Albayrak: Cari denge sürprizlere gebe
Bakan Albayrak Bursa'da konuşuyor.
BURSA, (DHA)- HAZİNE ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, dövizdeki kur dalgalanmalarıyla ilgili konuşmasında, "Büyük operasyonu 2 ayda püskürttük. Önümüzdeki 5 yıllık süreçte Türkiye bir yandan yapısal dönüşümlerini hayata geçirecek, diğer yandan dünyanın en önemli ekonomilerinden biri olmaya adımlar atmaya devam edecek. Gıda enflasyonuna karşı adımlar atmaya devam edeceğiz. Enflasyonda Kasım ve Aralık aylarında çok daha güçlü neticeler alacağız" dedi.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) tarafından düzenlenen 'Adım Adım Ekonomi' programına katıldı. Bursa Valisi Yakup Canbolat, TBMM İnsan Hakları Komisyon Başkanı ve AK Parti Bursa Milletvekili Hakan Çavuşoğlu, BTSO Başkanı İbrahim Burkay, Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş, İl Emniyet Müdürü Osman Ak, İl Jandarma Komutanı Tuğgeneral Hakan Sarac, Uludağ Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yusuf Ulcay, AK Parti İl Başkanı Ayhan Salman ile iş insanlarının katıldığı toplantıda konuşan Bakan Albayrak, Türkiye'nin son 16 yıldır her alanda olduğu gibi ekonomi alanında da ciddi bir başarı hikayesi ortaya koyduğunu söyledi.
EKONOMİDE BAŞARI HİKAYESİ
Ekonomi alanındaki bu hikayeyi adım adım inşa ederken bankacılık, finans, kamu, özel ve reel sektörün hepsinin topyekûn ciddi bir ivme ortaya koyduğunu kaydeden Albayrak, "2023'e doğru hızla ilerlerken büyük ve güçlü Türkiye'yi inşa etme noktasında en önemli eşiklerden bir tanesi de 24 Haziran seçimleri. 2013'ten bu yana birçok dahili ve harici sınamanın ardından 24 Haziran seçimiyle milletimiz bu iktidara 5 yıllık yeni, önemli ve güçlü bir yetki verdi. Bu önümüzdeki 5 yıllık süreçte Türkiye, bir yandan yapısal dönüşümlerini hayata geçirecek, diğer yandan da dünyanın en güçlü üretim ekonomilerinden biri olma yolunda çok önemli adımlar atmaya devam edecek" dedi.
'BÜYÜK YOLCULUĞUN EN ÖNEMLİ VİRAJI'
"Bu büyük yolculuğun en önemli, en kritik virajlardan birisini dönerken yaşadığımız sürece hep birlikte şahit olduk. Çok tarihi bir süreci hep birlikte yaşamaya devam ediyoruz" diye sözlerini sürdüren Albayrak, şöyle konuştu:
"Ağustos ayıyla birlikte çok geniş kapsamlı, spakülatif bir atakla karşı karşıya kaldık. Ben bunu, empati oluşturması itibarıyla çok net altını çiziyorum; 2008 Eylül ayında yaşanan küresel finansal krizin yaklaşık 1 yıla yakın, etkileri 1,5-2 yıl, bunun bertaraf edilmesi noktasında ekonomideki çeyrek bazında 4-5 çeyrek boyutunda küçülmeye etkisini hep birlikte yaşadık. Ağustos ayında yaşadığımız süreç 2008 finansal krizinden farklı olarak kur, faiz ve enflasyon alanında da çok büyük bir operasyonla Türkiye'yi karşı karşıya koymasına rağmen elhamdülillah, 2 ayda o kadar hızlı ve güçlü adımlarla, bu yeni Cumhurbaşkanlığı sisteminin getirdiği hızlı, güçlü aktif karar alma mekanizmalarıyla şükürler olsun çok iyi refleksler vererek bu sürecin birçoğunu bertaraf ettik, püskürttük. Biz de ekonomi yönetimi olarak çok hızlı ve güçlü bir koordinasyonla, aksiyon ve adımlarımızla birlikte aldığımız tedbirlerle birlikte çok ciddi bir refleks gösterdik. Türkiye ekonomisinin refahını ve milli para birimini hedef alan bu ataklara karşı 2 aylık bir süreç çok büyük bir tecrübe kazandırdı ülkemize. Bu süre zarfında ekonomimizde meydana gelen etkileri teker teker kaldırmaya başladık, devam ediyoruz. Şu anki adımlarla daha da güçlü sonuçlar almaya devam edeceğiz."
