İstanbul'da binalar nasıl ölçülecek? Doç. Dr. Savaş Karabulut'tan açıklama
Merkez üssü Kahramanmaraş olan depremlerin ardından yıllardır deprem uyarısı yapılan İstanbul'daki binaların durumu ve deprem önlemleri de yeniden gündeme geldi. İstanbul'da bina durum tespitleri için kullanılacak yöntemler de kamuoyunun dikkatini çekiyor.
Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde yaklaşık 10 saat arayla meydana gelen, başta Hatay olmak üzere Gaziantep, Osmaniye, Malatya, Adıyaman, Adana, Kilis, Diyarbakır, Elazığ ve Şanlıurfa'da yıkıma neden olan 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremlerin yaralarını sarmak için Türkiye'nin seferberliği sürerken deprem üzerine çalışmalar Türkiye'nin yeniden gündeminde.
İstanbul’daki mevcut yapı envanterinin nasıl çıkartılacağı tartışılırken ölçümlerin yalnızca mikrotremor ölçümleriyle yapılacağı iddia edildi. İstanbul'daki yapı stokunun güncel durumu olası bir depremin yaratacağı kayıp nedeniyle de endişe yaratıyor.
Doç. Dr. Savaş Karabulut, İstanbul'daki binaların ölçümleriyle ilgili medyada yayılan yanlış bilgiler hakkında açıklama yaptı.
Doç. Dr. Savaş Karabulut'un açıklaması şöyle oldu:
Dün jeofizik mühendisliği disiplinin yapıları salt mikrotremor ölçümleriyle inceleme yaptığına yönelik yayınlanan “eksik ve hatalı” bilgiye yönelik toplumun doğru bilgiye ulaşması, inşaat ve jeofizik Mühendisleri'nin yapıya ilişki incelemelerinde “yapının salınım periyodunu” belirlediğini; 23 yıldır Mikrotremor ölçümleri yapan biri olarak bildiririm.
Mikro: küçük tremor: titreşim demektir. Yani küçük genlikli veya enerjili titreşim anlamına gelir. Aslında bir deprem kayıtçısıdır. Yüksek frekans (>1 Hz > yani kültürel kaynaklı olup insan aktivitesi, trafik gürültüsünün yapı içinde ne derece hissedildiğini kayıt eder.
Ayrıca binada kurulu bir Mikrotremor ölçümü alımı sırasında bir deprem olursa, depremin yapıya etkisini de kayıt eder. Amaç yapının hangi frekans aralığında saklandığıdır. Bu belirlenerek zeminin salınım periyod bandından farklı olması/veya yapının bu frekans bandından farklı olacak şekilde tasarlanması için Mikrotremor ölçümlerinin yapım öncesi zeminde, sonrasında yapıda alınarak, yapının inşası sonrası modellenerek hesaplanan periyot değerlerine göre Mikrotremor ölçümlerinden elde edilen değere göre bir iyileştirme yapılabilir.
Deprem sırasında rijitide değeri yani katısallık azalacağından periyot değerleri de artar. Bu nedenle mikrotremor ölçümleri gereklidir. Ancak tek başına asla yeterli değildir.