Zamlar işe yaramıyor: Asgari ücret, son 222 ayın sadece 8'inde açlık sınırını aşabildi

Türkiye’de enflasyonun yüksek seyri devam ediyor. Asgari ücrete eskiden yılda bir kere zam yapılırken, son yıllarda zam periyodu altı aya düştü.

Son yıllarda ardı ardına yapılan iyileşmelere rağmen asgari ücret hâlâ açlık sınırını karşılamakta zorlanıyor. Son 222 ayda asgari ücret sadece 8 ayda açlık sınırını aştı. Kalan 214 ayda dört kişilik bir ailenin yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcamasına yetmedi.

Asgari ücret yoksulluk sınırının ise ancak dörtte birini karşılıyor.

ASGARİ ÜCRET 5’E KATLANDI AMA…

Euronews'ın haberine göre Temmuz 2023’te geçerli olacak net aylık asgari ücret 11 bin 402 lira oldu. Sadece üç yıl önce Temmuz 2020’da asgari ücret 2 bin 325 liraydı. Buna göre asgari ücret son üç yılda neredeyse beşe (4,9) katlandı. Bu yüzde 390 artış demek.

Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) açıkladığı resmi enflasyon ile yapılan karşılaştırmaya göre asgari ücret daha çok arttı. Bu durum asgari ücretle geçinenler için bir iyileştirme anlamına geliyor. Çünkü TÜİK'e göre Mayıs 2020-Mayıs 2023 arasındaki üç yılda resmi enflasyon yüzde 182 oldu.

Ancak aynı dönemi kapsayan son üç yılda gıda fiyatları yüzde 245 yükseldi.

SON 36 AYDA ASGARİ ÜCRET, 4 KEZ AÇLIK SINIRINI AŞTI

Ancak durum ücretliler için yine de zor. Çünkü TÜRK-İŞ’in açıkladığı açlık sınırı Haziran 2020-Haziran 2023 arasında yüzde 327 yükseldi. Bu dönemdeki 36 ayın sadece dördünde asgari ücret açlık sınırını aştı.

Bu ne demek? Ocak ve temmuz aylarında asgari ücrete zam geldiği zaman asgari ücret açlık sınırının üstüne çıktı. Ancak yüksek enflasyon ve artan gıda harcamaları sebebiyle asgari ücret hemen açlık sınırının altına indi.

YIL SONUNA DOĞRU AÇLIK SINIRININ, ASGARİ ÜCRETİ GEÇMESİ BEKLENİYOR

TÜRK-İŞ temmuz ayı açlık sınırını temmuz ayı sonunda açıklayacak. Önümüzdeki birkaç ayda asgari ücret açlık sınırının üstünde seyretmesi bekleniyor. Ancak yıl sonuna doğru durum tersine dönebilir.

Ocak 2005-Haziran 2023 arasındaki 222 aya bakıldığında ise sadece 8 ayda asgari ücretin açlık sınırını geçtiği gözlemleniyor. Bunun 4 ayı da son üç senede gerçekleşti.

Asgari ücret 2019 başında bin 603 liradan 2 bin 21 lira çıktı. Bu ayda açlık sınırı ise 2 bin 14 lira oldu. Böylece 2005 başından bu yana ilk kez asgari ücret açlık sınırını aştı.

YOKSULLUK SINIRININ DÖRTTE BİRİ

Ankara’da yaşayan 4 kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcamasının yanı sıra konut (kira, elektrik, su, yakıt), giyim, ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutara yoksulluk sınırı deniliyor.

Asgari ücretin yoksulluk sınırına oranı 2005 başında yüzde 20 seviyesindeydi. Yani, asgari ücret 4 kişilik bir ailenin temel ihtiyaçlarının sadece beşte birine yetiyordu. 2018 yılında bu oran yüzde 30 seviyesine çıktı.

Ancak son yıllarda yeniden yüzde 30 seviyesinin altına indi.