Dere yatağına ev yaptı: 'Bina değil, köprü hatalı'

DHA/ Sel sularının çekildiği yerleşim yerlerinde balçıkla kaplanan ev ve işyerleri ile bir fabrikanın zemin ve bodrum katlarında temizlik çalışması sürüyor. Selden etkilenen Muradiye Beldesi Kömürcüler köyünde tedbir amacıyla boşaltılan dere yatağındaki 7 katlı binanın sahibi Mustafa Yazıcı konuştu. Binanın 25 yıl önce yapıldığını anlatan Yazıcı, "Güneşli havada gelip derede 2 teneke su varken ölçüm yapıp, 12 metrelik dere yatağı üzerine, 6 metrelik köprü yaptılar. Yatağı daralan dere taşınca köprünün altını tıkıyor, her defasında çevreyi su basıyor." diyerek kendi binası ile ilgili bir sorun olmadığını savundu. Muradiye Belediye Başkanı Musa Süreyya Balcı da binanın kaçak olduğunu belirterek sahibinin ruhsat başvurusunu her defasında reddedildiğini açıkladı.

Rize'de dün etkili olan şiddetli yağış sonrası meydana gelen sel ve heyelanlarla ilgili bölgede hasar tespit çalışması başlatıldı. AFAD, İl Özel İdaresi ve Karayolları ile Devlet Su İşleri (DSİ) ekipleri bölgede çalışma ve incelemelerini sürdürüyor. DSİ ekipleri sel taşkını sonrası tıkanan dere yataklarını açmak için çalışma başlattı. İl Özel İdaresi ekipleri de kapalı köy yollarını ulaşıma açma çalışması sürdürüyor. Sel sularının çekildiği yerleşim yerlerinde balçıkla kaplanan ev ve işyerlerinin zemin ve bodrum katlarında ise vatandaşlar temizlik çalışması başlattı.

BALÇIK TEMİZLİĞİ BAŞLADI
Muradiye Beldesi Kömürcüler köyünde tarihi olduğu gerekçesiyle kaldırılmayan Dereboyu deresi üzerindeki tarihi köprü, taşan Dereboyu deresinin altını tıkamasıyla sel taşkınına neden oldu. Sel sularından etkilenen ev ve işyerlerinin zemin ve bodrum katlarında temizlik çalışması başlatıldı. Merkeze bağlı Ambarlık köyünde selde hasar gören Çaykur'a ait çay fabrikası balçıkla kaplandı. Üretimin durdurduğu fabrikada temizlik çalışması başlatıldı. Köyde evlerinin zemin ve bodrum katları sular altında kalan köylüler de temizlik çalışması sürdürüyor.

'ÖNLEM ALINMALI'
Kömürcüler köyünde evinin zemin katını su basan Köksal Yazıcı, 3 yıldır aynı olayla karşılaştıklarını belirterek "İleride alçak olan köprü tarihi diye kaldırılmadı. Taşkında altı tıkanan köprü nedeniyle sürekli sel baskınına uğruyoruz. Yetkililer kaldıramıyorsa ben dinamitle kaldırayım. Bu nasıl bir köprüdür? Kaldırılamıyor" dedi.
Songül Kabil de köprünün kaldırılmaması nedeniyle sel baskınları yaşadıklarını belirterek "Burada ihmal var. İhmal nedeniyle bu cezayı çekiyoruz. 3 yıldır art arda bunu yaşıyoruz. Günahtır bize. Bize bir imdat yetişsin. O köprünün cezasını biz çekiyoruz" diye konuştu.

DERE YATAĞINDAKİ 7 KATLI BİNANIN SAHİBİ KONUŞTU
Muradiye Beldesi Kömürcüler köyünde dere yatağında yer alan ve selde tedbir amacıyla boşaltılan 7 katlı binanın sahibi Mustafa Yazıcı konuştu. Binasını 25 yıl önce inşa ettiğini anlatan Yazıcı, 12 metre olan dere yatağının daraltılarak,10 yıl önce köprü inşa edildiğini belirtti, taşkınlarda köprünün altının tıkanması sonucu sel baskını meydana geldiğini söyledi. Yazıcı, "Güneşli havada geldiler, derede 2 teneke su varken ölçüm yapıp gittiler. 'Hazır köprü projesi' dediler burada uyguladılar. Dere taştığı zaman köprünün altı tıkanıyor, sel basıyor. O zaman sizde gelip dere ağzındaki bina diye çekim yapıyorsunuz. Bu köprü yapıldıktan sonra bu olaylar yaşanmaya başlandı. Dere üzerinde tarihi eser diye yatağı kapatan köprü yıkılmadı. Bunun neresi tarihi eser?. Benim binamda bir sıkıntı yok. Dereye yapılan köprü benim evimi tehlikeye atıyor. Masa üzerinde yapılan projeyi gelip burada uyguluyorlar. Doğa da masa üzerinde yapılan projeyi bu hale getiriyor" diyerek kendi yapısını savundu.

BELEDİYE BAŞKANI: BİNA KAÇAK, BİZ RUHSAT VERMEDİK
Muradiye Belde Belediye Başkanı Musa Süreyya Balcı, Kömürcüler köyünün kendilerine 2008 yılında bağlandığını belirterek söz konusu binanın ise 1993 yılında inşa edildiğini söyledi. Balcı, "Kömürcüler köyü bize 2008 yılında bağlandı. Bu yüksek binalarla maalesef kötü bir miras devraldık. Bizde kaçak yapı görünüyor. Bize yaptığı ruhsat başvurularını reddettik. Kaçak binaya imar vermedik. Zamanında bir şekilde binayı kaçak yapmış. Dere yatağında olan binanın durumu DSİ tarafından değerlendirilecek. Yıkılması gündeme gelebilir" ifadelerini kullandı.
KÖY MUHTARI: ARAZİ YOK, MECBUR DERE YATAĞI TERCİH EDİLİYOR
Kömürcüler Köyü Muhtarı Ekrem Yazıcı da dere yataklarına çok eskiden evler yapıldığını belirterek "Elbette bu iyi bir şey değil. Devlet bunlara acil önlem alması lazım. Kuvvetli yağmurda dereler taşıyor, köprü altları tıkanıyor, evleri su basıyor. Bölgemiz dik. Yamaçta ev yapmak yerine düz olan dere yataklarına ev yapmak tercih ediliyor. Mecbur kalarak yapılıyor. Arazi yok" diyerek evlerin en azından dere yatağından 10-15 metre uzakta yapılması gerektiğini savundu.

