“Bir birimin kadın şefinin, altında çalışan erkek editörden çok daha az maaş aldığını öğrendik”
Sputnik’te işten çıkarılan kadın gazeteciler yaşadıklarını Kadın İşçi Dayanışma Derneği’nden Öznur Kaya’ya anlattı. İşten çıkarılanların tamamının sendika üyesi olduğuna dikkat çeken gazeteciler, sendikal nedenlerle işten atıldıklarını anlattılar.
Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) ile Rossiya Segodnya Uluslararası Haber Ajansı (Sputnik) Türkiye Bürosu arasındaki toplu iş sözleşmesi (TİS) görüşmelerinde anlaşma sağlanamaması ve işten atmalar yaşanması üzerine İstanbul ve Ankara’da greve çıktı.
‘MAAŞLAR ARASINDAKİ FARKLAR AKIL ALIR GİBİ DEĞİLDİ’
İşten çıkarılan Sputnik çalışanlarının 6’sı kadın. Kadın İşçi Dayanışma Derneği’nden Öznur Kaya’ya konuşan çeviriden sorumlu şef editör olarak çalışan Gökçe Çalışan ve 2021’den beri haber editörü olarak görev yapan Özde Çelikbilek, örgütlenme sürecinin başından itibaren sendikal baskıyla karşılaştıklarını anlattı.
Birçok iş arkadaşının geç saatlerde işveren tarafından arandığını söyleyen Gökçe Çalışkan, “Biz seninle çalışmak isteriz ama sendikadan ayrıl” denilerek baskıya maruz bırakıldıklarını söylüyor:
“Ankara ofisinde de benzer şeyler yaşandığını biliyoruz. Ancak tüm bunlara rağmen ben dahil hiçbirimiz geri adım atmadık. Bizim için Sputnik’te sorunların en ayyuka çıktığı dönem 2019 oldu. 2019 sonunda büyük bir maaş krizi yaşadık. İşverenin büyük bir ‘hatasıyla’ maaş bordroları ortaya döküldü ve bütün çalışanlar birbirlerinin maaşını öğrendi. Maaşlar arasındaki farklar akıl alır gibi değildi. Bir birimin kadın şefinin, altında çalışan erkek editörden çok daha az maaş aldığını öğrendik. O dönem hiç örgütlü olmadığımız halde iş bıraktık. Sonrasında Rusya’dan yetkililer geldi, bizimle konuşuldu. Bundan sonra maaşlarda biraz iyileştirme yaptılar ama bu iyileştirme sadece göz boyamak içindi. Bu süreçten sonra her şey daha da kötüye gitmeye başladı.”
‘KADIN ÇALIŞANLAR HAKKINDA BAZI ETİKETLEMELER YAPILDI’
Çalışkan’ın anlattıklarına göre, kurumda çalışan kadınlara yönelik ayrımcılık ücretlerle sınırlı değil:
“Örneğin erkek bir yönetici tarafından ben dahil bazı kadın arkadaşlarım hakkında bazı etiketlemeler yapılmıştı. Bir sorun olduğunda ve bu sorun çözülmediğinde buna sinirleniyorduk; ancak sinirlenmeniz, yönetici tarafından diğer insanlara ‘O da agresif, o biraz ağlak, o her şeye kırılır’ gibi ifadelerle lanse ettiriliyordu. Bizim sorunlarımızı bu şekilde bertaraf etmeye çalıştığı çok olmuştu.”
Tüm bu sorunlar karşısında Sputnik çalışanları olarak TGS’de örgütlenmeye karar verdiklerini söyleyen Gökçe Çalışkan, sonrasında yaşananları şu sözlerle anlatıyor:
“Dediğim gibi, bizim sendikalaşmaya çalıştığımız dönemde, 2020 yılı sonunda haber müdürümüz Candan Pektaş, aniden işten çıkarıldı. Başka bir haber koordinatörü getirildi. Sonra işler 2021 itibarıyla tamamen tepetaklak gitmeye başladı. Sadece maddi açıdan değil, editoryal açıdan da… 2021’den bugüne kadar çok fazla insan işten ayrıldı. Ayrılanların neredeyse hiçbiri maddi sebeplerle ayrılmadı, gerçekten yönetimle ilgili ciddi sorunlarımız vardı.
Pandemi başından beri iş arkadaşlarımla burada hiçbirimize değer verilmediğini düşünmeye başladık. Bir sandalyeden ibaret olduğumuzu gayet iyi anladık. Yaptığımız işin, emeğin onların gözünde bir karşılığının olmadığını gördük.”
‘YÖNETİM İÇİN ESAS PROBLEM SENDİKAL MÜCADELE’
2021’in Ekim ayından beri Sputnik’te haber editörü olarak çalışan Özde Çelikbilek’in anlattıkları da Gökçe Çalışkan’ın söylediklerine oldukça benzer. Çelikbilek de Çalışkan gibi, işveren tarafından bazı arkadaşlarının sendikadan vazgeçmeleri için ‘ikna’ edilmeye çalışıldığını söylüyor:
“Sputnik Türkiye yöneticileri, bazı sendika üyesi arkadaşlarımızla temmuz ayından kısa bir süre önce ‘özel’ olarak bir dizi görüşme gerçekleştirdi. Bu görüşmelerde arkadaşlara sendika üyesi olup olmadığı soruldu. Üyeyse istifa ettiği takdirde işten çıkarılmayacağı söylendi. Benimle böyle bir görüşme gerçekleştirilmedi, sanırım sendika üyesi olduğumu tahmin ediyorlardı.”
Anayasal güvence altında olan sendikalaşma haklarını kullandıkları için işten çıkarıldıklarının altını bir kez daha çizen Özde Çelikbilek, son olarak şunları kaydediyor:
“Sürecin başından bu yana yöneticilerimizi bu hakka saygı duymaya, taleplerimize kulak vermeye çağırdık. Sendikadan istifa ettirmek adına mobbing uygulandı. Haklarımızdan vazgeçmediğimiz görüldüğünde işten çıkarıldık. Sputnik Türkiye yönetimi, bugüne kadar ‘bunu da yapmazlar’ dediğimiz birçok şeyi yaptı. Umarım grev sürecinde çalışanların taleplerini yerine getirmek yönünde bir adım atarlar ve sendikayla TİS imzalamak için masaya otururlar.”