ENFLASYONLA MÜCADELE
Bakan Berat Albayrak, göreve geldikleri ilk günden itibaren, mücadele alanlarının başına enflasyonu koyduklarını belirtti. Bakan Albayrak, enflasyonla mücadele konusunda şunları dedi:
"Yaşadığımız bu süreçte kurun olduğu seviyelerin de üzerinde hesaplamalarla fiyatlara yansıması, enflasyon konusunda mücadele alanımızı daha da büyüttü, daha da önemli hale getirdi. Eylül ayında bu fiyatlardaki anomalitenin oluşturduğu bu dalgalanma, Eylül ayı enflasyon raporunu incelediğimde birçok sektör bu belirsizlikten dolar kurunu 8,5'tan fiyatlayarak, bir fiyatlama ortaya koydu. Bu dönem geçti, bu süreç ortadan kalktı. O zaman fiyatlama davranışları da normale inmeli, enflasyona etki eden bu fiyatlama baskısı ortadan kalkmalı ki, hem enflasyonda tersine trend hem de toplumsal tüketim alışkanlıkları piyasadaki canlanma hususunda o alanda hissetmeli. Nitekim Ekim'in sonu itibarıyla yansımaya başlayan, toplumun tüm paydaşlarını içine alan mücadele programı açıkladık. Bu önemli sepet fiyatlama noktasında çok önemli bir adım ortaya koydu. Ekim ayının ikinci yarısında kampanyamız başlamasına rağmen ve Ekim ayı yılın en çok enflasyon fiyatlamasına etki eden ay olmasına rağmen, geçtiğimiz yıla eşgüdümlü bir Ekim ayı çıktı. Bu fiyatlama davranışlarının daha aşağıya düşmesi itibarıyla Kasım ve Aralık ayında çok daha güçlü, çok daha pozitif neticeler için çok net bir resim ile karşı karşıyayız."
'TÜRKİYE DAHA İYİYE GİDECEK'
Türkiye ekonomisinin daha iyi yerlere gideceğini belirten Bakan Albayrak, "Sektör sektör takip ediyorum. Türkiye bugün, Ağustos ve Eylül ayından çok daha iyi, çok daha güçlü, çok daha pozitif bir noktada. Gerek kurda gerekse kredi faizlerinde daha çok iyi noktada Türkiye, daha iyiye gidecek. Yeterli değil. Bu çerçevede Eylül'den bu yana sağladığımız bütün gelişmeler fiyatlama davranışlarına pozitif yansıdı, daha da yansıyacak. Onun için burada reel sektörümüze de iş düşüyor. Birkaç aylık bu fırsatçı fiyatlama davranışları geride kaldı, artık çok daha sorumlu adımların atılmasını bekliyoruz. Enflasyon ile mücadeleye destek sağlamak amacıyla hükümet olarak biz de bir dizi ÖTV ve KDV indirimi ile ilgili adımlar açıkladık. Güçlü bütçe disiplini kararlılığımzı aynen koruduğumuzun altını bir kez daha çiziyorum. Popülizm yok. Araba çalışıyor, devam edecek" diye konuştu.
'KOLAY OLANI HERKES YAPAR'
"Kolay olanı herkes yapar, önemli olan zor olanı yapmak" diyen Albayrak, "Bu destekler neticesinde değerlerdeki iyileşmeler devam edecek. Biz her iyileşmeyi her pozitif gelişmeyi vatandaşımıza yansıtmaya devam edeceğiz. Akaryakıt maliyetlerinin çok düşük seviyelerde kalmasını sağladık. Kurdaki sağlanan bu düşüş, petrol fiyatlarındaki düşüş sonrası bunları vatandaşımıza indirim olarak yansıtmaya başladık" dedi.
'SPEKÜLATİF ATAKLAR DEVAM ETMEYECEK'
Tüm bu süreçte hem bütçe disiplinini gözettiklerini hem de toplumu koruduklarını kaydeden Bakan Berat Albayrak, enflasyon ile mücadele konusunda yapısal reformlarla alakalı adımlar atmaya da başladıklarını söyledi. Albayrak, "Gıda fiyatlandırması noktasında bu hafta ilk toplantımızı yaptık. Tüm bu kısa orta ve uzun vadeli adımlarımızla birlikte enflasyonda inşallah Kasım ve Aralık ayında çok daha güçlü neticeler alacağız. Detaylı ticaret verilerine bakıyorum; YEP'te 60 milyarlar diyorlardı, bizim 44-45'ti. Ağustos-Ekim'e baktığımda ilk gelen tahminler 40 milyar doların altına inmeye başladığımız yönünde. Yıl sonu rakamları bu istikamette giderse yıl sonu cari denge çok daha büyük bir sürprize gebe. Bu kriz tellallığı ölçüsündeki spekülatif ataklar devam etmeyecek. Çok daha iyi gidiyoruz" diye konuştu.