DOÇ. DR. AYKUT AKGÜN: SEL VE HEYELAN ZARARLARINI ÖNLEMEK MÜMKÜN
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Jeoloji Mühendisliği Bölümü Uygulamalı Jeoloji Ana Bilim Dalı öğretim üyesi ve KTÜ Heyelan Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Aykut Akgün, bölgede etkili olan yağış sonrası oluşan sel ve heyelanları değerlendirdi, vatandaşlara uyarılarda bulundu. Akgün, ?Bölgede görülen heyelan ve sel aslında doğal süreçler. Bunları ve oluşumlarını engellemek aslında mümkün değil. Ancak bunların insanlar ile etkileşime geçtikleri noktada insana verebilecekleri zararı azaltmak ya da bunları önlemek mümkün. Dolayısıyla bir doğal olayı engelleyemezsiniz, ama o doğal olayının insana verebileceği zararı ve bunların önüne geçebilir ya da azaltabilirsiniz. Bunun için bilimsel ve mühendislik faaliyetler bunun için önemli veriler sunmaktadır. Onun için doğal olayla doğal afeti ayırt etmek gerekir. Doğu Karadeniz'de en çok etkilendiğimiz olaylar; sel ve heyelan. Burada her iki olayı da tetikleyen faktörlerin başında yağış geliyorö dedi.

"YANLIŞ YERLEŞİM YERİ SEÇİLMEKTEDİR"
Bölgede yerleşim yerlerinin seçilirken bilimsel kriterlere ve mühendislik ölçütlerine uygun davranılması gerektiğine de işaret eden Akgün şunları ifade etti:
"Bir defa yanlış yerleşim yeri seçilmektedir. Özellikle dere yataklarına yerleşim kurulması ve binaların, fabrika ve benzeri alanların kurulması sel olayında ciddi can ve mal kaybına neden olmaktadır. Heyelanlarda hemen hemen durum aynıdır. Heyelanlarda heyelana duyarlı alanlarda öncelerden herhangi bir ön kestirim yapmadan bir yerleşim kurulması ya da bir yol açılması, kazı yapılması o kütlenin harekete geçmesi dolayısıyla da zarara sebebiyet veriyor. Burada genel olarak yapılması gerek çok basit. Yerleşim yerlerinizi seçerken bilimsel kriterlerine ve mühendislik ölçütlerine uygun davranılması gerekiyor. Bu yapıldığında afet olaylarında yaşanılanlar azalabilir. Yerleşim alanlarıyla ilgili planlamalarda mutlaka uzmanlardan fikir alınması gerekiyor. Bu konuda AFAD ciddi bir çaba içerisinde. Planlamalar yapılırken ön değerlendirmelerin yapılması ve ortaya çıkabilecek sonuçlar itibarıyla bu planlamaların yapılması son derece önemlidir. Bu sayede can kaybı yaşadığımız olayların önüne geçilmiş olacak. Yoğun yağışların olduğu dönemde yapılan uyarılar sonrasında da eğer vatandaşlar bulundukları yerin heyelana karşı duyarlı bir alan olduğunu biliyorsa bu durumda muhakkak tetikte olmaları gerekir."

Rize'nin Muradiye Beldesi Kömürcüler köyünde aniden taşan derede sele kapılan iş makinesinin operatörü İshak Fil, korku dolu o anları anlattı. İş makinesinin yolda park halinde olduğunu anlatan Fil, "Dere öyle bir geldi ki böyle bir şey olmaz. Sel yolun altını aldı. Çalıştırıp makineyi kurtarmak istedim ama makine çalışmadı. Ben aşağıya atladım. O sırada makine sele kapıldı. Ben canımı son anda kurtardım. Mal gitti, canımız yerinde. Ne yapalım?" dedi.

İş makinesi sahibi İsa Fil de "Makine yolun üzerindeydi. Sel aniden geldi. Makineyi çalıştırıp kurtarmak istediler. Ama olmadı. Son anda operatör atlayıp kurtuldu. İş makinesi sulara kapılıp gitti. Böyle bir afet kimsenin başına gelmesin" diye konuştu.

MAHSUR KALAN 5 KİŞİLİK AİLE KURTARILDI
Rize'nin Kalkandere ilçesi Esendere köyünde etkili olan şiddetli yağış nedeniyle su düzeyi yükseldi. Taşan dere yaya köprüsünün yıkılmasına neden olunca bir evde mahsur kalan 5 kişilik aile için ekipler seferber oldu. Olay yerine ulaşan Jandarma ve İkizdere Arama Kurtarma (İDAK) ekipleri mahsur kalan aileyi bulunduğu yerden tahliye ederek güvenli bölgeye ulaştırdı.

5 EV BOŞALTILDI
Rize'de şiddetli yağışların aralıklarla sürmesi nedeniyle Güzelyurt köyünde heyelan riski taşıyan 5 ev tedbir amacıyla boşaltıldı. Ev sahipleri güvenli bölgedeki yakınlarının yanına yerleşti.