Asit yağmurunun nedeni; Mega projeler ve kömür

İstanbul'da yarın beklenen asit yağmuru tedirginliğe neden oldu. Asit yağmurlarının hava kirliliğinden kaynaklandığının altını çizen Prof. Dr. Tolunay, “İstanbul’da hava kirliliği mega projeler, doğalgazın zamlanması sonucu kömüre artan ilgi ve trafik sorunu gibi nedenlerle arttı” dedi.

İstanbul’da yarın yağması beklenen asit yağmuru yurttaşları tedirgin etti. Hava kirliliği nedeniyle oluşan asit yağmurları insan cildinde ciddi yanıklara neden olmasa da göllerdeki asit oranını artırarak balık ölümlerine ve toprakta ağır metaller ortaya çıkararak ağaçların kurumasına neden olabilir. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Orman Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Doğanay Tolunay İstanbul’da artan hava kirliliğine dikkat çekerek asit yağmurunun olası etkilerine değindi.

Tolunay BirGün’den Rıfat Kırcı'ya yaptığı değerlendirmede “İstanbul’da hava kirliliği İstanbul’un kuzeyinde yapılan mega projeler, doğalgazın pahalılanması nedeniyle kömüre artan ilgi ve trafik sorunu gibi nedenlerle arttı. Kirlilik, şehirlerin doğru planlamasıyla önlenebilir” dedi.

Tolunay şöyle konuştu:

“Asit yağışları özellikle Orta Avrupa’da 1970’li yıllarda yaygındı. Temel nedeni ısınmada kömür kullanmak. Bu kömürün yanmasıyla kükürt dioksit açığa çıkar ve atmosferdeki su buharıyla tepkimeye girince sülfirik asit oluşur. Bir de azot oksit tepkimeye girince nitrik asite dönüşür. Türkiye’de uzun yıllardır asit yağışları ölçümleri yapılıyor. Özellikle Karadeniz’de asit yağışları var. Karadeniz’in kuzeyinde yer alan ülkelerden kaynaklanan kirliliğin Türkiye’ye ulaşması ve bunun sonuncunda da suyla karışarak yeryüzüne girmesiyle orada asit yağışları oluşuyor. Ağır metaller toprağa geçiyor ve ağaçlar bu metalleri alınca kirleniyor. Biz de doğa üzerindeki olumsuz etkilerini bu şekilde alıyoruz.”

MEGA PROJELER HAVAYI KİRLETTİ

Hava kirliliğinde çeşitli iller bazında artış söz konusu olduğunun altını çizen Tolunay şöyle konuştu:

“İstanbul gibi önemli kentlerde hava kirliliğinin arttığını söylemek mümkün. Bunun en önemli nedenlerinden biri İstanbul’un kuzeyinde yapılan mega projeleri söyleyebiliriz. Bu projeler yapılırken hafriyat nedeniyle çok miktarda toz atmosfere karıştı ve kirlilik rüzgarlarla birlikte İstanbul’a taşındı. Trafikten kaynaklanan, araç egzozlarının yarattığı kirlilik ve doğalgaz ücretlerinin artması sonucu kömür kullanımının artması da İstanbul’da hava kirliliğini arttığını söyleyebiliriz.”

Tolunay asit yağmurlarına ve hava kirliliğine karşı alınabilecek önlemleri şöyle sıraladı: “Özellikle mega projelerin hiç yapılmaması gerekiyordu. Dünyada insan sağlığı için en tehlikeli kirleticilerin başında 2,5 mikron çapından küçük parçacıklar geliyor. İstanbul’da bu katı parçacıkların Dünya Sağlık Örgütü’nün verdiği sınır değerlerin üzerinde olduğunu biliyoruz. Özellikle kazı dolgu sırasında tozumayı önlemek gerekiyor. Doğalgaz fiyatlarının dengelenmesi gerekiyor çünkü insanlar kömüre yöneliyor. İstanbul’un trafiğinin çözülmesi toplu taşımanın teşvik edilmesi gerekiyor.”

Kentlerde temiz hava yaratılabileceğine değinen Tolunay son olarak şunları söyledi:

“Temiz hava yaratmak mümkün ancak bunu kentin planlaması aşamasından başlatmak gerekiyor. Rüzgar koridorları yaratmak gerekiyor. İstanbul’da rüzgar kuzey güney yönünde eser. Rüzgarların akışını önleyecek büyük yapıların yapılmaması gerekiyor. Toplu ulaşımın artırılması gerekiyor. Kent nüfusunun çok artırılmaması gerekiyor ki İstanbul’da nüfus sınıra dayanmış durumdadır. Ayrıca yeşil alanların artırılması gerekiyor.”