Piyasalarda 'Kara Pazartesi': 'Muhteşem 7'li' Eridi

ABD'de resesyon endişelerinin hızla güçlenmesi ve Asya piyasalarındaki gelişmelerin ardından küresel piyasalardaki satış baskısı derinleşirken, New York borsası haftanın ilk işlem gününe sert düşüşle başladı.

Açılışta Dow Jones endeksi, 1000 puanın üzerinde değer kaybetti ve yüzde 2,68 azalarak 38.670,55 puana indi. S&P 500 endeksi yüzde 4,07 azalışla 5.128,93 puana ve Nasdaq endeksi 1000 puanın üzerinde düşerek yüzde 6,25 kayıpla 15.728,46 puana geriledi.

NEW YORK BORSASI SERT DÜŞÜŞLE AÇILDI

ABD'de geçen hafta açıklanan veriler sonrası ekonomik aktivitenin öngörülünden daha sert yavaşlayabileceği endişesiyle pay piyasalarında negatif bir seyir izleniyor. ABD Merkez Bankası (Fed) son toplantısında politika faizini sabit bırakırken eylül toplantısı için faiz indirim sinyali verse de geçen hafta boyunca açıklanan verilerin resesyon endişesini beslemeye devam etmesi risk algısının önemli derecede yükselmesine neden oldu.

Ülkede geçen hafta açıklanan verilere göre, tarım dışı istihdam temmuz ayında 114 bin kişi artarak beklentilerin altında gerçekleşmişti. İşsizlik oranı ise aynı dönemde yüzde 4,1'den 4,3'e çıkmıştı. Art arda 4 aydır artış gösteren işsizlik oranı, bu dönemde Ekim 2021'den bu yana en yüksek seviyesine ulaşmıştı.

Tedarik Yönetim Enstitüsünün (ISM) imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) de temmuzda 46,8 ile 8 ayın en düşük seviyesine gerileyerek piyasa beklentilerinin altında kalmıştı. Söz konusu verilerin ardından para piyasalarındaki fiyatlamalarda, Fed'in eylülde politika faizini 50 baz puan indirme ihtimali yüzde 90'ın üzerine çıktı. Analistler, Fed'in faiz indirimlerine başlama konusunda geç kalmasından endişe duyulduğunu belirtti. Küresel piyasalardaki sert düşüşler Fed'den acil faiz indirimi ihtimalini gündeme getirirken analistler, böyle bir durumun piyasalardaki paniği daha da artırabileceğine dikkati çekti.

Fed yetkililerinin açıklamaları yatırımcılar tarafından yakından takip edilirken, Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, bugün verdiği bir röportajda, Fed'in ekonomideki zayıflık işaretlerine tepki vereceğini belirtti. Ekonomi zayıflıyorsa kısıtlayıcı bir politika duruşunu sürdürmenin mantıklı olmadığını dile getiren Goolsbee, Fed'in acil bir toplantı yaparak indirime gidip gitmeyeceğine dair yorum yapmaktan kaçındı.

Goolsbee, "İstihdam rakamları beklenenden daha zayıf geldi, ancak henüz resesyona benzemiyor." değerlendirmesinde bulundu. Resesyon endişeleriyle güvenli liman varlıklara olan talep güçlenirken, ABD'de 10 yıllık Hazine tahvilinin getirisi yüzde 3,667 ile Haziran 2023'ten beri en düşük seviyeyi gördü.

ABD'DE "MUHTEŞEM 7'Lİ" ERİDİ

Toplamda 14 trilyon dolardan fazla piyasa değerine sahip Muhteşem 7'li olarak adlandırılan Apple, Alphabet, Amazon, Meta Platforms, Microsoft, Nvidia ve Tesla hisseleri de satış baskısı altına girdi.

Apple'ın piyasa değeri 178 milyar dolar azalarak 3 trilyon 164 milyar dolara gerilerken, Microsoft'un piyasa değeri 96 milyar dolarlık kayıpla 2 trilyon 940 milyar dolara düştü.

Alphabet'in piyasa değeri 74 milyar dolar azalışla 1 trilyon 999 milyar dolara, Amazon'un piyasa değeri 87 milyar dolar düşüşle 1 trilyon 674 milyar dolara, Meta'nın piyasa değeri de 41 milyar dolar kayıpla1 trilyon 194 milyar dolara geriledi.

Yapay zekadaki gelişmeler nedeniyle son dönemin ilgi çeken şirketlerinden Nvidia'nın piyasa değeri 191 milyar dolarla en büyük kaybı yaşayarak 2 trilyon 448 milyar dolara gerilerken, Tesla'nın piyasa değeri de 20 milyar dolar azalarak 643 milyar dolara düştü.

AVRUPA BORSALARI SERT DÜŞÜŞLE KAPANDI

Avrupa borsaları, küresel piyasalardaki satış dalgası nedeniyle haftanın ilk işlem gününü sert düşüşle tamamladı. Kapanışta gösterge endeks Stoxx Europe 600, yüzde 2,17 değer kaybıyla 487,05 puana geriledi.

İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 2,04 düşüşle 8.008,23 puana, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 1,42 gerileyerek 7.148,99 puana, Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 1,82 değer kaybıyla 17.339 puana ve İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 2,27 azalarak 31.293,52 puana indi. Avro/dolar paritesi TSİ 19.17 itibarıyla yüzde 0,42 artarak 1,095 seviyelerinden işlem gördü. Avrupa'da yatırımcılar, ABD'de resesyon endişelerinin güçlenmesinin ardından güçlü satış baskısıyla karşı karşıya kaldı.

ABD'de ekonomik aktivitenin öngörülenden daha sert yavaşlayabileceğine yönelik endişeler, satış baskısının artmasına yol açtı. Asya piyasalarında tarihi bir düşüş görülürken Japon pay piyasalarındaki değer kaybı yüzde 10'u aştı. Güney Kore'de ise kayıplar yüzde 10'a yaklaştı. Avrupa'da Stoxx Europe 600'daki teknoloji hisseleri yüzde 0,92, enerji sektörü hisseleri de yüzde 3 civarında kayba uğradı.

Avro Bölgesi'nde yatırımcı güven endeksi ağustosta sert düştü. Temmuzda eksi 7,3 puan olan Avro Bölgesi yatırımcı güven endeksi ağustosta eksi 13,9'a geriledi. Temmuz'da 1,5 seviyesinde olan Avro Bölgesi Beklenti Endeksi de ağustosta eksi 8,8'e indi. Avro Bölgesi ekonomisi, temmuz ayında mal ve hizmetlere olan talebin azalmasıyla durakladı. Haziranda 50,9 seviyesinde olan bileşik PMI, temmuzda 50,2'ye düştü.

Böylece, Avro Bölgesi'nde bileşik PMI son 5 ayın en düşük seviyesine geriledi.​​​​​​​ Almanya'da hizmet sektöründe ticari faaliyetlerin büyümesi temmuz ayında yavaşladı. Haziranda 53,1 seviyesinde olan hizmet sektörü PMI temmuzda 52,5'e düştü. Böylece, Almanya'da hizmet sektörü PMI son 4 ayın en düşük seviyesine indi. Küresel piyasalarda açıklanan ekonomik verilerin resesyon endişelerini artırması, gelişmiş ekonomilerin devlet tahvil faizlerinde hızla gerilemeye neden oldu.