CHP'li Yıldırım Kaya: Sözümüz var, Köy Enstitüleri'nin mirasını gelecek nesillere taşıyacağız

CHP Ankara Milletvekili Yıldırım Kaya, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun talimatı ile başlattığı köy enstitüsü ziyaretlerinin beşincisini yaptı.

Yıldırım Kaya, TBMM Milli Eğitim Kültür Gençlik ve Spor Komisyonu üyesi, CHP Muğla Milletvekili Suat Özcan, Konya İl Başkanı Barış Bektaş, CHP Ereğli İlçe Başkanı Veysel Gönülal, Doç. Dr. Ahmet Yıldız, sendika, dernek temsilcileri ve köy enstitüsü mezunlarından oluşan bir heyetle bugün İvriz Köy Enstitüsü’nü ziyaret etti.

Beraberindeki heyetle birlikte Konya’daki İvriz Köy Enstitüsü’ne giden Kaya, “Bugün İvriz Köy Enstitüsü’nü ziyaret edip, eski mezunlarla konuştuk, onların anılarını dinledik. Bizim Hasan Can öğretmenimize ve tüm köy enstitüsü mezunlarına sözümüz var, Köy Enstitülerini yaşatacağız, mirasını gelecek nesillere taşıyacağız” dedi.

CHP’li Kaya 2020 yılının Şubat ayında Konya Ereğli İvriz Köy Enstitüsü mezunu 87 yaşındaki Hasan Can öğretmenin kendisini aradığını ve İvriz Köy Enstitüsü’nün yıkılmak istendiğini, ranta kurban edilmemesi için yıllardır mücadele ettiğini anlattığını ve son depremden sonra, 32 binadan oluşan Konya Ereğli İvriz Köy Enstitüsü yatakhanesinin depreme dayanıklı olmadığı gerekçesiyle boşaltılarak, 200 öğrencisinin de çevredeki yurtlara yerleştirildiğini; 3 bin dönümlük değerli arazisi için, depreme dayanıklı olmadığı gerekçe gösterilerek yıkılacağını, eşsiz bir tarihin yok edileceği söylediğini belirtti.

TBMM Başkanlığına 13 Şubat 2020 tarihinde verdiği iki ayrı soru önergesi ile hem dönemin Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk’a hem de Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’a İvriz Köy Enstitüsü’nün yıkılmak istendiği iddialarını ve restorasyonuna ilişkin durumunu sorduğunu belirten Kaya, iki bakanlığa da çağrıda bulunduğunu belirterek “Gelin Köy Enstitüsü binalarına sahip çıkalım, tarihini yok edenlerin geleceği olmaz” dedi.

Kaya, Konya Ereğli İvriz Köy Enstitüsü’nde şöyle konuştu:

“OKUL BİNASININ GÜÇLENDİRİLMESİNE YA DA RESTORASYONUNA İLİŞKİN SORUNLARIMIZA YANIT VERİLMEDİ”

“Soru önergesine Milli Eğitim Bakanlığı’ndan 9 Nisan 2020’de gelen yanıtta; İvriz Sosyal Bilimler Lisesi Öğrenci Pansiyonu Binası’nın depreme dayanıksız olduğuna ilişkin tutulan raporla, Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğü’nün 06.02.2020 tarihli olurları gereğince pansiyon binasının resmi olarak kapatıldığı, binaların yıkımı ile ilgili olarak alınmış herhangi bir kararın mevcut olmadığı yanıtı geldi. Okul binasının güçlendirilmesine ya da restorasyonuna ilişkin sorularımıza yanıt verilmedi. Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan 19 Haziran 2020’de gelen yanıtta ise; Binaların, mülkiyetinin Maliye Hazinesine ait, Milli Eğitim Bakanlığı’na tahsisli olduğu; Konya Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun 12.05.2000 tarihli ve 3793 sayılı kararı ile korunması gerekli kültür varlığı olarak tescil edildiği; Konya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü’ne ilgili idarelerce başvuruda bulunulması halinde konu 2863 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat kapsamında değerlendirilecektir, yanıtı verildi. Her iki bakanlık da sorumluluğu diğerine atarak, binaları kaderine terk ettiklerini beyan ettiler.

Konya Ereğli İvriz Köy Enstitüsü, Gaybi Köyü’nde 3 bin dönümlük arazi üzerine, 11 Kasım 1941 yılında, Ereğli’nin Zanapa bucağında yatılı bölge okulunda açılmıştır. Binanın eksiklikleri Düziçi Köy Enstitüsü’nden gelen imece ekibi tarafından tamamlanmıştır. İvriz Köy Enstitüsüne de çevre iller Konya, Niğde, Nevşehir, Mersin ili Mut ilçesinin köylerinden öğrenci almıştır. İvriz Köy Enstitüsü’nün Kurucu Müdürü Recep Gürel’dir. İvriz Köy Enstitüsü’nden de çok değerli insanlar mezun olmuştur. Onlardan bazıları değerli hizmetlerinden dolayı herkesin tanıdığı bildiği kişilerdir. Mahmut Makal, Süleyman Ege, Mevlüt Kaplan, Hacı Angı, Dündar Aydoğdu Prof. Dr. Ayşe Baysal, Mustafa Üstündağ, Prof. Dr. Ali Uçan, Prof. Dr. Hasan Pekmezci…İvriz Köy Enstitüsü ilk mezunlarını 1946 yılında vermiştir. 1954 yılına kadar toplam 573 öğrenci mezun olmuştur. 5 müdür ve 110 öğretmen görev yapmıştır. 1954 yılında İvriz İlköğretmen Okulu, 974 yılında İvriz Öğretmen Lisesi, 1989 yılında İvriz Anadolu Öğretmen Lisesi, 2014 yılında ise İvriz Sosyal Bilimler Lisesine dönüştürüldü.

“GENÇ CUMHURİYETİN ESERLERİ BİR BİR YOK EDİLİYOR”

Rahmetli Hasan Can öğretmenimiz bana telefon ettiğinde ilk bana dedi ki ‘Sen de öğretmenmişsin. Eğitim-Sen’in Genel Başkanlığını yapmışsın. İvriz Köy Enstitüleri’ni yerle yeksan ediyorlar’ Kendisine dedim ki ‘sana söz veriyorum. Geleceğim, buranın yeniden yaşanabilir bir haline gelmesi için çalışacağız’. Genel Başkanımız Sayın Kemal Kılıçdaroğlu’na gittim. ’21 köy enstitüsü var. Biz Bizans’tan kalan, Selçuklu’dan, Osmanlı’dan kalan eserleri koruyoruz, Hititlilerden kalanları da koruyoruz ama genç cumhuriyetin eserleri bir bir yok ediliyor. Bunun için talimat verdi. Biz de 21 yeri geziyoruz.”

“KÖY ENSTİTÜSÜNE AYAĞIM ÇIPLAK GELDİM”

Köy enstitüsü ziyareti sırasında konuştuğu enstitü mezununa “Seni buraya gelirken annen mi getirdi, baban mı? Kim razı oldu?” diye soran Kaya, köy enstitüsü mezunundan “Kendi isteğimle geldim. Şunu da vurgulayayım. Doğumum 1933, 30 gün sonra 90’dan gün alacağım. Ben ilk önce 1946’da buraya yalın ayak geldim. Kız arkadaşlar beni gezdirirken eşim ‘dikkat et, arkadaşımın ayağına basma’ dedi. Benim içim sızladı ayağım çıplak olduğu için” yanıtını aldı.