İspanyol sismolog, Türkiye depremlerinin, Japonya depreminden 30 kat şiddetli olduğunu söylememiş

Jordi Diaz'ın Türkiye depremlerinin, Japonya depreminden 30 kat şiddetli olduğunu söylediği iddiası sosyal medyada gündem oldu.

Haberi inceleyen Teyit.org sismolog Jordi Diaz'ın söyleminin yanıltıcı şekilde verildiğini kaydetti. Diaz ile iletişime geçen Teyit.org'a 30 kat kavramını ölçekler arasındaki farklılıklardan bahsederken kullandığını ifade etti.

Haber kaynağının YouTube’da yer alan videosunu incelendiğinde Jordi Diaz'ın "depremler logaritmik bir ölçekte ölçülür, bu da ölçekten ölçeğe yaklaşık 30 kat daha fazla enerji salındığını gösterir" dediği ortaya çıktı.

Konuşmanın transkriptini inceleyen Teyit.org, Diaz’ın Japonya’daki deprem örneği ile yediden dokuza kadar her bir ölçekte 30 kat daha fazla enerji salınımı olduğu vurgusu yaptığını açıkladı.

Diaz, Türkiye’deki depremin Japonya’dakinden 30 kat güçlü olduğu şeklinde bir açıklamada bulunmadığını belirtti. Sismolog gazetecinin açıklamasını yanlış anladığını belirterek, sekiz büyüklüğünde 30’dan fazla deprem olmalı ki Japonya’daki depremle aynı oranda enerji çıkabilsin görüşünü dile getirdi.

Teyit.org'un incelemesi şöyle:

Ayrıca Diaz'ın elDiario’da yer alan başka bir söyleşisine daha rastlanabiliyor. Diaz orada da deprem büyüklüklerine değiniyor. Ama bir mukayese yaparak 11 Mayıs 2011’de İspanya’da yaşanan 5,1’lik Lorca depremi ile karşılaştırıldığında Kahramanmaraş’taki depremin 900 kat daha güçlü olduğundan bahsediyor.

Evrim Ağacı’nda da depremlerin büyüklüğünü logaritmik bir şekilde ölçmemizi sağlayan Richter Ölçeğine değinilmiş. Buna göre Richter Ölçeği üzerindeki her iki sayı arasındaki fark bir birim değil, 10 birim. Yani yedi büyüklüğündeki bir deprem, altı büyüklüğündeki bir depremin yüzde 16 değil yüzde 1000 daha büyüğü.

Buradaki kritik nokta ise her bir Richter değerine karşılık gelen sayı arasındaki fark 30 kat. Yani altı büyüklüğündeki bir deprem beş büyüklüğündeki depremden 10 kat büyük ama 30 kat daha güçlü. Diaz’ın da konuşmasında anlatmaya çalıştığı Richter ölçeğindeki artış oranları.

JAPONYA DEPREMİ

Japonya’da 11 Mart 2011 tarihinde 9 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Depreme hazırlıklı ve alışık olmalarına rağmen merkez üssü Tohoku olan bu depremin ardında 20 bine yakın kişi hayatını kaybetti. Depremin tetiklediği tsunami yaklaşık 20 dakika sonra doğu kıyılarını vurdu. Tsunaminin etkisiyle kıyı şeridindeki dev dalgalar Fukuşima Nükleer Santrali’nin soğutma sistemini bozdu.