'HER SEKTÖRE İLİŞKİN OLASI SENARYOLARI ÇALIŞIYORUZ'
Kur etkileri çerçevesinde birçok sektörü tek tek mercek altına alıp, tek tek fotoğraflarını çektiklerini dile getiren Bakan Albayrak, şunları söyledi:
"Her sektöre ilişkin olası senaryoları da çalışıyoruz, tek tek görmemiz lazım. Türkiye yaşadığı saldırıdan, son 5 senede yurt dışında hep onu ifade ediyorlar, Türkiye'nin başından geçenler pişmiş tavuğun başından geçmedi diyorlar, her süreç Türkiye'yi daha da güçlü kıldı. Kimsenin piyasadaki bu güçlü pozitif havayı bozmasına izin vermeyeceğiz. Eylül ayında, 12 Eylül Darbesi'nde bile yaşamadığımız ticaret finansmanına operasyon, operasyonel manada blokaja maruz kalmasına rağmen, bu sürecin de içinden güçlü şekilde çıktık. Ekim ayında dengelenme sürecini çok daha net gördük. Krediler yüzde 30'ların altında, 40'lardan, 50'lerden, makas çok açık daralacak. Marj makası yüzde 10'lara dayandı. Finansman maliyeti ve kredi maliyeti daha da düşen faizlerle desteklenecek."
YENİ DÖNEMDE FARKLI STRATEJİLER
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, "Yüzde 5,25 olarak gerçekleşen getiri oranıyla talebin üç katından fazla yakşık 4,7 milyar euro'yu bulduğu bir ihaleyle çok başarılı bir Hazine likitide sürecini ortaya koyduk" diyerek şöyle devam etti:
"Maliyetler düşüyor, vadeler daha iyi, talep daha yüksek, Hazine olarak başta biz finansal kurumlarımız, reel sektörümüz, bu noktadaki iyileşmeyi başta devlet olarak bizim attığımız tüm adımlarla daha da hissetmeye devam edeceğiz. Küresel ekonomiye ilişkin tüm belirsizliklerin yoğunlaştığı dönem kısa süre içerisinde dolar cinsinden, euro cinsinden çok başarılı bu ihraçlarla birlikte üç katından fazla talebin gerçekleştiği ihraçlarla birlikte ekonomimizin güçlü temellerine ve uyguladığımız tüm bu politikaların başarısına dünyanın dört bir yanından yatırımcıların duyduğu güvenin neye dayanarak pekiştiğini en somut göstergelerinden bir tanesi olarak hayata geçirdik. Nitekim bu ihraç her zaman var. Bizim yatırımcı tabanımızı borçlanma, para birimimimiz çeşitlendirme anlamında da bu stratejide başarıya ulaştığını göstermektedir. Yeni dönem çok farklı stratejiler izleyeceğiz. Son olarak, Türkiye karşılaştığı tüm finansal dalgalanmalara karşı kısa süre içerisinde attığı adımlarla olumlu sonuçlar almaya devam ediyor ve devam edecek. Ekonomimizin orta vadeli yol haritasını belirleyen Yeni Ekonomi Programı çerçevesi içerisinde tüm kesimler oldukça başarılı ve ayakları yere basan program olarak değerlendiriliyor. Yatırımcılarla yürüttüğümüz piyasa, iletişimi güçlü bir şekilde teveccüh görüyor. Uluslararası piyasa sermayelerinde başarılı şekilde sonuçlanıyor. Tüm bu ihraçlarla, üç ayrı aşama, bu yoğun sürecin, bu yoğun iletişimin, yoğun toplantıların, yoğun ziyaretlerin başarısının bir teyidi oldu. Şimdi önümüzde ihtiyaç duyduğuz çok daha güçlü yapısal dönüşümlerle birlikte önemli bir 5 yıl var."
'BİR ÇERÇEVE ÜÇ TEMEL FAZ'
Üç temel fazdan bahseden Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, toplantıda sözlerini şöyle bitirdi:
"Ortaya koyduğumuz bir çerçeve ile üç temel fazdan bahsettik. İlk fazımız, dengelenme süreci sonra disiplin ve dönüşümle, bu disiplini sıkı politikalarla birlikte yapısal reformlarla birlikte ortaya koyacağımız bir dönüşümle ortaya koyacağız. İşte bütün hepsini bir noktada değerlendiriyoruz. Türkiye üretim ve ihracat kapasitesi, rekabetçi kur ve rekabetçi insan kaynağı çerçevesi içerisinde, sanayi ve endüstriyel dönüşümü bu anlamda, sadece Bursa için değil tüm Türkiye için ihracat noktasında ekonomik olarak yukarıya taşıyacak, ihracat noktasında yukarıya taşıyacak bir stratejiyi ortaya koyacağız. Onun için Türkiye'de her yerde bunu ifade ediyorum. Türkiye'de ithalatı olup da ikamesi olmayan neredeyse hiçbir ürün yok. Otomobilinden telefonuna kadar, tekstilden tutun da her ürün var. Kaliteli, daha uygun, daha rekabetçi ve bu çerçevede planlanan bir stratejik dönüşümle 2019 ve 2023 yolculuğu çok daha güçlü, güzel ve inşallah büyük ve güçlü Türkiye yolculuğuna Türkiye'yi taşıyacak önemli bir dönem olacak."