Bu sene turizmcinin umudu sonbaharda

Avrupa Birliği (AB) tatil veya iş amacıyla 14 ülkeye seyahat edilmesine ön onay verdi. Beklenildiği gibi bu ülkeler arasında Türkiye yok. Dışişleri ve Turizm bakanlıkları üzerinden giden temas trafiği de en azından şimdilik olumlu sonuç vermemiş oldu.

AB’nin bu kararı en çok turizmcileri etkiledi. En azından yüzde 50’lere varan bir doluluk bekleyen turizm tesisleri bu kararla birlikte hedeflerinin çok gerisinde kalacak.

AVRUPA KENDİNİ DÜŞÜNDÜ

AB’nin aldığı karar hiç kuşkusuz başta Yunanistan, İtalya ve İspanya gibi ülke gelirinde turizmin önemli pay aldığı güney ülkelerini desteklemeyi amaçlıyor. Ekonomik kriz içerisinde olan ülkelere can suyu anlamı taşıyan karar özellikle Kuzey Amerika, Orta ve Doğu Avrupalı turistleri hedef alıyor. Bu ülkeler Türkiye’nin de turizm potansiyelinin en önemli kısmını oluşturuyor.

İLK ALTIDA BEŞ PROBLEM

Türkiye’nin en çok turist çektiği altı ülkeden sadece İngiltere ile belli düzeyde seyahat engeli ortadan kalktı. Ulaştırma Bakanı Rusya ile uçuşların başlayacağını açıkladı. Almanya, Bulgaristan ve İran’la somut bir gelişme sağlanamadı. Bu ülkelerden İran’da pandemi sürecinin devam etmesi bu yıl içerisinde bir turizm aktivitesini neredeyse imkânsız kılıyor.

Altı ülke hem sayı hem de gelir olarak toplam turizmde neredeyse yüzde 50’lilik paya sahip. Kişi başına en çok harcamayı İran ve Rus turist yaparken, Almanya’dan gelen misafirler de ilk beş içerisinde yer alıyor.

Türkiye'nin 2019 yılı toplam turizm gelirinin 34 milyar 520 milyon dolara ulaştığı ve bu gelirin sadece yüzde 17’sinin yerli turiste ait olduğu düşünülürse, bu ülkelerden kaynaklı yaşanan kaybın boyutu daha net anlaşılacaktır.

Türkiye’nin AB’den sonra en çok önem verdiği pazar hiç kuşkusuz Rusya. İki ülke arasında yaşanan sıcak diyalog, Rus turistin başta Antalya olmak üzere Türkiye sevgisi bu saat itibariyle pandemi koşullarını aşmış görünmüyor. Türkiye'ye gelen Rus turist sayısı geçen yıllarla kıyaslanmayacak boyutta.

Bununla birlikte turizmciyi umutlandıran ilk haber Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu’ndan geldi. Bakan, dün yaptığı açıklamada, Rusya ile pandemi nedeniyle ara verilen uçuşları yeniden başlatmak için mutabakata varıldığını ifade etti.

Türkiye tarafından gelen olumlu haberlere rağmen Rusya’da işler beklenilen gibi değil. Rusya’da ki İnsan Sağlığı ve Tüketicisi Koruma Kurumu'nun (Rospotrebnadzor) dış hat uçuşlarına başlanabilecek ülkeler listesinde Türkiye yer alamadı. Bakanın açıklamasına rağmen Rus tarafı bu değerlendirmede ısrar ederse Eylül ayına kadar bu ülkeden de turist gelmesi çok mümkün görünmüyor.

KATI KRİTERLER VAR

Rusya ile karşılıklı seyahat yapmaya bu ülkenin katı salgın kriterleri engel oluyor. AB’nin en önemli seyahat kriteri son 14 günde görülen yeni vakaların 100 bin nüfusa oranının 20’nin altında olması. Türkiye için bu veri şu anda 19’un biraz üzerinde. Rusya’da ise kriterler daha da katı. Rusya, 'güvenli ülke’ kriterlerini “son 14 gün yeni vaka ortalaması 100 bin nüfusa oranı 40’ın altı, vaka artış hızı yüzde 1’in altı ve bulaşma katsayısı R1’in altı” olarak sıralıyor.

EYLÜL-EKİM KURTARIR MI?

Salgınla ilgili Türkiye’nin içinde bulunduğu tablo değişmezse, bu yıl turizm sezonu büyük ölçüde kaybedilmiş olacak. Küçülmenin yüzde 70’lerin üzerinde olması beklenen sektörün sadece mali kaybının 30 milyar dolar civarında olacağı düşünülüyor. İstihdam ve konaklamaya bağlı diğer sektörlerde yaşanacak sorunlar dahil edilmeden ortaya çıkan tablo bu olacak. Bu karanlık tablodan çıkış başta Rusya ve İran olmak üzere sonbaharda gelecek turistlere bağlı olacak. Bu sağlanabilirse sektörün nefes alma şansı olacak. Tabi, her şey normal seyrinde ve gelen turist sayının bir önceki yılların çok üzerinde olması koşuluyla.

***

DÜNYA ZOR DURUMDA

İngiltere’de iflas eden tur operatörlerine bir yenisi daha eklendi. 45 yıllık tur operatörü Fleetway Travel, 6 bin 500 ileri tarihli rezervasyonla iflas etti.
Şirketin CEO’luğunu iflas eden Monarch Hava Yolları’nın üst düzey yöneticisi Stuart Jackson yapıyordu. Bünyesinde Exclusive Luxury Breaks, Explorer’s Collection, Late Bargains, Luxury Holiday Collection, Phone & Fly, Sail Away, Silversurfers Holidays ve Travelsmart gibi markaları da bulunduran şirket, 2018 yılında 68 bin yolcu taşıdı ve 38 milyon pound ciro elde etti.