Cezaevi sayısı artıyor: 'Her konuda tutuklamayla karşılaşıyoruz'

AKP’nin iktidara geldiği 2002’den 2019’a kadar cezaevlerindeki tutuklu ve hükümlü sayısı 5 kat arttı. Avukat Sarıhan ‘’Baskı sürekli daha da arttı’’ dedi. CHP’li Hakverdi ise yoksulluğa dikkat çekti.

Birgün'den Dilan Esen'in haberine göre, AKP’nin yarattığı karanlık, cezaevlerindeki tutuklu ve hükümlü sayılarıyla bir kez daha kanıtlandı. Son 49 yılda cezaevinde kalan tutuklu ve hükümlü sayıları zaman zaman düştü çoğu kez de arttı. Ancak AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılından 2019’a kadar istikrarlı bir şekilde artış gösterdi.

Türkiye Barolar Birliği İnsan Hakları Merkezi’nin verilerine göre cezaevlerinde 1970 yılında 56 bin tutuklu ve hükümlü varken 1972’deyse sayı 64 bin 889 oldu. 12 Eylül Askeri Darbesinin gerçekleştiği 1980’de 70 bin 172 olan tutuklu ve hükümlü sayısı, 1981’de 79 bin 786’ya çıktı. 2002’de 59 bin 429 olan tutuklu ve hükümlü sayısının 2019’da yaklaşık 5 kat artması, ülkede daha önce böyle bir baskı döneminin görülmediğinin de kanıtı oldu. Cezaevlerindeki tutuklu ve hükümlü sayıları yıllara göre şu şekilde:

■ 2002: 59 bin 429
■ 2015: 178 bin 89
■ 2016: 197 bin 297
■ 2017: 232 bin 340
■ 2018: 264 bin 842
■ 2019: 291 bin 546

BASKININ MİMARI

AKP’nin iktidara birtakım özgürlük vaatleriyle geldiğini ancak aksine baskının en yoğun yaşandığı dönemin mimarı olduğuna dikkat çeken Avukat Şenal Sarıhan, cezaevlerindeki kalanların artışını BirGün’e değerlendirdi.

AKP’nin daha önce baskının ve şiddetin toplumsal yaşam üzerinden kalkmasına yönelik söylemleri olduğunu hatırlatan Sarıhan, “2016’daki kalkışmalar nedeniyle tutuklamalar gündeme geldi fakat 2015’teki tutuklu ve hükümlü sayısındaki yüksekliği de görüyoruz. 2018 ve 2019 yıllarındaki yükseklik şunu gösteriyor: 2016’daki kalkışmanın ardından bütün muhalifler baskıyla karşılaştı, yoğun tutuklama işlemlerinin gerçekleştiği bir dönem yaşıyoruz. 12 Mart ve 12 Eylül Askeri Darbesi’nin yaşamış bir insan olarak bunu görüyorum. Muhalif herhangi bir düşüncenin teröristlikle suçlandığı bir dönemle karşı karşıyayız.”

Adil yargılanmaya yönelik umudun giderek azaldığına vurgu yapan Sarıhan, “Her konuda tutuklamayla karşılaşıyoruz. Ayrıca yoğun bir çifte standardın olduğunu da görüyoruz.” dedi.

“Tutuklama, cezaya yönelik tutuklamalar yoğunlaşmalar OHAL yasalarının fiilen sürdüğünü gösteriyor’’ diyen Sarıhan, terörle mücadele yasasının yapısına da dikkat çekti.

BASKI VE YOKSULLUK

CHP Ankara Milletvekili Ali Haydar Hakverdi ise AKP’nin baskıcı bir iktidar olduğuna işaret etti. AKP’nin her geçen gün baskısını artırdığının altını çizen Hakverdi, şunları dile getirdi: “Baskıyı artırdıkça iktidar uzaklaşıyor ve baskıyı yine artırıyor. Bu sebeple hükümet gibi düşünmeyen birçok kişi cezaevine alınıyor. İktidar devamlılığını sağlayabilmek için baskıyı artırdığında ekonomi de bozuluyor. Ekonomik sıkıntılar da beraberinde yoksulluğu getiriyor, dolayısıyla suç ve suçlu sayısını artırıyor.’’

90 bini salınmıştı

15 Nisan 2020’de yürürlüğe giren ceza infaz düzenlemesiyle ülkedeki 355 cezaevinde bulunan tutuklu ve hükümlülerin 90 bini tahliye edilmişti.

Adalet Bakanlığı tarafından yayımlanan 2021 Yılı Performans Programı’na göre 355 cezaevine, bu yıl 39 cezaevi daha eklenmesi planlanıyor.