'15 Temmuz'un ardından kaç kışla boşaltılarak yapılaşmaya açıldı?' sorusuna yanıt: Devlet sırrı

İktidar, 15 Temmuz 2016’daki askeri darbe girişiminin ardından şehir içinde kalan askeri alanları kentin dışına taşımaya karar verdi.

Megakent İstanbul’da da kentin en değerli bölgelerinde bulunan çok sayıda askeri alan ve lojman boşaltılarak taşındı. Dönemin bakanları ve AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan boşaltılan askeri arazilerin yeşil alan olacağını açıkladı.

Dönemin Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki, 2017 yılında yaptığı açıklamada taşınan askeri alalara yönelik, “Şehirler öyle büyümüş ki askeri alanları içine almış ve yutmuş. Buraların dışarıya taşınması çok doğru bir fikir. Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatı var, hepsi yeşil alan olacak. O konuda kimsede ters bir düşünce yok” diye konuştu.

Birgün gazetesinden İsmail Arı'nın haberine göre boşaltılan askeri arazilerin tamamına yakını birer birer yapılaşmaya açıldı. Kamu iştiraki olan Emlak Konut tarafından inşaat şirketlerine teslim edilen bu arazilere ya yüksek katlı konut projeleri inşa edildi ya da TOKİ tarafından parsellere bölünerek satışa çıkarıldı.

CİMER’E SORULAR

Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi’ne (CİMER) 1 Temmuz’da “15 Temmuz 2016 yılındaki askeri darbe girişiminden sonra ülke genelinde kaç kışla, askeri alan, askeri havalimanı veya askeri lojman taşınmış ya da boşaltılmıştır? Taşınan veya boşaltılan eski askeri arazilerin akıbeti nedir? Bu araziler şimdi ne amaçla kullanılmaktadır? Bu arazilerin kaçı ve hangileri yapılaşmaya açılmıştır?” soruları yönetildi.

‘DEVLET SIRRI NİTELİĞİNDE’

CİMER ise 21 Temmuz tarihinde askeri araziler ile ilgili soruları Milli Savunma Bakanlığı’na bağlı Lojistik Genel Müdürlüğü’nün yanıtladığı belirterek bakanlığın yanıtını gönderdi. Ancak Milli Savunma Bakanlığı boşaltılan askeri arazilerle ilgili sorulara “Devlet sırrı” olduğu gerekçesiyle yanıt vermedi.

Bakanlığın yanıtında şunlar kaydedildi:

“15 Temmuz 2016 tarihindeki menfur kalkışmadan sonra ülke genelinde boşaltılan veya taşınan askeri alan, havalimanı veya lojmanların sayısı, akıbeti, halihazırda hangi amaçlarla kullanıldığı, bu arazilerin kaçının ve hangilerinin yapılaşmaya açıldığı ilgi ile sorulmuştur. 4982 Sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu’nun ‘Devlet sırrına ilişkin bilgi veya belgeler’ başlıklı 16’ncı maddesi ‘Açıklanması hâlinde devletin emniyetine, dış ilişkilerine, millî savunmasına ve millî güvenliğine açıkça zarar verecek ve niteliği itibarıyla devlet sırrı olan gizlilik dereceli bilgi veya belgeler, bilgi edinme hakkı kapsamı dışındadır’ hükmündedir. Bu kapsamda, ilgi başvurunuz değerlendirilememektedir."

195 ASKERİ ALAN VARDI

TMMOB’ye bağlı Şehir Plancıları Odası (ŞPO) 2016 yılında bir çalışma yaptı. Çalışmaya göre, 540 bin hektar alana sahip olan İstanbul’un, 56 bin hektarlık kısmının askeri alan ve askeri güvenlik bölgesi kapsamında kalıyordu. Ancak birer birer boşaltılan askeri alanların büyük çoğunluğu önce imara ardından da yapılaşmaya açıldı. 2017 yılında yapılan çalışmaya göre de İstanbul’da toplam 195 askeri alan yer alıyordu.

