Uzmanı açıkladı: Konutta yüzde 25 kira sınırı kalkarken kiracıları neler bekliyor?
Avukat Ali Onar, konutlarda yüzde 25 kira sınırının uzatılmayacak olması sonrası yaşanacaklarını değerlendirdi. Onar, kiracıların paniğe kapılmaması gerektiğini, ev sahiplerinin kafalarına göre artış yapamayacağını söyledi.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, geçtiğimiz ay TRT Haber'de katıldığı bir programda, konutta yüzde 25 kira sınırına ilişkin açıklamada bulundu.
1 Temmuz 2024 itibariyle sona ermesi beklenen konutta yüzde 25 kira sınırına ilişkin Şimşek, "Kirada yüzde 25 sınırının devam etmesi için bir sebep görmüyorum, çok büyük ihtimalle devam etmez" ifadelerini kullandı.
"KAFASINA GÖRE ZAM YAPAMAYACAKLAR"
Şimşek'in bu açıklamaları sonrası konutlarda yüzde 25 kira sınırının uzatılmayacak olması kiracıları düşündürürken, Avukat Ali Onar, vatandaşların paniğe kapılmaması gerektiğini ifade ederek, ev sahiplerinin kafasına göre zam yapamayacağını söyledi.
"ARTIŞLAR ENFLASYONA GÖRE YAPILACAK"
Onar, "Borçlar Kanunu'nun geçici maddesine eklenen bir maddeyle kira tavan artış oranı, yüzde 25 olarak belirlenmişti. Eğer herhangi bir yasal düzenleme yapılmaz ise Temmuz 2024 itibariyle yüzde 25’lik tavan oran sona erecek. Esasen, Borçlar Kanunu'muzda kira bedellerinin belirlenmesi için bir 'tavan uygulaması' söz konusu. Bu ne demek? Bir dengenin kurulması, makul bir kira bedelinin belirlenmesi için Borçlar Kanunu'muzda kira artış oranı mevcut; yani günlük deyimle enflasyonun 12 aylık ortalaması alınacak. Temmuz ayında kira sözleşmesi sona eren bir kiracı için bakılacak ilk kriter, eğer kira sözleşmesinde bir hüküm yok ise 12 aylık enflasyon ortalaması alınacak. Takriben yüzde 70.9 gibi bir rakam olması öngörülüyor. Bunu aşması mümkün olmayacak" dedi.
"SÖZLEŞME GEÇERLİ OLMAZ"
“Taraflar arasında kira bedelinin artırılmasına ilişkin bedel belirlenmemiş ise bu 12 aylık ortalamayla belirlenecek” diyen Ali Onar, muhtemel kiracı ve ev sahibi arasındaki bir davada enflasyon oranının dikkate alacağına vurgu yaptı.
Onar, "Merkez Bankası tarafından açıklanan aylık ve yıllık enflasyon miktarı, ay bazında açıklandığı için belirlenen kira bedeli de buna ilişkin olacak. Temmuz 2024’ün 12 aylık ortalaması yüzde 79 olarak açıklandığı takdirde, kira tavan miktarı yüzde 79 kadar arttırılabilir. Hemen şunu belirteyim; taraflar kendi aralarında kira artış yüzdesi belirlemiş olsalar dahi bu sözleşme geçerli olmaz. Herhangi bir dava söz konusu olduğunda mahkeme, tavan miktarını dikkate alarak karar verecektir. Yasa, kiracı ile ev sahibi arasında makul bir denge sağlamak istemektedir" diye konuştu.
"5 YIL DOLDUĞUNDA TAVAN ARTIŞLARI GÖZETİLMEZ"
5 yıl ve üzeri kira sözleşmelerine dikkat çeken Avukat Ali Onar, "5 yılı doldurmuş olan sözleşmelerde böyle bir tavan miktarı yok. Dolayısıyla 5 yıl dolduktan sonra tavan miktarı gözetilmeksizin kira bedelinin artışı söz konusu olabilecektir. Bu elbette kiralayanın lehine olan bir durum" ifadelerine yer verdi.
Onar, şöyle devam etti:
"Ev sahipleri keyfi bir artış yapamayacaklar. Yüzde 100, yüzde 200 gibi artışlar yapamazlar. Kira sözleşmelerinde böyle bir hüküm olsa dahi bu söz konusu olamaz. Bir tavan miktarı belirlenmiştir. Bu tavan miktarını aşan artışlar geçersizdir. Dolayısıyla burada kiracının korunması söz konusu olur. Kiracı yasal yollara müracaat ederse, kanunda öngörülen artış bedelinin uygulanmasını talep etme gibi bir hakkı söz konusu olacaktır."