Ekonomist Kahveci 'Sevgili iktidar ve muhalefet, ben emekli olmak istemiyorum' dedi, nedenlerini sıraladı

Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) sigortalı olduktan sonra ‘oyunun kuralı değiştiği’ için iş hayatına başladığında vaat edilenden daha geç emekli olacak geniş bir kitle. Her siyasi görüşten, meslekten 'üyesi' var. 8 Eylül 1999’daki düzenlemeyle emeklilikleri ertelendi.

Düzenleme yapıldığında iktidarda olmayan AKP’nin yönetiminde de geri adım atılmadı. Aksine 31 Mayıs 2006’da çıkarılan 5510 sayılı kanunla nihai emeklilik yaşı 65’e kadar çıkarıldı. Muhalefetin mağduriyetlerin giderilmesine ilişkin teklifleri reddedildi. Gerekçe olarak, 'oluşacak mali yük' gösterildi.

Ekonomik krizin etkisiyle seçmen desteğini önemli ölçüde kaybeden iktidar, son dönemde EYT sorununu yeniden gündeme aldı.

Karar gazetesi yazarı İbrahim Kahveci de kendisinin de bu grupta yer aldığını açıkladı.

"Bugün biraz kendimden bahsederek büyük bir sorunu açıklamaya çalışacağım. 2000 öncesi 1.516 gün. 2000-2008 arası 1.940 gün ve 2008 sonrası 4.661 gün olmak üzere toplam 8.117 gün fiili çalışma sürem olmuş. SGK verilerine göre 7 bin gün çalıştıktan sonra emekli olabiliyordum ama yaklaşık 3 yıldır yaşım tutmadığı için emekli olamamışım. Yani şu Emeklilikte Yaşa Takılanlar-EYT dedikleri şey bende de var" diyen Kahveci, şöyle devam etti:

"Normal olarak EYT nedeniyle üç yılın üzerine 1,5 yıl daha çalışmam gerekiyormuş.

Ama bir konu daha var. Basın sektöründe yıpranma payı var: 2008 öncesi 12 ay çalışınca 16 ay çalışmış gibi işleyen sistem, 2008 sonrası için kaldırılmış ama sonra yeniden getirilmiş. Bu sefer 12 ay çalışınca 14 ay çalışmış gibi yıpranma hakkı verilmiş.

Burada iki önemli fark daha var:

1- Yıpranma almak için basında en az 10 yıl çalışmış olmak gerekiyormuş. Mesela 9 yıl çalışmışsan yıpranma alamıyorsun (bendeniz). Oysa 2008 öncesi basında ne kadar çalışmışsan o kadar yıpranma alıyordunuz.

'BASINDAKİ ARKADAŞLAR DİKKATLİ OLSUN'

2- Artık basında çalışmanızın da kıymeti basın kartına bağlı. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı size basın kartı vermemiş ise isterseniz 40 yıl çalışın yıpranma hakkınız olmuyor. O nedenle Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun hakkında basındaki arkadaşlar dikkatli olsun... Mesela Karar Gazetesi ekonomi müdürü ve köşe yazarı olarak basın kartı alamıyorum... Emeklilikte bendenizin yıpranması hakkı da böylece yandı gitti...

'BEN EMEKLİ OLMAK İSTEMİYORUM'

Ama bir başka şey daha söyleyeyim: Ben normalde 3 yıl önce emekli olmam gerekirken EYT dolayısı ile olamadım ve 1,5 yıl daha çalışmam gerekiyor ya... İyi de ben emekli olmak istemiyorum...

Tekrar edeyim: Sevgili iktidar ve sevgili muhalefet: Ben emekli olmak istemiyorum.

54 yaşında emekli olabiliyormuşum ama emekli olmak istemiyorum.

İyi ama şu kurdukları yeni düzen bana da illa emekli ol diyor. Şu düzende emekli olmamak akılsızlık gibi bir şey...

'DAHA ÇOK ÇALIŞTIKÇA EMEKLİ MAAŞIM DÜŞÜYOR'

Anlatayım: Çalışırken aldığınız maaşın emekli maaşını etkileme oranı dedikleri şey var ya... İşte onu 2000 yılı öncesine göre 2008 yılında yarı yarıya düşürdüler. Kısacası ben ve benim gibi bir çok kişi 2008 sonrası ne kadar uzun süre çalışırsa emekli olduklarında alacakları emekli maaşı düşüyor (reel olarak).

Mesela benim 2 yıl önce emekli olmam halinde alacağım maaş şu anda yaklaşık yüzde 20 düştü bile. Evet, evet daha çok çalıştıkça alacağım emekli maaşım düşüyor.

Muhteşem bir iş... Neden daha çok çalışayım ki...

'22,6 MİLYON ÇALIŞAN, 13,8 MİLYON EMEKLİYE BAKIYOR; ASLINDA BAKAMIYOR'

Şimdi gelelim ülkenin emeklilik durumuna...

SGK verilerine göre (Nisan 2022) sigortalı çalışan sayısı 22 milyon 631 bin kişi. Bu çalışan sayısına karşılık emekli sayısı 12 milyon 956 bin ama emekli maaşı alanların sayısı da 13 milyon 764 bin kişi. (Vefat eden emeklinin maaşından eşi ve kızının yararlanması gibi)

22,6 milyon çalışan 13,8 milyon emekliye bakıyor.

Aslında bakamıyor. Yine SGK verisine göre bu yılın sadece ilk 4 ayında Hazine’den SGK’ya aktarılan kaynak 124 milyar TL. Önceki iki yıl Hazineden SGK’ya aktarılan kaynak toplamda 500 milyar liraydı. (2020-248,8 milyar TL ve 2021-252,1 milyar TL)

SGK aslında tam bir batık kurum durumunda. Hazine’den kaynak aktarılamasa emekli maaşları ödenemez.

Bu yıl SGK’ya Hazine’den aktarılacak kaynak 400 milyar lirayı da geçebilir. Yeni yılla birlikte EYT ve ek göstergelerle SGK çok daha batmış olacak.

'EMEKLİLİK SİSTEMİMİZ BERBAT ÖTESİ BİR DURUMDA; NE ÇALIŞAN KAZANIYOR NE DE EMEKLİ RAHAT EDEBİLİYOR'

Şimdi ben burada ne demek istiyorum?

Efendim emeklilik sistemimiz berbat ötesi bir durumda. Ne çalışan kazanıyor ne de emekli rahat edebiliyor...

Ülkede çalışma hayatı üç temel açıdan felaket:

1- Çalışma süresi
2- Çalışma şartları
3-Çalışma ücreti

Bunlar düzeltilmeden insanlara daha çok çalışın diyemezsiniz. İşçi sendikaları özellikle bu üç şartın hepsine odaklanmak zorunda... Sadece ücrete odaklanmak sorunu çözmüyor."