Emekliye Bir Darbe Daha: Bütün Planları Suya Düşecek
Emeklilik için prim günü sayan ve emeklilik yaşı bekleyen vatandaşlar, maaş farkı nedeniyle erkenden emekli olmaya çalışıyor. Eğer güncelleme katsayısında yeni bir düzenlemeye gidilmezse, birçok kişi bu durumdan olumsuz etkilenecek.
Emekli olmak için yaşı bekleyen ve prim günü sayan vatandaşlar, 2024 ve 2025 yılları arasında oluşan yüzde 30'luk maaş farkı nedeniyle apar topar emekli olmaya çalışıyor. Güncelleme katsayısında bir iyileştirme yapılmazsa pek çok kişi olumsuz etkilenecek.
1 Ocak 2025'ten itibaren emeklilik başvurusu yapacak olanlar, önceki yıllara göre daha düşük emekli maaşı alabilir. Yeni düzenlemeye göre, 2024 yılı Ocak ve Temmuz aylarında yapılan maaş zamları emekli aylığı hesaplamalarında dikkate alınmayacak. Bunun yerine, 2025 başvuruları için 2024 yılı güncelleme katsayısı kullanılacak ve bu da emekli maaşlarının yaklaşık yüzde 30 oranında daha düşük hesaplanmasına neden olacak.
Yeniçağ Gazetesi’nden Halil Kağan Öyken'in haberine göre, "1 Ocak 2025 tarihinden sonra emekli olacakları kötü bir sürpriz mi bekliyor?" başlıklı yazısında bu gelişmeye dikkat çekti. Eğer 2024 yılı için yüksek bir enflasyon gerçekleşirse, bu fark bir nebze kapanabilir, ancak tamamen ortadan kalkması mümkün olmayacak.
BÜTÇE YÜKÜ ARTABİLİR
Emeklilik koşullarını sağlayan veya yakında sağlayacak olan kişilerin, 31 Aralık 2024'e kadar dilekçe vermeleri gerekecek. Özellikle EYT kapsamında yaklaşık 5 milyon kişi emekli olmayı bekliyor ve bu da başvurularda artışa neden olabilir. Emeklilik sonrası çalışanların önemli bir kısmı sosyal güvenlik destek primine tabi olarak işlerine devam ediyor. Eğer maaşlardaki yüzde 30'luk düşüşü önleyecek bir düzenleme yapılmazsa, başvurularda yeni bir artış yaşanabilir ve bu da emekli maaşlarının bütçeye yükünü artırabilir.
EMEKLİLER YÜZDE 30 DÜŞÜK MAAŞ ALACAKLAR
2025’te emekli olacak bir kişinin, 2024 yılında emekli olana göre yüzde 30 daha düşük maaş alması, toplumsal adalet duygusunu zedeleyecek ve devlet kurumlarına olan güveni sarsacaktır. 2024 güncelleme katsayısında iyileştirme yapılmaması durumunda, 2025 ve sonrası için emekli olacakların maaşları ciddi şekilde düşecek, bu da ciddi maddi sıkıntıya yol açacak.
Özel sektörde de benzer bir durum yaşanabilir; herhangi bir düzenleme yapılmaması halinde, emeklilik koşullarını sağlayan çalışanların kıdem tazminatı yükü artabilir ve bu durum işverenleri zorlayabilir.
YÜZDE 30 DÜŞÜŞÜ ENGELLEYEN DÜZENLEME YAPILACAK MI?
"2025 yılında emekli olacakların aylıklarında yaklaşık yüzde 30 düşüşü engelleyen bir düzenleme yapmamak konusunda emin miyiz?" diyen Öyken, şu ifadelere yer verdi:
Yüzde 30’luk bir düşüşü telafi edecek düzenlemeler beklenirken, kamuoyuna yapılan açıklamalarda bu düzenlemelerin sisteme zarar verdiği ve bütünlüğü korumanın önemine vurgu yapıldı. Ancak beklenen düzenlemelerin, mevcut çarpık durumu düzeltmesi bekleniyor. Bu konunun, Cumhurbaşkanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Sosyal Güvenlik Kurumu gibi tüm ilgili birimlerde ele alındığı aşikâr.
Aylıklardaki yüzde 30 düşüşten kaçmak için ne kadar sigortalının erken emekli olacağı, ne kadar erken aylık ödeneceği ve bu durumun bütçeye getireceği ek yük gibi unsurlar, verilecek kararlarda dikkate alınmalıdır. Ayrıca işveren temsilcileriyle birlikte, firmaların kıdem tazminatı yükü ve işgücü eksikliği konularının da değerlendirilmesi gerekmektedir.