Darphane 14 Yıl Sonra Tasarruf İçin Adım Atmıştı! Ağırlığı Azaltmak da İşe Yaramadı: 1 TL Madeni Paranın Maliyeti 3 Lirayı Aştı
Darphane, tasarruf için 14 yıl sonra madeni paraları değiştirmişti. 1 TL’lerin ağırlığının azalması bile maliyetini kurtarmaya yetmedi. Üretim maliyeti 1 TL’lik bozuk para için 3 lirayı da aştı. CHP’li isim duruma tepki göstererek, “Bu durum fırsatçılara gün doğurdu, piyasaya çıkar çıkmaz paraları toplayıp hurdacılara satarak haksız kazanç sağlama yoluna gittiler” dedi. Öte yandan Darphane’nin madeni para basım verileri de belli oldu.
Piyasada en büyük banknot paranın dolaşımdaki hakimiyeti yüzde 80’e yükselirken, madeni paralarla ilgili de yeni bir detay ortaya çıktı. Darphane 2024 yılında 11 aylık süreçte 532 milyon 680 bin adet 1 TL bozuk para basımı yaptı. Yıl boyunca 196 bin adet 1 kuruş basılmasına rağmen en çok ihtiyaç duyulan 25 kuruşluk madeni paradan ise hiç basılmadı. Son 3 aylık veriye bakıldığında 10 kuruşların da basımının durduğu görüldü. Kasım ayında ise sadece 47 milyon 880 bin adet 1 TL ve 13 milyon 260 bin adet 5 TL basıldı.
MADENİ PARA İÇİN TABLOYU GÖZLER ÖNÜNE SERDİ
Piyasada bozuk para ihtiyacı özellikle esnafı zor durumda bırakırken, CHP Ankara Milletvekili Deniz Demir madeni 1 lira için dikkat çeken bir tablo paylaştı. Demir’in paylaştığı verilere göre bozuk 1 TL’nin maliyetinin 3 lirayı geçtiği ifade edildi.
1 LİRANIN MALİYETİ 3 TL’Yİ GEÇTİ
Paylaşımında, “Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü, maliyetleri düşürmek için gramajı düşürme yoluna gitti. Kullanılan bakır, çinko ve nikelin oranları değişirken, üretimde ise yüzde 30 tasarruf sağlandı” diyen Demir şunları kaydetti:
“1 TL’lik madeni para 8,2 gramdan 6,6 grama geriledi. 50 kuruşun ağırlığı ise 6,8 gramdan 5,5 grama düştü. Ancak artan döviz metal paralarda kullanılan alaşımlara da yansıdı. 1 TL’nin maliyeti 3 TL’yi geçti. Bu durum fırsatçılara gün doğurdu, piyasaya çıkar çıkmaz paraları toplayıp hurdacılara satarak haksız kazanç sağlama yoluna gittiler. Ekmeğin 15 liraya yaklaştığı yerde 50 kuruş ve 1 TL gibi paralar tam anlamıyla değerini yitirmiştir.”
TASARRUF OLSUN DİYE AĞIRLIĞI AZALTILMIŞTI
Geçtiğimiz yıl Nisan ayında 14 yıl sonra ilk kez madeni paralarda değişikliğe gidilmiş ve ağırlıkları değişmişti. 1 lira 8.2 gramdan 6.6 grama geriledi. 50 kuruşsa 6.8 gramdan 5.5 grama düştü. Paranın kalınlığı da yaklaşık yarım milim oynadı. Kullanılan bakır, çinko ve nikelin oranlarının değişmesi ile üretimde yüzde 30’luk tasarruf sağlanmıştı.