AYM: Güvenlik soruşturması Anayasa'ya aykırı

15 Temmuz’dan sonra getirilen memuriyete girişte ‘güvenlik soruşturması şartı’ Anayasa Mahkemesi (AYM) tarafından iptal edildi.

Somut deliller ve yargılama sonuçlarını dikkate almayan, kişilerin memur olmadan önce incelenmesine ve ‘uygunsuzluk’ durumunda memuriyete girişinin önüne geçilmesine olanak sağlayan güvenlik soruşturması uygulaması, AYM tarafından Anayasa’ya aykırı bulundu.

AYM, CHP’li milletvekillerinin başvurusu üzerine Şubat 2018’de Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7070 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkındaki Kanun’un altı maddesini iptal etti. AYM, aranacak şartlar arasına OHAL ile eklenen “Güvenlik soruşturması veya arşiv araştırması yapılmış olmak” koşulunun Anayasa’ya aykırı olduğuna hükmederek iptaline karar verdi.

ÖZEL HAYATA MÜDAHALE

Kararın gerekçesinde, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması kapsamında özel bilgilerin alınması, kaydedilmesi ve saklanması, özel hayata saygı hakkına sınırlama olarak değerlendirildi. Kararda ayrıca, düzenlemenin kamu makamlarının tedbir uygulama ve özel hayatın gizliliğine müdahale sınırlarını açıkça göstermediği ifade edildi. Bu yetkinin kötüye kullanılabileceği de vurgulandı.

AVUKATLIKTAN MEN EDİLEMEYECEK

Yüksek Mahkeme, suç örgütü kurmak, örgüte üye olmak, yardım ve yataklık gibi suçlar ile terör suçlarından soruşturulanların avukatları hakkında da aynı suçlardan soruşturma bulunmasının müdafilikten men gerekçesi olmasını da Anayasa’ya aykırı buldu. AYM, Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan cezaevinde olan kişilerin, başka bir suçla ilgili avukatı ile yaptığı görüşmelerin de kaydedilemeyeceğine hükmetti.

SAĞLIK BAKANLIĞI’NIN YETKİSİNE İPTAL

Sağlık Bakanlığı’na personel alımı ve atamaların kendi bünyesindeki sözlü sınavla yapılması hükmü de iptal edildi. AYM, sözlü sınav ve yerleştirmeye ilişkin usul ve esasların Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenemeyeceğin bildirdi.

İDARE MAHKEMESİ KARAR VERECEK

AYM’nin güvenlik soruşturmasının iptali kararını hukukçu Kerem Altıparmak BirGün’e değerlendirdi. AYM’nin kararlarının geriye doğru yürümediğini hatırlatan Altıparmak, “Bu nedenle bugüne kadar güvenlik soruşturması yüzünden memur olamayanlardan itiraz etmeyenler için bu kararın bir önemi yok. Karar, güvenlik soruşturmasına takılan ve idare mahkemelerine itiraz edenleri ilgilendiriyor. Ayrıca bu günden itibaren böyle bir uygulama da yapılamayacak” dedi.

İdare mahkemelerinin bugünden sonra itirazları görüşüp kabulü yönünde karar vermek zorunda olduğunu bildiren Altıparmak, buna karşın tehlikenin geçmediğini ifade etti. Altıparmak, “Kararın ucunun açık olduğunu söyleyebiliriz çünkü AYM, güvenlik soruşturmasını yapacak ve kararı verecek mercilerin belirsizliğine dikkati çekiyor. Yarın bu sınırları tamamen çizen bir düzenleme getirilirse o zaman güvenlik soruşturması uygulaması yeniden yürürlüğe girebilir. Bir kişi gerçekten kamu görevlisi olamayacak davranışlarda bulunduysa hakkında mutlaka yargı kararı da olmalıdır. Güvenlik soruşturması denilen şeyin hukuki bir bağlayıcılığı olamaz. Kişi bir yıldan uzun süre ceza aldıysa zaten onun memur olma hakkı ortadan kalkıyor. Kriter bu olmalıdır” diye konuştu.