Asbestli binalar Meclis gündeminde

Asbest, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Uluslararası Kanser Araştırma Merkezi’nin ‘Kanserojen Maddeler’ listesinde yer almakta olup Asbest lifleri fizikokimyasal özelliklerine bağlı olarak kolayca ufalanıp, toz halinegelebilmekte ve bu lifler çoğunlukla gözle görülememektedir.Havalandıklarında hava akımı az olsa bile günlerce havada asılı kalabilen, ısıya, sürtünmeye ve alkali ortama karşı dayanıklı, yüksek gerilme direncine sahip asbest lifleri kanserojen olması nedeniyle "öldürücü toz" olarak da adlandırılmaktadır. Serbest asbest liflerine maruz kalmanın sebep olabileceği hastalıklar arasında akciğer kanseri, mide ve bağırsak kanseri sayılmaktadır.Asbest kullanımı, 1986 yılından itibaren gelişmiş ülkelerde sırayla yasaklanmış, Türkiye’de de asbestin her türlü üretimi ve kullanımının 2010 yılında yasaklanmasıyla sanayi ve inşaat sektöründe bu malzemelerin kullanılmasına son verilmiştir.

Buna karşın basında yer alan haberlere göre, İstanbul’da 39 ilçenin yalnızca 7’sinde binalarda yıkım öncesi asbest denetimi yapılmaktadır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca başlatılan bir çalışma çerçevesinde ‘Yıkım işlemleri ile hafriyat toprağı, inşaat ve yıkıntı atıkların kontrolü yönetmeliği’ adlı bir taslak hazırlanmış ve bu taslak Nisan 2017’de Bakanlığın internet sitesinde yayımlanmıştır. Fakat söz konusu taslak ile ilgili çalışmalar Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca tamamlanmadığı için yıkımdan önce asbest raporu ve asbest sökümü zorunluğu belediyelerin inisiyatifinebırakılmıştır. Yıkım öncesinde bütün binalarda asbest denetimi yapılması ve asbest sökümü yapıldıktan sonra bina yıkımına izin verilmesi gerekmekteyken İstanbul’da 7 belediye dışında kalan 32 belediyenin yıkım öncesinde “asbest envanter raporu” istemediği İstanbul Mimarlar Odası’nın hazırlamış olduğu raporla da ortaya çıkmıştır.Rapora göre 2017 yılında İstanbul’da yıkımı yapılan 1594 binanın 385’inde asbestli malzemeye rastlanmıştır.

Bu nedenle;
1- Bakanlığınız tarafından hazırlanarak internet sitesinde yayımlanan “Yıkım işlemleri ile hafriyat toprağı, inşaat ve yıkıntı atıkların kontrolü yönetmeliği” tamamlanmış mıdır? Tamamlanmadıysa neden tamamlanmamıştır? Söz konusu yönetmelik taslağının ne zaman yürürlüğe konulması planlanmaktadır?

2- Yıkımdan önce asbest denetimi ve asbest sökümü kontrolü belediyelerin inisiyatifinden bakanlığınız yetkisine alınacak mıdır? Alınmayacak ise belediyelerin bu konudaki uygulamalarının denetlenmesi düşünülmekte midir?

3- Mevcut durumda tespit edilen ve sökülen asbestin bertarafı hangi yöntemle yapılmaktadır?

4- Toplum sağlığı bakımından bu kadar büyük bir önem arz eden bir konuda bugüne kadar çalışmaların tamamlanmamış olmasının, toplum sağlığının hiçe sayılmasının nedenleri nelerdir?

5- Söz konusu asbest raporunu istemeyen belediyeler nezdinde bakanlığınızca herhangi bir denetim gerçekleştirilmekte midir? Bu konuda herhangi bir yaptırım uygulanmış mıdır? Uygulanmışsa hangi belediyelere hangi yaptırımlar uygulanmıştır?