Çin'de 'tarihi karar tasarısı' kabul edildi, Şi'nin adı Mao'nun yanına yazıldı

ÇKP 19. Merkez Komitesi 6. Genel Kurul Toplantısı, 8-11 Kasım'da Pekin'de düzenlendi. Komite, bugün sona eren toplantıda "Partinin Geçen Yüzyıldaki Büyük Başarıları ve Tarihsel Deneyimi" başlıklı kararı kayda geçirdi.

Partinin 100 yıllık geçmişine ilişkin değerlendirme niteliğindeki karar, ÇKP'nin "çekirdek lideri" konumundaki, Genel Sekreter ve Devlet Başkanı Şi Cinping'in iktidar döneminin kavramlarını ve çerçevesini yineledi.

Karar, Şi'nin, geçmişten bugüne parti liderleri içinde, Mao Zıdong ve Dıng Şiaoping gibi "düşünce kurucu önder" olduğunu vurgularken, üçüncü iktidar döneminin işaretini verdi.

Komite, yayımladığı bildiride, toplantıda Şi'nin, ÇKP Merkez Komitesi Siyasi Bürosu adına Genel Kurul'a sunduğu çalışma raporunun görüşülüp tartışıldığı, Genel Sekreter'in karar tasarısıyla ilgili kurula açıklamada bulunduğu kaydedildi.

Genel Kurul ayrıca, ÇKP 20. Ulusal Kongresi'nin 2022'nin ikinci yarısında başkent Pekin'de toplanmasına dair kararı da kabul etti.

Çin'i yöneten Komünist Parti'nin en yüksek karar organı olan Merkez Komite, 205 "asil" ve 171 "yedek" üyeden oluşuyor. Komite, ÇKP Ulusal Kongresi tarafından 5 yıllığına seçiliyor.

ÜÇÜNCÜ TARİHİ KARAR

Merkez Komitelerin 5 yıllık görev dönemlerinin sonuna denk gelen 6. Genel Kurul toplantıları, genelde partinin ideolojik çizgisiyle ilgili kararlar alınması dolayısıyla önemli görülüyor.

Genel Kurulda "partinin yüzyıllık çabalarındaki temel başarılar ve tarihi tecrübeye" ilişkin değerlendirme yapılacağının duyurulması, Çin'i yöneten partinin, ülkenin gelecekteki yönüne ilişkin görüşlerinin anlaşılması açısından gözleri toplantıya çevirmişti.

Karar, partinin 1945 ve 1981'de parti tarihine ilişkin değerlendirmelerden sonra ele aldığı tarihi içerikli üçüncü önerge oldu.

1945'te alınan kararda, ÇKP'nin kuruluşu, Çin Milliyetçi Partisi (Koumintag) ile rekabet ve 2. Dünya Savaşı'nda Japon işgaline karşı verilen mücadeleye ilişkin değerlendirmelere yer verilmiş, partinin 1949'da Çin Halk Cumhuriyeti'nin (ÇHC) kuruluşuyla sonuçlanan "İç Savaş" dönemindeki yönünü tayin etmişti.

1981'deki kararda da ülkenin ilk 30 yıllık tarihinde yönetimde yapılan yanlışlıklar, özellikle 1966'da başlayan ve kurucu lider Mao Zıdong'un 1976'daki ölümüne kadar süren "Kültür Devrimi'nin" sonuçları ele alınmıştı. 1981 kararı, 1978'de başlayan reform ve dışa açılma dönemine rehberlik etmişti.

Şİ'NİN 'DÜŞÜNCE KURUCU ÖNDERLİĞİNE' VURGU

Komite, kararında partinin farklı tarihsel süreçlerdeki deneyimini ve bu süreçlere önderlik edenlerin fikirlerine ilişkin bir değerlendirme sundu.

Kararda ÇKP'nin, 1921'de kurulmasından 1949'da Çin Halk Cumhuriyeti'nin (ÇHC) kurulmasına ve sonrasındaki sosyalist kalkınma deneyiminde partinin Mao Zıdong önderliğinde Marksizm ve Leninizmin temel kavramlarının Çin'in özgül gerçekliğine uyarlanmasına yönelik zahmetli denemeler ve büyük fedakarlıkların ardından, bir kuramsal senteze ulaşmaya başardığı belirtildi.

