2023 ısrarı pahalıya patlayacak: 'Vatandaşa indirim müjdesi' başka bahara kaldı

Değerlendirme notunda, iktidarın Karadeniz’deki doğalgazı 2023’e yetiştirmek için potansiyelin çeyreğine yönelik bir yatırım planlandığı, bu durumun da maliyeti yükselteceği belirtilerek indirim müjdesinin ‘’başka bahara’’ kaldığı ortaya kondu.

CHP’li Akın, TPAO’nun ÇED raporuna yönelik değerlendirme notunda şunlar yer verdi:

-Potansiyel belirlenmedi: ÇED raporunda, 780 milyon TL bedelle Sakarya Gaz Sahası Denizaltı Üretim Tesisleri, Denizaltı Nakil Hatları ve Kara Doğalgaz İşleme Tesisi Entegre Projesi yer aldı. Sahayla ilgili teknik rapor belli olmadan gazın çıkarılması için çalışmalara başlandı. Gazın çıkarılması için öncelikle sahadaki potansiyelin tam olarak belirlenmesi gerekirken bu adım tamamlanmadan deniz ve kara tesisleri ile nakil hatlarının planlanmasına başlandı.

-Örneği yok: Dünyada bu gibi doğalgaz sahalarında önce sahanın ayrıntılı bir teknik raporu hazırlanıyor, ardından nihai yatırım kararıyla ilgili süreçler yürütülüyor. Ancak iktidar, Sakarya Gaz Sahası’nda teknik raporu hazırlamaya devam ederken nihai yatırım kararıyla ilgili süreçleri de işletmeye başladı. Doğalgazı çıkarabilmek için dünyada örneği olmayan bir yöntem.

-Göstermelik gaz: ÇED raporu, iktidarın siyasi rant için acele ettiğini ortaya koyuyor. Rapora göre, proje iki aşamalı yürütülecek. İlk aşamanın 2023’te devreye girmesi hedeflenirken, ikinci aşamanın 2023’ten sonra devreye gireceği ifade ediliyor. Bu durum, iktidarın projeyi 2023’e yetiştirmek için aşamalara böldüğünü ortaya koyuyor.

- Dörtte biri kullanılacak: İlk aşamada 6 ya da 10 kuyunun denizaltı üretim tesislerine bağlanması amaçlanıyor. Sahadaki gaz potansiyelinin belli olabilmesi için en az 30-40 kuyunun açılması gerektiği ifade ediliyor. Bu kapsamda ilk aşamada günlük 10 milyon metreküp, 2023’ten sonra devreye girecek ikinci aşama ile de günlük 40 milyon metreküp gaz taşınması hedefleniyor. Raporda, tüm sistemin devreye alınmasının 2023’ten daha ileri bir tarihte olacağı ifade ediliyor.

- Bir ayı dahi karşılamıyor: 2023’te günlük 10 milyon metreküp çıkarılmasıyla bir yılda 3.6 milyar metreküp doğalgazın taşınması amaçlanıyor. Yıllık 3.6 milyar metreküp doğalgaz Türkiye’nin yaklaşık yüzde 7’lik doğalgaz ihtiyacını karşılayabiliyor. 2023 için yapılacak yatırım, Türkiye’nin bir aylık doğalgaz ihtiyacını dahi karşılamıyor.

- Maliyet yükseliyor: Birinci aşamada sahanın dörtte birini kapsayan bir yatırım planlanıyor. Sahanın tümüne yönelik bir yatırım olmadığı için metreküp başına maliyet artıyor. Cumhurbaşkanlığı yatırım programında 2021 için Sakarya Gaz Sahası’na 9 milyar TL ayrıldı. Sahanın gerçek potansiyeli belli olmadan yatırım yapılması ve günlük 10 milyon metreküp planlanma yapılması maliyeti yükseltiyor.

‘MÜJDE BAŞKA BAHARA’

CHP’li Ahmet Akın, herhangi bir yatırım yapılmadan önce sahayla ilgili teknik raporun tamamlanması, ardından nihai yatırım kararının sahanın potansiyeline göre alınması gerektiğine işaret etti.

Akın şunları dile getirdi:

“Doğalgaz çıkarılmasına değil, vatandaşın parasının siyasi rant için harcanmasına karşıyız. Gaz rant değil, refah için kullanılmalı. Gazın çıkarılmasında bilimsel yöntemler esas alınmalı. Ancak iktidar bunun tam tersi bir süreç yürütüyor.

Sahanın potansiyeli belirlenmeden yatırıma başlanıyor. 2023’te ‘Gazı çıkardım’ diyebilmek için sahanın belirlenen potansiyelinin çeyreğine yönelik bir yatırım yapılıyor.

Gazın dörtte birinin çıkarılıp taşınması, metreküp maliyeti, ithal gaza göre daha yüksek. Bu da vatandaşın beklediği indirim müjdesinin başka bahara kalacağını gösteriyor.”