İnek Bayramı Davalık Oldu

Ankara 68. Asliye Ceza Mahkemesi, “halkın bir kesiminin benimsediği dini değerleri alenen aşağılama” ve “Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla yargılanan dokuz öğrenci ve mezunu hakkında kararını açıkladı. Mülkiye’nin 85 yıllık geleneğine açılan davada ikinci kez beraat kararı verdi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın avukatları davaya katılmazken, savcı da mütalaasında “ifade özgürlüğü” olduğunu belirterek beraat talebinde bulundu.

Ankara Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi – Mülkiye’nin (SBF) 1930’lu yıllardan gelen İnek Bayramı’nda imam mizanseni geleneğini ve dua ritüeli daha önce de hedef tahtasına oturdu. 2016’da imam rolünü alan öğrenci hakim karşısına çıktı fakat beraat etti.

Beraat kararının istinafta kesinleşmesinin ardından öğrenciler 12 Mayıs 2022’de yeniden imamı sahneledi. Bu defa Kazgan Dergi ekibinde yer alan dokuz öğrenci için adliye yolları göründü. İlk duruşma 21 Aralık’ta gerçekleşti.

Kazgan ekibi, İnek Bayramı’nın açılış ritüeli olan İnek Duası’nı hazırlar. Ve her bayramdan sonra bir dergi çıkarır. 2022 yılında İnek Bayramı’nın organizasyonunda görev alan Kazgan ekibindeki öğrenciler, Ankara 68. Asliye Ceza Mahkemesi’nde “halkın bir kesiminin benimsediği dini değerleri alenen aşağılama” ve “Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla ikinci kez hakim karşısına çıktı. Ve beraat etti. Öte yandan İnek Bayramı 2017’de de engellemeyle karşılaştı. Sonrasında diğer ritüellerle bayram gerçekleşse de imam ve dua mizanseni rafa kalktı.

PEKİ İNEK BAYRAMI NASIL ORTAYA ÇIKTI?

İnek Bayramı, tarihi 1859’a uzanan Mekteb-i Mülkiye’nin, 1936’da Ankara’ya taşınması ve “Siyasal Bilgiler Okulu” adını almasından sonra, öğrencilerin aralarında başlattıkları eğlencelerle ortaya çıktı. Bayramın ismi, hem “inek öğrenci” benzetmesiyle, hem de inek gibi verimli olmakla ilişkilendiriliyor. Bütün ritüellerinde mizahi yöntemlerle ağır eleştiriler içerebilen İnek Bayramı’nın adında dâhi, “tüllab” olarak anılan öğrencilerin kendilerine dönük hiciv söz konusu.

İNEK BAYRAMI’NIN RİTÜELLERİ NELER?

Mülkiye’nin geleneğine göre İnek Bayramı, toplumda önder ve sözü dinlenen kişi olarak görülen imam mizanseninin okuduğu “İnek duası” ile başlıyor. Hiciv ve mizah, Bayram’ın olmazsa olmazlarından. İmam duasında, hem ülke gündemini, siyasi gelişmeleri, hem de okulun gündemini, yönetimini ve hocaları mizahi bir dille eleştiriyor. Duanın ardından, Cebeci Kampüsü’nden çıkan tüllab (talebeler-öğrenciler) Ankara’nın Cemal Gürsel Caddesi’nde bir inek eşliğinde, kortej halinde yürüyor.

Her birinin ayrı lakabı olan bölümler, diğer bölümlere, okul yönetimine, ekonomiye ve siyasi iktidara yönelik bolca eleştiri içeren fermanlarını okur. Fermanların ardından, hocalara ve tüllaba yönelik, Kazgan Dergisi ekibinin topladığı ve kim tarafından geldiği meçhul olan çamurlar okunur. İnek Bayramı konserlerle ve şenlik havasında geçen başka etkinliklerle sona erer. Organizasyonda, Festival Komitesi (Fes-Kom), Kazgan ve her bölümün ferman ekibi sorumluluk alır.

İNEK BAYRAMI’NA ‘DİNİ DEĞERLERE HAKARET’ SUÇLAMASI

İnek Bayramı, öğrenci eylemlerinin olduğu 1970’li yıllarda ve 12 Eylül 1980 Askeri Darbesi’nden sonra zaman zaman yasakla karşılaştı. Ancak 1987’den 2017’ye kadar kesintisiz olarak devam etti. 2017’deki bayram öncesi “dini değerlere hakaret” gerekçesiyle hedef tahtasına geldi. 2016 yılında temsili imam olan öğrenci Mehmet Can Tan’a, mezun olduğu halde okul tarafından soruşturma açıldı. Tan ceza aldı ancak mahkeme cezayı usulsüz bularak iptal etti. Ceza davası da beraat ile sonuçlandı.

İmam ve dua mizansenlerinin hedef gösterilmesiyle, 2017’de inek duası rafa kalktı. Yerini temsili bir filozofun okuduğu “İnekname” aldı. 2016 yılının imamı Tan için verilen beraat kararı 2022’nin ocak ayında kesinleşti. Böylece imam ve inek duası, 2022’de Mülkiye’ye döndü. Altı yıl sonra sahneye çıkan imama, SBF Aziz Köklü Salonu’nda birkaç kişi tepki gösterdi. Ancak bu kişiler tepki gördü ve ardından SBF Dekanı Orhan Çelik salonu terk etti.