AYM, Erdoğan'a 'dur' dedi

Anayasa Mahkemesi (AYM), AKP iktidarlarının güçler ayrılığı ilkesini sürekli çiğneyerek, hem yasama hem yürütme zaman zaman da yargının yerine geçerek ülkeyi yönetme alışkanlığına ilişkin önemli bir karar aldı. Mahkeme, Saray’a “Kanunları değiştirmek TBMM’nin görevidir” hatırlatmasında bulundu.

AYM, CHP’nin başvurusu üzerine Cumhurbaşkanlığı kurulları olan Devlet Arşivleri Başkanlığı, İletişim Başkanlığı, Millî Saraylar İdaresi Başkanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlıklarının mali yönetimi, bütçeleme ve denetim işlemlerine ilişkin 10 Ekim 2018 tarihli "Yeni Kurulan Bazı İdarelerin Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli cetvellere eklenmesine dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi"ni iptal etti.

Yüksek Mahkeme, CHP’nin "kanunla düzenlenen bir konuda Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile değişiklik yapılmasının Anayasa'ya aykırı olduğu” iddiasını kabul etti.

Karar gerekçesinde, Anayasa'nın 104. maddesine göre, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile yürütme yetkisine ilişkin konular dışında düzenleme yapılamayacağı, kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmanın TBMM'nin görev ve yetkileri arasında olduğu ifade edildi. Mahkeme, bunların TBMM’nin yasama yetkisine ilişkin konular kapsamında olduğunun da altını çizdi.

AYM’nin yeni sistemde Cumhurbaşkanı’nın yetkilerini tanımlayan kararı özetle şöyle:

GENEL YETKİ: Yürütme yetkisine ilişkin konularda olmak kaydıyla CBK çıkarma konusunda Cumhurbaşkanı’na genel bir yetki verilmiştir.

SINIRSIZ DEĞİL: Anayasa’da Cumhurbaşkanı’na CBK çıkarma yetkisi verilmekle birlikte bu yetki sınırsız değildir. Anayasa’da “Temel haklar, kişi hakları ve ödevleriyle siyasi haklar ve ödevlerin CBK ile düzenlemeyeceği” belirtilmiştir. Kanunla düzenlenmesi öngörülen konularda CBK çıkarılamayacağı hüküm altına alınmıştır.

KANUN VARSA OLMAZ: Cumhurbaşkanı’nın yürütme yetkisine ilişkin konularda CBK çıkarabilmesi için konunun kanunlarda açıkça düzenlenmemiş olması gerekir.

GÖREV TBMM’NİN: Kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak TBMM’nin görev ve yetkileri arasındadır. Bu itibarla kanun koymak değiştirmek ve kaldırmak yasama yetkisine ilişkin konular kapsamında kalmaktadır.

***

Baro ve bekçi itirazına AYM’den ret

ANAYASA Mahkemesi (AYM) çoklu baro düzenlemesini öngören Kanun ile Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu’nun bazı maddelerinin yürürlüklerinin durdurulması istemini reddetti. CHP, kamuoyunda çoklu baro düzenlemesi olarak bilinen Avukatlık Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 21 maddesinin iptali ve yürürlüklerinin durdurulmasına karar verilmesini istemişti. CHP, bir başka başvuruda da mahalle bekçilerinin yetkisini genişleten Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu’nun bazı maddelerininin iptali ve yürürlüklerinin durdurulmasını talep etmişti. 2 başvurunun da ilk incelemesini tamamlayan AYM Genel Kurulu, “Başvurularda eksiklik tespit etmeyen Anayasa Mahkemesi Genel Kurulunca, düzenlemelerin yürürlüklerinin durdurulması istemleri reddedildi. İptal istemleri, daha sonra belirlenecek bir günde esastan görüşülerek karara bağlanacak.”