AKP'nin 455 milyonluk liman vaadi 'yalan oldu'

İzmir’in lojistik merkezi olması açısından önemli bir rol üstlenmesi beklenen, sanayiciler ve iş dünyasını heyecanlandıran, TBMM Başkanı AKP İzmir Milletvekili Binali Yıldırım tarafından, ‘Ege’nin ihracat merkezi haline gelecek’ diye tanıtılan, AKP’nin 2011 seçimlerinde İzmir’de hayata geçirmeyi vadettiği 35 projeden biri olan Kuzey Ege Çandarlı Limanı Projesi’nin 2017 yılında tamamlanması öngörülürken; projenin sadece yüzde 30’u hayata geçirilebildi.

Atıl bir yatırıma dönüşen ve 2017 yılı sonu itibariyle 455 milyon TL tutarında yatırım yapıldığı bilinen Kuzey Ege Çandarlı Limanı Projesi ile ilgili hiçbir ilerleme kaydedilemedi.

Geçtiğimiz hafta Sayıştay tarafından açıklanan ‘Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı 2017 Yılı Sayıştay Performans Denetim Raporu’nda Kuzey Ege Çandarlı Limanı Projesi ile ilgili tespit edilen göstergelerin hedefle ilgisi bulunmadığı, idarenin yapmayı tasarladığı eylemlerle uyuşmadığı ve açıklanan gerekçelerle bağlantısının da kurulamadığı belirtildi. Projenin ‘ihalesi yapılmadığı için gerçekleşemediği’ açıklamasına ikna olmayan Sayıştay, raporda “İhalenin neden gerçekleştirilemediği belirtilmediğinden gerekçe ikna edici bulunmamıştır” ifadesini kullandı.

AKP’yi eleştiren Çevre Komisyonu Üyesi CHP İzmir Milletvekili Murat Bakan “AKP’nin ta 2011’de İzmir’e vadettiği 35 projeden biri olan Çandarlı Limanı projesinin detaylarını Sayıştay’ın raporundan okuduk. İhtiyaçtan, insandan, doğadan, çevreden, bilimden bihaber yazılmış; bu yüzden milim ilerleyemeyen, hiçbir şirketin ihaleye girmediği, neden girmediğinin bile açıklanamadığı, ama öte yanda 455 milyon harcayıp atıl bir yatırıma dönüşen projeyle İzmirlilerin karşısına çıkan AKP, kime hangi hizmetten bahsediyor? AKP’nin 455 milyonluk Çandarlı Limanı ‘vaadi’ yalan olmuştur!” dedi.

BAKAN TURHAN’A SORULAR...

Konuyu meclis gündemine de taşıyan Bakan, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Mehmet Cahit Turhan’a şu soruları yöneltti:

1 – Kuzey Ege Çandarlı Limanı’nın ihalesi neden yapılamamaktadır?

2 – AKP’nin 2011 seçimleri öncesi İzmir’de hayata geçirmeyi vadettiği 35 projeden biri olan ve 2017 yılı sonu itibariyle 455 milyon TL tutarında yatırım yapıldığı bilinen Kuzey Ege Çandarlı Limanı Projesi iptal mi edilmiştir? İptal edilmediyse ihalesi ne zaman yapılacaktır?

3 – Bugüne kadar Kuzey Ege Çandarlı Limanı’na yapılan yatırımın bedeli (2018 Ekim ayı fiyatlarıyla) toplam ne kadardır?

4 – Proje iptal edilmediyse, Kuzey Ege Çandarlı Limanı projesinin tamamlanması ve hayata geçmesi için öngördüğünüz süre nedir?

5 – Proje iptal edilmediyse, Sayıştay raporu ile ortaya Kuzey Ege Çandarlı Limanı Projesi ile ilgili belirlenen hedefler ile gerçek arasındaki çelişkilerin giderilmesi için hangi çalışmalar yapılmaktadır? Bu çalışmalar ne aşamadadır ve ne zaman tamamlanacaktır?

6 – Proje iptal edilmediyse, proje kapsamında, “Ulaştırma Sektöründe Yapılan Faaliyetlerin Sera Gazı Emisyonlarının Azaltımına Katkısının Sayısallaştırılması ve Ulaştırma Sektöründe İklim Değişikliğine Uyum Projesinin hazırlık çalışmalarının tamamlanması” olarak belirlenen gösterge hedefine de uyan, çevre duyarlılığı ve enerji verimliliğindeki değişimler nasıl izlenecektir? Bu konuda yürütülen çalışmalar nelerdir, hangi aşamadadır ve ne zaman tamamlanacaktır?

