'Bu veriler, Maliye’nin tahsil kabiliyetini artık kaybettiğini net biçimde gösteriyor'

Devlete 1 milyon liranın üzerinde vergi borcu bulunan mükellef sayısı bir yılda yüzde 51’lik artışla 31 bin 56’dan 47 bin 32 kişiye yükseldi.

Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından açıklanan 31 Aralık 2018 tarihi itibarıyla vadesi geldiği halde 30 Haziran 2019 tarihi itibarıyla ödemesini yapmayan vergi mükellefleri listesinde kişi sayısı, bir yıl önceki listeye göre 15 bin 976 arttı.

Cumhuriyet'ten Emre Deveci'nin haberine göre, bu yılki listenin ilk sırasında 1 milyar 462 milyon TL’lik borçla Nursan Metalurji Endüstrisi A.Ş. yer aldı. 1 milyar 360 milyon TL’lik borcuyla Mustafa Akyol ikinci, 1 milyar 189 milyon TL ile Uluslararası Akaryakıt Dağıtım Ltd. Şti üçüncü, 1 milyar 181 milyon TL ile Affan Havacılık Akaryakıt Turizm San. ve Tic. A.Ş. dördüncü, 1 milyar 125 milyon TL ile Öztürk N-F Gres Madeni Yağ ve Kimya San. Tic. Ltd. Şti beşinci sırada yer aldı. Bu yılki listede dördöncü sırada yer alan Affan Havacılık, geçen sene 1 milyar 59 milyon lira borçla ilk sırada yer alıyordu. Gecikme faiziyle birlikte şirketin borcu bir yılda 122 milyon TL arttı.

Aflar ve kriz vurdu

Başkent Üniversitesi’nden Vergi Uzmanı Dr. Ozan Bingöl, vergi yüzsüzleri listesindeki bu yılki büyük artışın birinci nedeninin ekonomik krize bağlı olarak kişi ve kurumların yaşadığı ödeme güçlüğü olduğunu dile getirdi.

Listedeki büyük artışın ikinci nedeninin 17 yılda çıkarılan 9 vergi affı olduğuna işaret eden Bingöl, “Yıllardır söylüyoruz, vergi afları uzun vadede Maliye’nin vergi tahsil kabiliyetine zarar verir diye. Bu veriler, Maliye’nin tahsil kabiliyetini artık kaybettiğini net biçimde gösteriyor” dedi.

Yurttaşların zamanında ödeyemediği kamu borçları için uygulanan gecikme zammı/faizi oranının bir yılda yüzde 78.5 artışla aylık yüzde 1.4’ten yüzde 2.5’e yükseltildiğine dikkat çeken Bingöl, bunun da listedeki ilk 100 kişinin toplam borcunun 30.7 milyar TL’den 44.3 milyar TL’ye çıkmasında etkili olduğunu dile getirdi.

VARLIK BARIŞI ETKILI OLDU

Vergi yüzsüzleri listesinde ikinci sırada yer alan Mustafa Akyol, 2013 yılında 33 milyar TL’yi yurtdışından getirmek üzere “varlık barışı”na başvurmuş, ancak sonra vergisini ödememişti. 2017’de 1.1 milyar TL olan Akyol’un vergi borcu, gecikme faiziyle birlikte 2019’da 1.3 milyar TL’ye yükseldi.

Akyol’un esas faaliyet konusu listede “trustlar, fonlar ve benzeri mali varlıklar” olarak gösterildi. 2009’da “varlık barışı” kapsamında beyan ettiği 5.2 milyar lirayı getirmediği için bazı yıllar dışında 2010’dan bu yana vergi yüzsüzleri listesinde yer alan Ali Türkan, bu yıl 675 milyon TL’lik vergi borcuyla listede 15. sırada yer aldı. 2013’te 195 milyon TL olan Türkan’ın borcu gecikme faiziyle birlikte 675 milyon TL’ye ulaştı.