Dikkat! Sınırımızda nükleer tehlike var
Bilim insaları Türkiye sınırındaki nükleer santralin, her an bir kazaya sebep olabileceğini belirtirken, Bakanlığın ve Fuat Oktay'ın CHP’ye verdiği yanıtta da bu tehlike kabul edildi.
Ermenistan’da Erivan’a 36, Iğdır’a 16 kilometre mesafede kurulu Metsamor Nükleer Enerji Santrali, TBMM’nin gündemine taşındı.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, CHP’li Deniz Yavuzyılmaz’ın santralle ilgili Türkiye’nin ne önlem aldığını uluslararası alanda ne tür girişimlerde bulunduğunu sordu.
Oktay, soru önergesine yanıtı Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’ndan aldığı cevap ile verdi.
BAKANLIK: BÖLGE İÇİN RİSKLİ
Milliyet'ten Kıvanç El'in haberine göre Bakanlığın cevabında, Metsamor’un nükleer güvenlik şartlarının gerektirdiği güncel teknik standartlarda olmadığını ifade edilirken, “Santrali Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) yakından izlemektedir. UAEA’nin tesisin yapısal eksikliklerinden kaynaklanan güvenlik zaaflarını gidermeye yönelik olarak yürüttüğü çalışmalar, santralin yeniden çalışmaya başladığı tarihten bu yana sürdürülmektedir” denildi. Santralin kapatılması ile ilgili Türkiye’nin girişimde bulunamayacağı bildirilirken, “Bir nükleer santralin kapatılması münhasıran o ülkenin yetkisi altındadır” bilgisi verildi. Yazıda, “Ermenistan’ın da taraf olduğu Nükleer Güvenlik Sözleşmesi’nin gözden geçirilmesi toplantılarında, doğal afetlerin yaşandığı bir bölgede ve sınırımıza çok yakın bir mevkide konuşlu, eski teknolojiyle işletilen bir tesis olan santralin, tüm bölge için gerçek bir risk unsuru teşkil ettiği Türkiye tarafından vurgulanmaktadır. UAEA’nın 60. Genel Konferansı’nda da ulusal beyanımızda konu dile getirilmiştir. Ermenistan, 1963 tarihli nükleer zarardan hukuki sorumluğuna dair sözleşmeye taraftır. Acil bir durum halinde nükleer zararların tazmininde sözleşme hükümleri uygulanacaktır” ifadelerine yer verildi.
BİLİM İNSANLARI: HER AN BİR KAZAYA SEBEP OLACAK POTANSİYELDE
1977’de inşa edilen Metsamor Nükleer Enerji Santrali, dünyadaki mevcut santraller içerisinde “en güvensiz reaktör” olma özelliği taşıyor ve santralin “Ağrı Dağı fay hattı” üzerinde olduğuna dair raporlar bulunuyor. 1988’de Gümrü yakınlarında meydana gelen Spitak depreminin ardından 1989’da kapatılan santral, 1993’te yeniden açıldı. 2005’te teknik ömrünü tamamlayan, Ermenistan parlamentosunun kararıyla 2016’ya kadar çalışmaları uzatılan santral için ek bir karar daha alınarak çalışmalarının 2026’ya kadar uzatılmasına karar verildi.
Bilim insalarına göre santral, her an bir kazaya sebep olabilecek potansiyele sahip. TUAEA’nın bölgede 14 Radyasyon Erken Uyarı Sistemi Ağı bulunuyor.
NE OLMUŞTU?
HDP, Metsamor Nükleer Santrali sızıntısı için geçen sene Meclis araştırması istemişti.
HDP Iğdır Milletvekili Dr. Habip Eksik, Ermenistan sınırları içinde olan ve Iğdır’a 16 kilometre uzaklıktaki Metsamor Nükleer Santrali'nden radyasyon sızıntısı riskinin boyutları, çevreye etkilerinin araştırılması, insanlara ve doğaya verdiği zararlara karşı önlem alınması için Meclis araştırması vermişti.
Radyasyon sızıntısı bilinen santralin Iğdır ve çevresinde kanser gibi ölümcül hastalıklara sebebiyet verdiğine dikkat çeken HDP’li Eksik, “Toplum, insan sağlığı ve ekoloji için büyük bir risk taşıyan Metsamor Nükleer santralinin kapatılmasına yönelik hükümetin karar alması ve gerekli adımların atılması gerekmektedir. Halklarımızın daha fazla ölmesine engel olmak ve olası bir felakette on binlerce yurttaşımız için gereken tedbirlerin almak adına bir meclis araştırması açılması gerektiği elzemdir" demişti.