SAYIŞTAY RAPORUNDAKİ DETAYLAR: GEREKÇE İKNA EDİCİ BULUNMADI

Projenin hedef ve göstergeleri arasında ilgi bulunmadığını saptayan Sayıştay, yayınladığı raporda, tespit edilen göstergelerin hedefle ilgisi bulunmadığı gibi idarenin yapmayı tasarladığı eylemlerle uyuşmadığını ve açıklanan gerekçelerle bağlantısının da kurulamadığını belirtti. Raporda; projede belirlenen hedefler kapsamında çevre duyarlılığını ve enerji verimliliğini artırmaya yönelik olarak yapılması planlanan eylemlerin tanımlandığı, ancak çevre duyarlılığı ve enerji verimliliğindeki değişimin nasıl izlenebileceğinin ortaya koyulamadığı tespiti yer aldı. Projenin sapma nedeni olarak yapılan “İhalesi yapılamadığından gerçekleşme sağlanamadı” açıklamasından ikna olmayan Sayıştay, raporda denetim kanaati olarak “İhalenin neden gerçekleştirilemediği belirtilmediğinden gerekçe ikna edici bulunmamıştır” dedi.

DAHA ÖNCE DE TBMM GÜNDEMİNE TAŞINMIŞTI

CHP İzmir Milletvekili Murat Bakan, 11/09/2017 tarihli 7/17279 esas numaralı yazılı soru önergesinde “Kuzey Ege Çandarlı Limanı projesinin revizesi yapılmış mıdır? Yapılmışsa revize edilen projeye gemi bakım onarım, akaryakıt ikmal ve gemi tedarik gibi işlevler eklenmiş midir? Revizesi yapılmamışsa ne zaman yapılacaktır? Kuzey Ege Çandarlı Limanı’nın ihalesi ne zaman yapılacaktır? Bugüne kadar Kuzey Ege Çandarlı Limanı’na yapılan yatırımın bedeli toplam ne kadardır? Kuzey Ege Çandarlı Limanı’nın ne zaman hizmete sunulması öngörülmektedir?” sorularını sormuş, dönemin Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan ise 11/12/2017 tarihinde şu yanıtı vermişti: “Bugüne kadar 455 milyon TL tutarında (2017 yılı fiyatlarıyla) yatırım yapılan Kuzey Ege Çandarlı Limanı Projesinde, yatırımcılardan gelecek talepler doğrultusunda gerekli revizyonların yapılması mümkün bulunmaktadır. Şimdilik 4 milyon TEU/YIL konteyner kapasiteli olarak hizmet vermesi planlanan Kuzey Ege Çandarlı Limanı’nın, 2. etap ihalesinin, talebe bağlı olarak Yap-İşlet-Devret Modeli ile en yakın zamanda yapılması ve sözleşmesinde belirlenecek sürede hizmete sunulması öngörülmektedir.”

HÜKÜMET NE DEMİŞTİ?

‘Ege’nin ihracat merkezi haline gelecek’ diye tanıtılan Kuzey Ege Çandarlı Limanı için 2011 yılında dönemin Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım yaptığı açıklamada Çandarlı Limanı’nın tamamlandığında dünyanın 10 büyük limanı arasında yer alacağını söylemiş; 2017’nin Mart ayında ise, “Çandarlı Limanı’nın alt yapısını bitirdik, üst yapısını da bu sene içinde tamamlıyoruz” demişti.

Kuzey Ege Çandarlı Limanı ile ilgili 2016 yılında dönemin Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan, İzmir’de yaptığı bir açıklamada Çandarlı Limanı’nı konteyner limanı olarak planladıklarını ancak dünyada konteyner ticareti olan pazarda daralmanın yaşandığını belirterek, Çandarlı gibi bir limanı daha ekonomik ve verimli kullanabilmek için konsept değişikliği üzerinde çalıştıklarını açıklamıştı.

İzmir Fuarı’nın 2017 yılındaki açılışı sırasında konuşan dönemin Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü, Ege Bölgesi ihracatının yüzde 60’ının İzmir’den yapıldığını ve İzmir’in toplam sanayi üretiminin yüzde 10’unu karşılamadığını aktarmış, İzmir’in Türkiye ekonomisinin itici güçlerinden biri olduğunu belirterek; “Hükümet olarak İzmir’in potansiyelini daha da artıracak, daha da ileriye taşıyacak projeleri hayata geçirmeye devam edeceğiz. Bunlardan bir tanesi Çandarlı Limanıdır. Yeni ticari konseptiyle Türkiye’nin dünyaya açılan en önemli kapılarından biri olacaktır” ifadelerini kullanmıştı.