'100 il' tartışmasında dikkat çeken iddia: 'Seçim bölgeleri dizayn edilecek'

Türkiye’nin Sesi Partisi (SES Parti) Genel Başkanı Ayhan Bilgen, AKP Genel Başkan Yardımcısı Vedat Demiröz’ün açıklamasıyla yeniden gündeme taşınan “100 il” tartışmasını Cumhuriyet’ten Gamze Kolcu'ya değerlendirdi.

Bilgen, il sayısındaki olası artışın etkileri ve iktidarın “kazanç hesaplarına” işaret etti. Bilgen il sayısındaki artışın “psikolojik” etki yapabileceğini vurgulayarak, “Herkes il olmayı büyük hevesle bekliyor. Popülist yaklaşımla büyük bir sempati konusu olabilir” dedi. Bilgen, seçim atmosferinde bu kararın “motive edici” olacağına değinerek, “Yeni il olacak yerlerde genel seçim öncesinde yapılacak erken yerel seçim iktidar için hem ölçüm olur hem de kamuoyu nezdinde ‘güçlüyüz’ algısını pekiştirir. Güçlü çıkması iktidarın gövde gösterisi olur. Psikolojik olarak da önemli bir anlam ifade eder” diye konuştu.

‘SEÇİM DİZAYNI’

Olası yeni illerde seçim yapılıp yapılamayacağına ilişkin Anayasa’ya işaret ederek hukukçuların iki farklı görüş bildirdiğini dile getiren Bilgen, şunları söyledi: “Bazıları, ‘Seçilenler beş yıllığına göreve geldi. Yerel seçime gitmek için anayasa değişikliği gerekir’ diyor. Ama diğerleri ise, ‘Türkiye’nin bugünkü koşullarında hukuku böyle yorumlamak biraz fazla idealist olur’ görüşünde. İkinci yorumun ağır basacağı kanaatindeyim. Özal döneminde yapıldı, uygulamada var. Mevcut başkanları görevden almadığınız için anayasa değişikliği de gerektirmez”

Bilgen, iktidarın tartışmaya açtığı ancak Seçim Yasası’ndaki değişikliğe ekleyemediği “daraltılmış bölge sistemini” anımsatarak, “Yasalaşmadı ama bu yolla seçim bölgelerini yeniden dizayn edebilirler. İl sayısındaki artışın ikinci etkisi de bu olur” dedi. Seçim bölgelerinin değiştirilmesiyle ilk genel seçimin milletvekili aritmetiğinin de değiştirilmiş olacağını vurgulayan Bilgen, “Örneğin Çorlu’nun il olması Tekirdağ’ın, Nazilli’nin olması Aydın’ın milletvekili aritmetiğini değiştirir. Daraltılmış bölge yasada gelmedi ama yeni illerle seçim bölgelerinde iktidar lehine benzer sonuç beklenebilir. İllerin vekil sayıları düşer, yeni iller dolayısıyla milletvekili paylaşımı değişir” ifadelerini kullandı. Bilgen, şöyle devam etti: “Nazilli, büyükşehir olan Aydın’a bağlı. Diyelim ki Aydın’ın milletvekili sayısı 10 ise bu Nazilli’nin il olmasıyla 8’e düşecek. Nazilli iki vekil alacak. Nazili’deki denge AKP lehineyse iki miletvekilini daha en baştan koparmış olacak. Aydın’ın CHP’li belediyesinin elinden bir bölgenin alınmasını doğuracaktır.”

‘GEÇMİŞTE DENENDİ’

Bilgen, Türkiye siyasi hayatında siyasi partilerin bunu yaptığına işaret ederek, “Seçim bölgeleriyle oynama geçmişte denenmiş ve kısmen de sonuç vermiş. Hem belediye sayısı değişecek hem mevcut belediyelerin yetki, etki alanı bir miktar daralacak hem de psikolojik olarak 19 yeni il olacaksa bu 19 ilin 12-13’ünde iktidar partisinin kazanması seçmen nezdinde, toplumsal psikolojide bir anlam ifade edecektir” şeklinde konuştu.