Ticaret 'savaş' dinlemiyor; Filistin’e bombalar yağarken İsrail ile alışveriş devam etti!
İsrail-Filistin çatışması sürerken Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve AKP yönetimi İsrail'i sert sözlerle hedef aldı. Sokaktaki boykot gösterilerine karşın Türkiye'nin ihracat yaptığı önemli ülkelerden biri uzun zamandır İsrail. İhracat kalemleri arasında bomba yapımında kullanılan çelik bile var
Hamas'ın 7 Ekim’de İsrail'e yönelik başlattığı saldırılar ve yüzlerce kişinin rehin almasının ardından başlayan çatışmalar, İsrail'in Gazze'yi yerle bir eden bombalamalarıyla devam ediyor.
İsrail’in bombalamaları sonucunda hayatını kaybeden Filistinlilerin sayısı 10 bini aştı. Birleşmiş Milletler (BM) ve bölgedeki ülkelerin ateşkes çağrısına rağmen İsrail saldırılarını sürdürürken, Gazze’ye insani yardım yapılması da engelleniyor. Birçok hastane ve kurum enerji ve yakıt sorunu yaşıyor.
TÜRKİYE İSRAİL'E TEPKİLİ
Türkiye ise ilk günlerde diplomatik bir dille yaklaştığı olayda, çatışmaların şiddeti arttıkça tepkisinin dozunu arttırdı. Farklı siyasi partiler ve derneklerin eylemlerinin ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, AKP Grup Toplantısı’nda ‘Hamas’ın terör örgütü olmadığını’ söyledi ve İsrail’i sert ifadelerle eleştirdi.
AKP yönetiminin politikası, "İsrail’in devlet terörü uyguladığı" söylemine evrildi. Erdoğan son olarak "Netanyahu’yu defterden sildik" açıklamasını yaptı ve Türkiye’nin Tel Aviv’deki Büyükelçisi ‘istişare için’ Ankara’ya çağrıldı.
ABD KONGRE ÜYELERİNDEN MEKTUP İDDİASI
Ayrıca, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Hamas "terör örgütü değildir" açıklamasının ardından ABD Kongresi üyelerinin, bu sözlere tepki olarak, Blinken'a ayrıntılı bir mektup gönderdiği iddia edildi.
Mektupta, ABD Dışişleri Bakanlığı'nın Türk hükümetinden 6 talepte bulunması istenildiği ve taleplerin şunlar olduğu ileri sürüldü:
"1- Hamas'ı resmen bir terör örgütü olarak ilan etmesi,
2 - Hamas'ın İstanbul'daki ofisinin ve Türkiye'de faaliyet gösteren tüm bağlı kuruluşlarının kapatılması,
3 - Türkiye'deki tüm Hamas yetkililerinin Türk vatandaşlıklarının iptal edilmesi ve T.C. pasaportlarına el konulması,
4- Hamas yetkililerinin Türkiye’den sınır dışı edilmesi ve ülkeye yeniden girişlerinin yasaklanması,
5 - Herhangi bir Türk bankasının Hamas'ın finansmanına karışıp karışmadığının araştırılması, bu tür bir soruşturmanın bulgularının ABD Dışişleri Bakanlığı'na rapor edilmesi ve bu tür bir finansmana karışan bankalara yaptırım uygulanması,
6- Hamas'ın 7 Ekim 2023'te İsrail'e düzenlediği saldırıda herhangi bir Türk yetkilinin yer alıp almadığını araştırılması ve bulgularının ABD Dışişleri Bakanlığı'na rapor edilmesi."
TİCARET NASIL ETKİLENDİ?
Erdoğan'ın açıklamalarına ABD başta olmak üzere batılı ülkelerden tepkiler gelirken Türkiye’nin ihracat yaptığı önemli ülkelerden birisi uzun zamandır İsrail oldu.
Sokaklarda göstermelik Coca Cola eylemleri ve muhafazakar sivil toplum örgütlerinin karşılık bulmayan boykot çağrıları sürerken Borsa İstanbul’da ilginç bir gelişme yaşandı. Sokak eylemlerinin hedefindeki Coca Cola’nın hisseleri geçen hafta borsanın en çok getiri sağlayan hisselerinden biri oldu.
Borsada ve sokakta bunlar yaşanırken, resmi veriler de diplomatik alanda yaşanan gerilimin, iki ülke arasındaki ticari ilişkilere henüz yansımadığını ortaya koydu.
Ticaret Bakanlığı’nın dün açıkladığı verilere göre, dış ticaret verilerinde hep ilk 20 içerisinde olan İsrail’le Türkiye’nin ticareti, diplomatik ilişkilerin kesildiği dönemde de devam etti.
İSRAİL'İN ÇELİĞİ TÜRKİYE'DEN
İsrail, bomba ve silah yapımında kullandığı çeliği en çok Türkiye’den temin ediyor. Çelik ihracatı, iki ülke arasındaki ilişkilerin bozulduğu süreçlerde hiç etkilenmedi.
Çelik ihracatına ilişkin geçtiğimiz yıl AA'ya açıklamalarda bulunan Türkiye Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Aslan, Türk çeliğinin İsrail pazarının yüzde 65’ine sahip olduğunu belirtti. Aslan, Türkiye’nin yıllardır İsrail’in çelik ithal ettiği ülkeler arasında birinci sırada olduğunu vurgulamıştı. Aslan, İsrail’e çelik ihraç eden Türkiye’nin, İsrail’in hurda çeliklerinin de en büyük alıcılarından olduğunu açıklamıştı.
BOMBALAR YAĞARKEN ALIŞVERİŞ SÜRDÜ: 348 MİLYON DOLARLIK MAL
Ticaret Bakanlığı’nın yayımladığı 2023 verilerine göre; Gazze’ye İsrail bombaları yağarken, Ekim ayı sürecinde Türkiye’yle ticareti de devam etti.
Bakanlığın verilerine göre; Türkiye’de boykot çağrılarının yapıldığı ve 10 binden fazla insanın hayatını kaybettiği süreçte, Türkiye’nin İsrail’ ihracatı 348 milyon doları buldu.
Fotoğraf: AA