Türkiye’de Acı Tablo: Kadınlar Evde de Sokakta da Güvende Hissetmiyor

TBMM Kadına Karşı Şiddet ve Ayrımcılığı Araştırma Komisyonu, AKP İstanbul Milletvekili Hulki Cevizoğlu başkanlığında toplandı. Cevizoğlu, bugün TÜİK tarafından yürütülen çalışmalar hakkında bilgi alınacağını belirterek, "Çok boyutlu bir sorun olan kadına yönelik şiddet ve ayrımcılığın dünyadaki tüm toplumları olumsuz etkilediği bir gerçek. Toplumsal sorunların çözümünde kamu politikalarının, kanıta dayalı yöntemlerle geliştirilmesi önem taşımaktadır. Ancak bu yöntemlerle doğru tespit, nitelikli politika, objektif yöntemlerle elde edilmiş veri ve istatistikler, kadına yönelik şiddet ve ayrımcılıkla mücadele politikalarının yol göstericisi olmaya devam ediyor. Bu veriler ne kadar sağlıklı ve güvenilir olursa politika üretmekte o kadar nitelikli ve güçlü olacak" dedi.

Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele 4'üncü Ulusal Eylem Planı'nda sistematik, güvenilir ve karşılaştırılabilir verilerin toplanması ve istatistiklerin üretilmesi hedefine yer verildiğine işaret eden Cevizoğlu, "Bu eylem planı uyarınca Aile Bakanlığımızca daimi bir Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Veri ve İstatistik Çalışma Komisyonu oluşturulmuştur" diye konuştu.

EVİNDE YALNIZKEN GÜVENDE HİSSEDEN KADINLARIN ORANI YÜZDE 83,4

Ardından TÜİK yetkilileri, sunumlarını gerçekleştirdi. Demografi İstatistikleri Daire Başkanı Metin Aytaç, 2014-2023 yılları arasında cinsiyete göre 15 ve daha yukarı yaştaki nüfusun istihdam oranı istatistiklerine göre, kadınlarda 2014 yılında istihdam oranı 26,3 iken 2023 yılında bu oranın 31,3 olduğunu kaydetti. Cinsiyete göre bireylerin yaşadığı çevrede gece yalnız yürürken kendini güvende hissetme durumuna ilişkin de bilgi veren Aytaç, 2004 yılında kadınların yüzde 37'si kendisini güvende hissederken, 2023 yılına gelindiğinde yüzde 56'sının kendini güvende hissettiğini belirtti. Aytaç, ayrıca cinsiyete göre bireylerin kendini evinde yalnızken güvende hissetme durumunun kadınlarda 2004 yılında yüzde 66,7 iken 2023 yılında 83,4'e ulaştığı bildirdi.

KADIN ERKEK EŞİTLİĞİ

TÜRKİYE İstatistik Kurumu (TÜİK) Demografi İstatistikleri Daire Başkanı Metin Aytaç, Kadın Erkek Eşitliği Endeksi Genel Endeks Değerinin Avrupa Birliği ülkeleri ile karşılaştırıldığı 2023 Pilot Çalışmasına ilişkin bilgi verdi. İstatistiğe göre İsveç yüzde 82,2 oranla ilk sırada yer alırken, Türkiye yüzde 52,3 oranla 29'uncu sırada yer aldı. Endeksin kadın ve erkek arasındaki eşitliğin sağlanması açısından iyileştirilmesi gereken alanların olduğunu gösterdiği de kaydedildi.

EN YÜKSEK ŞİDDET ORANI ORTA ANADOLU'DA

Sosyal İstatistikler Daire Başkanı Turgay Altun ise 2008 ve 2014 yılları arasında yapılan 'eşi ya da birlikte olduğu erkek tarafından fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalmış 15-59 yaş grubundaki kadınların oranlarını' açıkladı. Buna göre, fiziksel şiddet oranı 2008 yılında yüzde 39,3 iken, 2014 yılında yüzde 35,5 oldu. Cinsel şiddet oranı ise 2008 yılında yüzde 15,3 iken 2014 yılında 12,0 oldu. Fiziksel veya cinsel şiddet olarak ele alındığında da oranın 2008 yılında yüzde 41,9 iken 2014 yılında 37,5 olduğu kaydedildi.

Öte yandan 2014 yılında, yüzde 44,5'lik oranla en yüksek fiziksel veya cinsel şiddet mağduru kadının Orta Anadolu'da yer aldığı bildirildi.

2024 yılında gerçekleşen kadına yönelik şiddete ilişkin yapılan istatistik çalışmasına ilişkin bilgi de veren Altun, "Şu anda halihazırda alan çalışmasını yürütmekteyiz. 31 Ocak tarihi itibarıyla alan çalışması tamamlanmış olacak ve mayıs sonu itibarıyla da inşallah, sonuçları kamuoyuyla paylaşacağız. Çalışmamız yine öncekilerde olduğu gibi hem Türkiye düzeyinde hem de bölgesel düzeyde yani, 12 bölge dediğimiz bizim istatistiki bölge bilimleri sınıflamamız vardır. 12 bölge düzeyinde yayınlanacak, 22 bin haneyle görüşeceğiz. Her haneden bir fertle görüşüyoruz. Yani, bir kadın fertle, 15-59 yaş arası, Türk vatandaşı bir kadınla görüşme yapıyoruz halihazırda. Burada çalışmamızın en önemli hususlardan bir tanesi hanedeki kadının yazılım tarafından rassal olarak seçilmesi yani haneye gidiyoruz, öncelikle hane sorularını da aldıktan sonra yazılım tarafından hanedeki fert seçiliyor ve o fertle kadın anketör aracılığıyla doğrudan ayrı bir odada anket yapılmış oluyor. Bu şekilde anketin güvenliğini sağlayacağımızı düşünüyoruz. Buradaki önemli hususlardan bir tanesi çalışma 4 paydaş tarafından yürütülüyor. Yani burada TÜBİTAK, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Marmara Üniversitesi ve TÜİK'in eş güdümüyle çalışmayı yürütüyoruz" dedi.