Sınır Tanımayan Gazeteciler'den Türkiye'ye 'Suriyeli gazeteciler' çağrısı

Sınır Tanımayan Gazeteciler'nin (RSF) internet sitesinde bugün yayınlanan yazılı açıklamada, Türkiye’ye sığınan Suriyeli gazeteciler için Türk makamlarına çağrıda bulunuldu.

Açıklamada, RSF Orta Doğu Bürosu Sorumlusu Jonathan Dagher’in, “Suriye’nin hiçbir bölgesi gazeteciler için güvenli değil. Meslekleri nedeniyle kaçmak zorunda kaldıkları ülkeye geri göndermek; tutuklanma, kaçırılma, hatta öldürülme tehlikesiyle yüz yüze bırakmak demek. Türkiye yetkililerinden, geri göndermeme ilkesine sıkı sıkıya bağlı kalmalarını, mümkün olduğu ölçüde Suriyeli gazetecilere gerekli korumayı sağlamalarını ve idari girişimlerinde kolaylık göstermelerini istiyoruz” çağrısına yer veridi.

Açıklamanın devamında şunlar kaydedildi:

“RSF’nin bağlantıya geçtiği üç Suriyeli gazeteci, son haftalardaki ruh hallerini ‘Büyük korku içerisindeyiz’ sözleriyle yansıtıyor. Adlarının açıklanmasını istemeyen gazeteciler; gizlenerek, sokağa çıkmadan ve işe gidemeden yaşamak zorunda bırakıldıklarını aktarıyor. Telefonda durumunu anlatan biri, ‘İşverenim, işe gelmezsem işimden olacağım konusunda beni uyardı. Diğer yandan, sokağa çıkarsam yakalanarak Suriye’ye geri gönderilebilirim. Ne yapacağımı bilmiyorum’ diyor.

Suriye’den Türkiye’ye Ağustos 2021’de sığınan ve üzerinde uluslararası koruma arayanlara verilen, bir yıl geçerliliği olan bir kimlik taşıyan gazeteci Khaled Obeid, Kasım 2022’de muayene için gittiği bir hastaneden belgesinin geçerliliğini yitirdiğini öğrenecekti. Gazeteci, 11 Ocak 2023’te Creative Syrians adına röportaj için bulunduğu Osmaniye’de ‘evraklarının süresi geçtiği’ gerekçesiyle gözaltına alındı. Obeid, işlemleri için kendisine randevu verilmesini beklerken ‘kendi rızasıyla’ ülkeden ayrıldığı beyanını içeren belgeleri imzalamak zorunda bırakılarak Suriye’ye gönderildi.

Bir başka gazeteci, koruma belgesinin süresinin dolmasından sonra, Ocak 2023’te gözaltına alındı. Türkiye’nin güneyinde şubatta yaşanan depremin yol açtığı karışıklık ortamında geçici olarak serbest bırakılan gazeteci, artık hayatını gizlenerek geçiriyor. Güvenlik kuvvetleri, yakalanması için ailesinin evini düzenli olarak yokluyor.

“GAZETECİLER, KORUMA SAĞLAYAN BELGELERİNİ YENİLEMEDE ZORLUK ÇEKİYOR”

Gerçekte söz konusu idari titizlik, diplomatik bir geri dönüşü yansıtıyor. 2014 yılında Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suriye Devlet Başkanı Beşer Esat’ı devlet terörizminden sorumlu tutarken milyonlarca Suriyeliye de geçici koruma sağlamıştı. Daha 2019’da RSF, dış politika nedeniyle Suriyeli gazetecilerin sınır dışı edilme vakalarında tırmanma yaşandığı konusunda kamuoyunu uyarmıştı. Son birkaç aydır, Türkiye ve bölge ülkelerinin Şam ile diplomatik ilişki geliştirmeye çalıştığı bir süreçte gazeteciler, koruma sağlayan söz konusu belgelerini yenilemede zorluk geçiyor.

Suriye’de savaşın patlak verdiği 2011’den bu yana 300 ile 700 arasında gazeteci öldürüldü. 2022 yılında bu sayı üç oldu. Savaş sürecinde 300’ü aşkını tutuklanırken 100 yakını da kaçırıldı. Bu dönemde tutuklanmış veya kaçırılmış olan 100’e yakın gazeteciden bugün halen haber alınamıyor.”