CHP'den kanun teklifi: Engelli kontenjanı yüzde 7'ye çıkarılsın!

CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, engelli vatandaşların istihdama katılımının arttırılması amacıyla 657 sayılı ‘Devlet Memurları Kanunu’nda değişiklik öngören bir kanun teklifi verdi.

Tanrıkulu, kamuda zorunlu engelli kontenjanının yüzde 3'ten yüzde 7'ye çıkarılması talebiyle TBMM Başkanlığına sunduğu kanun teklifinde, gerekçelerini şöyle sıralandı:

Uluslararası sözleşmelere ve ülkemizde geçerli ilgili mevzuatlarda, engellilerin sosyal, kültürel ve siyasal hayata katılımının pozitif ayrımcılık ekseninde güçlendirilmesine dair hükümler bulunmaktadır. Uluslararası normlar ve gelişmişlik parametreleri de benzer şekilde devletleri engellilerin yaşadığı zorlukları azaltma noktasında karşı sorumluluk almaya ve bu sorumlulukları yasal güvencelerle geliştirmeye yönlendirmektedir. Engelli yurttaşlarımızın sosyal hakları, başta Anayasamız olmak üzere çeşitli yasalarla uluslararası sözleşmeler ve normlar çerçevesinde güvence altına alınmıştır; ancak engellilerin gündelik yaşam deneyimleri objektif bir şekilde araştırıldığında, bahsi geçen sosyal hak ve güvencelerin keyfi olarak uygulanmadığı ve engellilerin ikinci sınıf yurttaş konumuna itildiği açıkça anlaşılacaktır.

Eğitim ve istihdam alanındaki kısıtlamalar engellilerin yaşamını ciddi derecede zorlaştırmakta ve yurttaşları sosyal yaşamdan koparmaktadır. Türkiye'de yaklaşık 10 milyon engelli yurttaş yaşamaktadır. Dolayısıyla engellilerin yaşam standartlarının iyileştirilmesi, aileleriyle birlikte 30 milyon yurttaşı doğrudan ilgilendirecektir. Engelli yurttaşlarımızın istihdamı, Anayasa'nın 'Sosyal Devlet' ilkesi ekseninde 50'inci, 59'uncu ve 61 'inci Maddeleri ile özel bir korumayla güvence altına alınmıştır; istihdam ve çalışma yaşamına katılımlarına özel bir koruma getirmiştir. Özel sektörde iş bulma konusunda önemli sıkıntılar ile karşılaşan engelli yurttaşların kamuda istihdam edilmesine çeşitli yasalar ve düzenlemeler bulunmaktadır.

657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun ilgili maddesi de benzer şekilde engellilerin kamu kurumlarının kadrolarında en az yüzde üç oranında çalıştırılma zorunluluğuna değinmektedir. Yüzde üçün hesaplanmasında ilgili kurum veya kuruluşun (yurtdışı teşkilat hariç) toplam dolu kadro sayısı baz alınmaktadır; ancak yasal zorunluluk bulunmasına rağmen kamu kurum ve kuruluşları açık olan kadroları etkin kullanmamaktadır. Kamudaki boş kadroların doldurulması ve engelli vatandaşların toplam yüzde 7'lik bir oranda kamuda istihdam edilmesinin zorunlu kılınması, yurttaşların toplumsal yaşama katılımını güçlendirecek ve yaşadığı ekonomik ve sosyal sorunların en azından bir kısmının giderilmesine zemin hazırlayacaktır.
Engelli vatandaşlarımızın karşılaştığı zorluklar bireysel sorun olmanın ötesinde, toplumsal bir soruna da işaret etmektedir.

Engelli yurttaşların yaşam standartlarının iyileştirilmesi, tüm toplumsal yaşamın ve ilişkilerin geliştirilmesi anlamına gelmektedir. İşbu kanun teklifiyle, sosyal devlet olmanın bir gereği olarak, engelli yurttaşların ve ailelerinin yaşadığı ekonomik sıkıntıların giderilmesi ve istihdam yoluyla kamu yönetimi temelinde sosyal yaşama daha fazla dahil edilmesi hedeflenmektedir.