CHP’li Tanal, keyfi ev araması uygulamasını ortaya çıkardı

Tanal, “Bahçeşehir’de bir site yönetimi site sakinlerine evleriniz aranacak yardımcı olun mesajı atıyor. Ev ve işyeri araması için savcılık izni gerekiyor, böyle bir izin de yok. Bu tam olarak polis devleti uygulamasıdır. Kaygılı ve huzursuz bir toplum yaratılmaktadır” dedi.

Milletvekili Avukat Mahmut Tanal, İstanbul’da gerçekleşen bir skandalı daha ortaya çıkardı. İstanbul Bahçeşehir’de bir site yöneticisi, site sakinlerine; “Sayın site sakinlerimiz, GBT sorgulaması ve adres teyidi için emniyetten gelen polis memurları bugün tüm daireleri ziyaret ederek GENEL KONTROL yapacaklardır. Kontroller başlamıştır. Yardımcı olmanız ricasıyla” içerikli mesajı atmıştır. Söz konusu mesajın hukuka aykırı olduğuna dikkat çeken Tanal, polis devleti uygulamalarına son verilmesi gerektiğini kaydetti. Tanal, site yönetiminin paylaştığı mesaja ve polis devleti uygulamalarına ilişkin şunları söyledi:

“Ortada hiçbir şüphe yokken, durduk yere genel kontrol araması diye bir uygulama hukuk devletinde yoktur, yapılamaz. Genel kontrol araması diye bir uygulama hukuka aykırıdır. Anayasanın Konut dokunulmazlığı başlıklı 21. Maddesine göre; Kimsenin konutuna dokunulamaz. Millî güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlâkın korunması veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması sebeplerinden biri veya birkaçına bağlı olarak usulüne göre verilmiş hâkim kararı olmadıkça; yine bu sebeplere bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde de kanunla yetkili kılınmış merciin yazılı emri bulunmadıkça; kimsenin konutuna girilemez, arama yapılamaz ve buradaki eşyaya el konulamaz. Site araması uygulaması Anayasanın 20. Maddesi olan özel hayatın gizliliği maddesine aykırıdır. Yine Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 119. Maddesinde ise aramanın nasıl yapılacağı düzenlenmiştir. Hâkim kararı üzerine veya gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde Cumhuriyet savcısının, Cumhuriyet savcısına ulaşılamadığı hallerde ise kolluk amirinin yazılı emri ile kolluk görevlileri arama yapabilirler. Ancak, konutta, işyerinde ve kamuya açık olmayan kapalı alanlarda arama, hâkim kararı veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet savcısının yazılı emri ile yapılabilir. Kolluk amirinin yazılı emri ile yapılan arama sonuçları Cumhuriyet Başsavcılığına derhal bildirilir. Site içerisinde bulunan evler, somut bir makul şüphe olmadan ve Cumhuriyet Savcısının yazısı olmadan aranamaz. Bu uygulama toplumun huzurunu bozacak, sürekli izleniyor, dikizleniyor, açıkları aranıyor algısını empoze edecektir. Kaygılı ve huzursuz bir toplum yaratmaya çalışan iktidar polis devleti uygulamalarından vazgeçmelidir.” Öte yandan Tanal, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun cevaplaması üzerine konuyu soru önergesi olarak Meclis’e taşıdı.

Sorular ise şöyle:

1) Söz konusu olayda siteye gidip evlerde ilgili kontrollerin ve konutta arama yapıalbilmesi için CMK m 119da hakim veya cumhuriyet savcısının kararı olması zorunlu tutulmuştur. Söz konusu olayda herhangi bir hakim kararı veya cumhuriyet savcısı kararı var mıdır?

2) CMK m119. Maddede arama kararının nasıl yapılacağı ayrıntılı yazılmıştır. Söz konusu olayda herhangi bir karar yoksa, ilgili eylemleri gerçekleştiren memurlar bu eylemi neye dayanarak yapmışlardır?

3) Arama herhangi bir karara dayanmıyor ise, hukuksuz işlem yapmaları dolayısıyla haklarında herhangi bir soruşturma başlatılacak mıdır?

4) Söz konusu yapılacak olan Genel Bilgi Toplama sorgusu, yalnızca Bahçeşehir Park Sitesi için mi geçerlidir yoksa bundan sonra Türkiye’de söz konusu Genel Bilgi Toplama sorgusu evlere gidilerek mi yapılacaktır?

5) Genel Bilgi Toplama sorgusu evlere gidilerek, insanları huzursuz ederek yapılmaya devam edilecekse, bu hükümetin yeni sistemi ve politikası mıdır?

6) Yapılan Genel Bilgi Toplama sorgusu ve adres teyidinin yapılabilmesi UYAP sistemi ve muhtarlar aracılığıyla kolaylıkla yapılabilecekken neden evlere giderek sorgulama yapılma gereği duyulmuştur ve bunun hukuki dayanağı nedir?

7) Siteye gidilerek, her dairenin teker teker Genel Bilgi Toplama sorgusu yapılması kişilerin teşhir edilmesi değil midir? Bu şekilde insanları tedirgin ve huzursuz eden Genel Bilgi Toplama sorgusunu sonucu elde edilen bilgilerin teşhir edilmesi sizce doğru mudur?