İki Bakanlık Harekete Geçti! AKP'de Göçmen İşçi Hazırlığı

RIFAT KIRCI

İsrail saldırıları sonrası Ortadoğu'da yeni bir göç dalgası başlarken, AKP de göçmenlere yönelik yeni hazırlıklar yapıyor. Hazırlanan yönetmelik taslaklarına göre Dışişleri Bakanlığı geçici koruma statüsündeki göçmenlere kalıcı haklar tanırken Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı da çalışma izni muafiyetini bazı sektörlerde 6 aydan 3 yıla çıkaracak. Ayrıca Türkiye’ye yapılan girişten sonra 90 gün içinde geçici koruma statüsü başvurusunda bulunma zorunluluğu da kaldırılacak.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın Uluslararası İşgücü Kanunu Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’te şu ifadeler yer aldı:

“2/2/2022 tarihli ve 31738 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Uluslararası İşgücü Kanunu Uygulama Yönetmeliğinde yer alan ‘altı aya’ ibaresi ‘üç yıla’ şeklinde değiştirilmiştir.

1 MİLYONU AŞKIN GÖÇMENDEN 100 BİNİ ÇALIŞMA İZİNLİ

Dışişleri Bakanlığı Göç Politikaları ve Vize İşlemleri Genel Müdürlüğü’nün yönetmelik taslağında göçmenlerin kayıt dışı işgücünde olmasının kamu bütçesinde kayıp yarattığı ve yüksek miktarda sağlık harcaması yapıldığı belirtildi. Yönetmelik taslağında şu ifadeler yer aldı:

“İçişleri Bakanlığı verilerine göre 27 Haziran 2024 tarihi itibariyle ülkemizde bulunan statü sahibi yabancı sayısı 4 milyon 460 bin 3 olup bu kişilerden geçici koruma altında bulunan Suriyelilerin toplamı 3 milyon 112 bin 683’tür. Öte yandan ikamet izniyle ülkemizde kalan kişi sayısı 1 milyon 116 bin 703 olup bu sayının ancak yüzde 10 kadarı çalışma iznine sahiptir. Binlerce kişinin ülkemizde kayıtdışı çalışmakta olduğu bu durumun gelir vergisi ve sosyal sigorta prim ödemelerinde kayda değer kayba neden olduğu, geçici koruma statüsüne haiz kişiler için genel bütçeden yüksek miktarda sağlık harcaması yapıldığı… çalışma izni muafiyetlerin kolaylaştırılması mütalaa olunur.”

'KONTROLSÜZ BİR GÖÇ'

Eski CHP Milletvekili Gürsel Tekin konuya ilişkin "Yabancıların Türkiye’ye giriş yaptıktan sonra 90 gün içinde başvuru yapma zorunluluğu kaldırılıyor. Bu düzenleme, kontrolsüz bir göç akımına açık davetiye anlamına gelir. Çalışma izni muafiyeti süresi bazı sektörlerde 6 aydan 3 yıla çıkarılıyor. Bu politikanın ekonomik ve toplumsal sonuçları çok ağır olacaktır" değerlendirmesinde bulundu.

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) da kayıt dışı göçmen işçiliğe yönelik çözüm önerilerini kamuoyuyla paylaşmıştı. DİSK’in çözüm önerileri şöyle:

• Suriye’deki savaş sonucunda Türkiye’ye gelen insanlar ülkemizde “geçici koruma” adı verilen bir statüde bulunmaktadırlar. Bu statü adı üzerinde geçici bir statü olup, insanların hayatlarını ne şekilde sürdüreceklerini ve geleceklerini belirsizleştirmektedir.
• Geçici Koruma statüsünde bulunan kişilerin çalışmak istediklerinde çalışma izni alması gerekmektedir.
  Geçici koruma statüsündeki kişiler çalışmak, iş bulabilmek umuduyla kayıtlı oldukları illerden büyükşehirlere göçmektedir. Kayıtlı oldukları il ikamet ettikleri il olmadığı için çalışma izni almaları, çocuklarını okula kaydettirmeleri mümkün değildir. Hatta kayıtlı olmadıkları illerdeki hastanelerde sağlık hizmeti bile alamamaktadır.
• Patronların neredeyse hiçbir ceza almadığı iş cinayetlerinde göçmenler hayatını kaybetmekte, arkada bıraktıkları ailelerinin yaşamları yaşanan adaletsizlikle daha da zorlaşmaktadır.
• Türkiye’de modern zamanda kölece çalışma koşulları ve çocuk işçilik sorunları artık yaygın hale gelmiştir. Bu problemler ülkemizdeki kapitalist ekonominin kar hırsından kaynaklanmaktadır. Göçmen ve mültecilerin haklarının gaspı, yerli işçi ve emekçiler için de tehdit oluşturmaktadır. Güvencesiz ve kayıtsız göçmen emeğiyle ülkemizde ücretler genel seviyesi aşağıya çekilmek istenmektedir.
• Bu insanlık dışı duruma son vermek için acilen atılması gereken adımlar vardır. Göçmen işçi ve emekçilerin çalışma izni patronların insafından çıkarılmalıdır; kayıtlı çalışma ivedilikle tüm göçmen mülteci işçiler için sağlanmalıdır. Çocuk işçiliğin önüne geçilerek, göçmenlerin dil bariyerine takılması ortadan kaldırılmalıdır. Eğitim tüm çocuklar için eşit hale getirilmeli, eğitimden ayrılan göçmen çocukların eğitimle buluşması sağlanmalıdır.