Ardından 1978'den itibaren Dıng Şiaoping önderliğinde partinin, odağını ekonomik kalkınmaya çevirdiği, reform ve açılım sürecinin başlatıldığı ifade edilen kararda, 1990'lı yıllarda partiye önderlik eden Ciang Zımin'in sosyalist piyasa ekonomisini, 2000'li yıllarda önderlik eden Hu Cintao'nun ise kapsamlı, dengeli ve sürdürülebilir kalkınma yaklaşımını getirdiği kaydedildi.

Kararda partinin bugünkü önderi Şi Cinping'in ise Marksizmin temel kavramlarının Çin'in özgül gerçeklerine ve geleneksel kültürüne uyarlanması anlamına gelen "Yeni Dönemde Çin Karakteristiğiyle Sosyalizmin" mimarı olduğu vurgulandı.

Parti tarihinin tümünü "Çin karakteristiğinde sosyalizm" deneyi olarak yorumlayan kararda, "partinin Mao Zıdong Düşüncesini, Dıng Şiaoping'in Kuramını, Üç Temsil Kuramını (Ciang Zımin), Kalkınmaya Bilimsel Bakışı (Hu Cintao) ve Şi Cinping Düşüncesini rehber olarak izleyeceği" kaydedildi.

Kararın, Şi'yi, Mao ve Dıng ile birlikte "düşünce kurucu önder" olarak konumlaması dikkat çekti.

ORTALAMA REFAH VE SOSYALİST MODERNLEŞME

Şi, 2012'de iktidara geldiğinde "İki Yüzyıl Hedefi" olarak adlandırılan, ÇKP'nin 100. kuruluş yıldönümü 2021'de "her yönüyle ortalama refaha sahip bir toplum" ve ÇHC'nin 100. kuruluş yıldönümü 2049'da "modern sosyalist bir ülke" yaratma hedeflerini ortaya koymuştu.

Çin, geçen 9 yılda yoksullukla mücadele hedeflerini yakalayarak, ortalama refaha sahip bir toplum yaratmada kayda değer başarı sağladı.

Şi, 2035'e kadar olan dönemin hedefini ise "temel sosyalist modernleşmenin hayata geçirilmesi" olarak tanımlıyor. Ardından 2049'da, ÇHC'nin 100. kuruluş yıl dönümüne gelindiğinde güçlü, müreffeh, demokratik ve kültürel olarak ileri bir "modern sosyalist ülkenin" yaratılması hedefleniyor. Bu hedef, "ulusal yeniden canlanma" veya "Çin rüyası" olarak da adlandırılıyor.

KARAR, ÜÇÜNCÜ İKTİDAR DÖNEMİNİN İŞARETİNİ VERDİ

Gelecek yıl yapılacak 20. ÇKP Ulusal Kongresi öncesinde Merkez Komitenin son siyasi toplantısında alınan kararda, tüm parti, ordu ve Çin halkına, "Şi Cinping'in çekirdeğinde olduğu Komite etrafında kenetlenme", "Yeni Dönemde Çin Karakteristiğiyle Sosyalizmin Üzerine Şi Cinping Düşüncesini uygulama" çağrısı yapıldı.

Şi'nin üçüncü iktidar döneminin işaretini veren kararda, "Geçmişin zaferlerini ve zorluklarını daima hatırlayacak, günün görevine hazır olacak ve geleceğin büyük rüyası için yaşayacağız. Tarihten öğrenecek, sıkı çalışacak, daha iyi bir geleceğe ilerleyeceğiz. İkinci yüzyıl hedefini, Çin'in ulusal canlanma rüyasını gerçekleştirmek üzere bıkmadan çabalayacağız." ifadelerine yer verildi.

Şi Cinping Düşüncesi kavramı, ilk kez 2017'deki 19. ÇKP Ulusal Kongresi'nde gündeme gelmiş, ardından parti anayasasına dahil edilerek Şi'yi "düşünce kurucu önder" konumuna yükseltmişti.

(AA)