HEPSİ YAPILAŞMAYA AÇILDI

Megakent İstanbul’un neredeyse her ilçesinde kışlalar ve lojmanlar boşaltılarak yapılaşmaya açıldı. İktidar ayrıca, Konya, Ankara ve Antalya gibi kentlerde bulunan askeri alanlara da göz dikti. Yapılaşmaya açılan bazı askeri araziler şu şekilde:

• ÇEKMEKÖY: 2016’daki darbe girişiminin ardından Çekmeköy’deki askeri arazi boşaltıldı. Çekmeköy Kışlası’na Çınarköy Evleri projesi adı altında bin 774 adet konut, 141 villa ve 56 ticari alan inşa ediliyor. 2019 yılında da Kışlanın 187 bin 750 metrekarelik kısmı imara açılmıştı.

• SANCAKTAPE: TOKİ, Sancaktepe’de bulunan ve boşaltılan eski General İsmail Hakkı Tunaboylu Kışlası’nın 44 bin 217 metrekarelik kısmı en fazla 5 kat imar izniyle konut alanı olarak satışa çıkarmıştı. Yine Sancaktepe’deki Samandıra Askeri Havalimanı’nın bir kısmı da AKP’li Sancaktepe Belediyesi’ne tahsis edildi.

• TUZLA: İçmeler’deki Piyade Okul Komutanlığı’na ait yaklaşık 168 bin metrekarelik askeri alan 2020 yılında imara açıldı. Tuzla Belediye Başkanlığı ve Milli Savunma Bakanlığı arasında imzalanan protokolle askeri alan 30 Ekim 2020’de “rezerv yapı alanı” ilan edildi.

• EYÜPSULTAN: 2020 yılında da Eyüpsultan İlçesi’nin sınırları içinde bulunan Hasdal Askeri Kışlası’nda, 9 bin 800 metrekarelik alanın kamu binası yapılacağı gerekçesiyle imara açıldı.

• BAKIRKÖY: İstanbul’un en kıymetli arazilerinden sayılan Bakırköy Florya’daki 34 bin metrekarelik askeri arazi de TOKİ aracılığıyla imara açıldı.

• ESENLER: 8 milyon 700 bin metrekarelik askeri arazinin, 2015 yılında kentsel dönüşüm projelerinde “rezerv konut alanı” olarak kullanılmasına karar verildi.

• ŞİLE: 2017 yılında da Balibey Mahallesi’ndeki askeri alan imara açıldı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Meclisi’nde oy çokluğuyla kabul edilen kararda çoğunluğu ağaçlık 22 bin 798 metrekarelik askeri alan belediye hizmet alanına alındı. Arazinin bir bölümüne belediye hizmet binası yapılacak.

• BEŞİKTAŞ: Barbaros Bulvarı üzerinde yer alan 6 adet askeri lojman binasının bulunduğu yaklaşık 20 dönümlük arazi Jandarma Genel Komutanlığı tarafından protokol ile TOKİ’ye devredildi. Arazi 13 Ocak 2021’de “Rezerv Yapı Alanı” yani yeni konut alanı ilan edildi. 2021 yılında düzenlenen yapım ihalesini kazanan Pasifik İnşaat, binaları yıkıp otel, alışveriş alanları ve rezidans inşa ediyor.

• MALTEPE: TOKİ 2 milyon 455 bin metrekare büyüklüğündeki Kenan Evren Kışlası arazisi Marmara Üniversitesi’ne verdi.

• KONYA: Kentteki iki dev askeri alan 2018 yılında Milli Savunma Bakanlığı’ndan AKP’li Konya Büyükşehir Belediyesi’ne devredildi. Ancak belediye, yeşil alan yapmak için aldığı 56’ncı Bakım Fabrika Müdürlüğü’nün arsasını imara açtı.

• ANTALYA: Jandarma Genel Komutanlığı’nın kullandığı Manavgat’ta yer alan 157 dönüm kamu arazisi 2021’de özelleştirilme kapsamına alındı.

• ANKARA: Başkentin Etimesgut ilçesindeki Zırhlı Birlikler Okulu ve Eğitim Tümen Komutanlığı’na bağlı Eğitim ve Destek Taburu Şereflikoçhisar’a taşındı.