lisans verdiğimiz öğrenciler mezun olduktan sonra iş bulamıyorlar. Gençler ya iş bulamıyorlar ya da iş yok. “

“TEPEEDEN İNME ATAMALARLA ÜNİVERSİTELERİ YÖNETEMEZSİNİZ”

Akademik karar alma süreçlerinin tamamının temelinin liyakate dayandığını söyleyen Bilgiç, tepeden atamalarla üniversitelerin yönetilemeyeceğini ifade etti:

“Akademik istihdamı üniversiteler kendileri yapar. Hiçbir üniversiteye ‘Size şahane birini bulduk’ diyerek birini gönderemezsiniz. Akademik istihdam, atama ve yükseltme, müfredat ve akademik derecelerin nitelikleri tümüyle üniversitenin yetkili kurumlarının sorumluluğunda olmalı.”

“RAPORU DAVET ÜZERİNE ALTILI MASA’YA SUNDUK”

Bilgiç, Çalıştay sonuç raporunun gelen davet üzerine Altılı Masa’nın ortak yükseköğretim kamuoyuna sunulduğunu söyledi:

“Çalıştay sonuç raporunu 1 Aralık 2022’de TBMM’de grubu olan ve seçimlere girme hakkı elde eden tüm siyasi partilere yolladık. 5 Aralık’ta ise Altılı Masa’nın ortak yükseköğretim komisyonuna davet edildik ve raporu onlara da sunduk.”