AKP, gençleri de kaybetti

YAŞAR AYDIN/BİRGÜN- 24 Haziran seçimlerine sayılı günler kaldı. Partilerin gözleri kamuoyu yoklamalarında. İlk veriler en çok AKP’lileri endişelendirmiş durumda. AKP Sözcüsü Mahir Ünal’a anketler sorulduğunda, “Biz sayılara değil, siyasete bakarız” diyerek bu endişeyi farklı sözcüklerle ifade etmiş oldu. Özellikle genç ve şehirli seçmeni ikna etmekte zorlanan AKP, 16 Nisan’dan bu yana eklenen 1 milyonun üzerindeki genç seçmenin seçimin kaderini belirleyebileceğinin farkında.

Seçilme yaşını 18’e indiren AKP, bu aralar tüm bu değişikliklerin pişmanlığını yaşıyor. Türkiye’de toplam seçmenin 3/1’i 30 yaş ve altında. AKP’yi uzun süre iktidarda tutun da genç nüfusun verdiği destek oldu. Özellikle son iki seçimle birlikte durum tersine dönmeye başladı. 16 Nisan’daki şaibeli referandumundan sonra, sandık çıkış anketleri bu durumu net bir şekilde ortaya koydu. Anketlere göre, gençlerin yaklaşık yüzde 60’ı referandumda ‘Hayır’ oyu verdi. Üniversiteli gençlerde bu oran yüzde 63’lere kadar çıkmış durumda. Oysa çok değil bundan 4-5 sene öncesine kadar durum tam tersiydi.

AKP, 18 yaş değişikliğini de esas olarak bu değişiminin farkına vardığı için yaptı. Görüştüğümüz AKP’liler, bu değişiklikten çoktan pişman olmuş bile. “Bu değişikliğin bırakın, olumlu etki yapmasını 18-21 yaş aralığındaki seçmenden giderek uzaklaşıyoruz” diyerek dert yandılar.

14 ilde ‘Hayır’ 6 puan önde

24 Haziran seçimleri neredeyse birçok yönü ile 16 Nisan Referandumu’nun ikinci turu olma özelliğini taşıyor. Sadece söylemler değil, ittifaklar bile neredeyse aynı. Referandumun diğer bir kayda değere sonucu da büyük kentlerdeki ‘Hayır’ oylarının üstünlüğü. Resmi referandum sonuçları yaklaşık 4 puanlık bir ‘Evet’ üstünlüğünü gösteriyor. Oysa 1 milyon seçmenin üzerindeki 14 ilde ‘Hayır’ yaklaşık 6 puan önde. Türkiye’de oy kullanacak yeni seçmenlerin yarısından fazlasının da bu kentlerde yaşıyor olması, bu farkın tüm siyasal gelişmelerden bağımsız kendi doğallığında daha da artacağını gösteriyor.

İlk hedef gençler olacak

Resmi rakamlara göre işsizlik çift hanelerde. Genç işsizlik yüzde 20’leri bulmuş durumda. Geleceğinden endişe duyan geniş bir kesim var. Bu gençlerin çok önemli bölümü de eğitimli. Tüm bu veriler alt alta konulduğunda AKP’nin ikna etmekte en zorlandığı seçmen profili ortaya çıkıyor. Üstelik yine son referandum sonuçları da ortaya çıkardı ki -hâlâ genel ortalamanın altında olsa bile- gençler seçimlere ilgi gösteriyor. Seçim çalışmalarında aktif katılım göstermeseler bile sandığa gidiyorlar.

Kamuoyu yoklamaları ailesi AKP’li olan ya da kendini AKP’ye yakın hisseden gençlerin oy davranışları ile ilgili de ilginç veriler verdi. İlk kez AKP’ye yakın gençlerde, özellikle de eğitimli gençlerde sandığa gitmeme eğilimi yüzdelik dilimlere girmeye başladı. Bu da AKP açısından yeni bir ikna etmesi gereken kitle anlamına geliyor.

Ülkenin geleceği de Erdoğan’a karşı

Hem referandum sonuçları hem de son kamuoyu yoklamaları gösteriyor ki AKP, 30 yaş altı seçmen için “eski” olarak kodlanmış durumda. Bu seçmen gurubu için AKP, yeni bir şey söylemeyen, enerji açığa çıkaramayan ve umut veremeyen bir parti haline gelmiş. Üreten, çalışan nüfusun yoğun olduğu doğal olarak ekonomik olarak da büyük kentlerde AKP gerilemeye devam ediyor. Eğitimli ve çalışan gençler arasında bu gerileme daha da belirgin duruma geldi. Ama sanırız en net gerileme kadınların oy tercihlerinde öne çıkıyor. Çalışan ve eğitimli kadınların yüzde 65’ine yakını AKP’yi iktidar olarak görmek istemiyor.