Emekli maaşında asgari ücret formülü masada: En düşük ne kadar olacak?

Emekli maaşlarına yapılacak zam oranı için sayım sürüyor. Yaklaşık 14 milyon emekli, Ocak ayında yapılacak zamma kilitlenmişken, enflasyon rakamlarını yakından takip ediyor. Temmuz ayında yüzde 42,35 zam alan emekliler için en düşük maaş 3.500 TL olmuştu. Yükselen fiyatlar ve enflasyonla şimdi herkes "En düşük emekli maaşı ne kadar olacak?" sorusuna yanıt arıyor. Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan "Vatandaşları enflasyona ezdirmeyeceğiz" derken, en düşük emekli maaşı için 'Asgari ücret-oran' hesabını da içeren yeni formül gündeme geldi.

ERDOĞAN TALİMATI VERDİ

Erdoğan, asgari ücret, emekli zammı ve memur zammı başta olmak üzere sosyal refah düzenlemeleri ile vatandaşın alım gücünü artıracak adımlar için hükümete talimatı verdi. Yapılacak düzenlemelerle enflasyonun refah kaybında yol açtığı tahribat kademe kademe giderilecek.

OCAK ZAMMI ENFLASYONUN ÜZERİNDE OLACAK

Hem asgari ücret, hem de emekli ve memur zammı Ocak ayında sosyal refah düzenlemeleri ile birlikte enflasyonun üzerine çıkacak. Atılacak olan adımların etkileri yıl boyunca devam edecek.

MAAŞ ZAMMINA İLAVE ARTIŞLAR YAPILACAK

Emekli ve memur Ocak zammı ile maaşlar artacakken, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı milyonları doğrudan veya dolaylı yoldan etkileyecek ve maaş zamlarını enflasyonun üzerine taşıyacak ek zamları da içeren sosyal refah düzenlemeleri üzerinde koordinali olarak çalışmalar gerçekleştiriyor.

EMEKLİ TEMMUZ ZAMMI YÜZDE 42,35 OLDU

Haziran ayı enflasyon rakamları sonrası 2022 yılının ilk 6 ayı için enflasyon rakamı yüzde 42,35 oldu. Bununla beraber emekli zammı da netleşti. SSK ve Bağ-Kur emekli maaşları Temmuz zammı yüzde 42,35 oranında arttı.

3 AYLIK ENFLASYON ORANI YÜZDE 7,05

TÜİK Eylül 2022 enflasyon rakamlarını açıkladı. Buna göre enflasyon yıllık %83,45, aylık %3,08 oldu. Emekli zam oranı için belirleyici olacak TÜFE endeksi de 1.046,89 olarak kayıtlara geçti. Bu değişim 3 aylık enflasyon oranının yüzde 7,05 olarak gerçekleşmesini sağladı. Bu rakam SSK ve Bağ-Kur emekli zammı için 3 aylık rakamlar kesinleşti.

3 KASIM PERŞEMBE GÜNÜ 4 AYLIK ENFLASYON RAKAMLARI BELLİ OLACAK

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 3 Kasım Perşembe günü Ekim enflasyon oranını açıklayacak. TÜİK'in enflasyon rakamlarını duyurmasıyla, emekli ve memur maaşları için aylık zam oranı kesinleşecek. Emekli maaşları, Ocak ayında bir geçmiş dönemdeki Temmuz-Aralık dönemindeki 6 aylık enflasyon oranı kadar, Temmuz ayında ise Ocak-Haziran dönemindeki 6 aylık enflasyon rakamları kadar zam alarak artıyor. Ekim, Kasım ve Aralık enflasyon rakamlarının duyurulmasıyla beraber 6 aylık zam oranı SSK ve Bağ-Kur'lular için kesinleşmiş olacak.

YIL SONU ENFLASYON BEKLENTİLERİ VE TAHMİNLERİ BELLİ OLDU

15 ekonomistin katılımıyla sonuçlanan yıl sonu enflasyon beklenti anketi sonuçlarına göre; 2022 yılı enflasyon beklentisi yüzde 73,88 oldu. Merkez Bankası Ekim ayı Piyasa Katılımcıları Anketi'ne göre bu rakam yüzde 67,78, Resmi Gazete'de yayımlanan Orta Vadeli Program (OVP) tahminine göre ise yüzde 65 oldu. Bu 3 beklentinin ortalaması ise yüzde 68,95 oldu. Yani bu rakam 2022 yılının tamamı için enflasyon tahmini oldu.

SSK VE BAĞ-KUR EMEKLİ ZAMMI BEKLENTİSİ YÜZDE 18,68

Bu yıl sonu beklentisine göre hesap yaparsak, TÜFE endeksi 2022 yılı sonunda 1.160,60 seviyesine yükselecek. 6 aylık enflasyon ise yüzde 18,68 olacak. Bu rakam SSK ve Bağ-Kur emekli zammı beklentisi olarak gerçekleşti.

ASGARİ ÜCRET ENDEKSLİ 'EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞI' FORMÜLÜ

Sabah'ta yer alan habere göre; en düşük emekli maaşı için asgari ücrete endeksli yeni bir formül gündeme geldi. Buna göre bu formül kabul görürse, en düşük emekli maaşı, asgari ücretin belli bir oranı kadar olacak ve her yıl buna göre belirlenecek. Bu sistemle sadeleşme ve öngörülebirlik artacak.

4 MADDEDE YENİ HESAP

Rakamlarla örnek vererek açıklayacak olursak:

Geçtiğimiz yıl net asgari ücret 2.825,90 TL iken en düşük emekli maaşı 1.500 TL seviyesindeydi. Bu rakam dönemin asgari ücretinin yüzde 53'ü kadardı. 2022 Ocak zammı döneminde asgari ücret 4.253,40 TL olarak belirlenirken, en düşük emekli maaşı devrim gibi bir kararla yüzde 66 artışla 2.500 TL'ye çıktı. Bu rakam asgari ücretin yaklaşık yüzde 59'una tekabül ediyordu.

Temmuz zammı ile birlikte asgari ücret 5.500,35 TL'ye yükselirken, alınan kararla en düşük emekli maaşı 3.500 TL'ye yükseldi. Yani asgari ücretin yaklaşık yüzde 64'ü kadar bir rakam belirlenerek. Asgari ücret-En düşük emekli maaşı hesabı oransal olarak emekli lehine iyileştirildi. Asgari Ücret Tespit Komisyonu 2023 Ocak ayında uygulanacak asgari ücreti belirleyecek. Bununla beraber eğer asgari ücret endeksli formül kabul görürse en düşük emekli maaşı yüzde asgari ücretin yüzde 60'ı ila 70'i arasında değişen bir oranla her yıl belli olacak. Buradaki oran sabit olarak belirlenebileceği gibi esnek olarak da kullanılmasının kolaylığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın kontrolünde olacak.

İŞTE ÖRNEK EMEKLİ MAAŞI HESABI

Daha açıklayıcı olmak adına düz rakamlarla örneklendirmek gerekirse;

Asgari ücretin yüzde 50 artışla 5.500 TL'den 8.250 TL'ye çıkarılacağını varsayalım. Buna göre; asgari ücret endeksli yüzde 60 formülüne göre; en düşük emekli maaşı 4.950 TL, Asgari ücret endeksli yüzde 70 formülüne göre; en düşük emekli maaşı 5.775 TL olarak belirlenecek. Böylece en düşük emekli maaşı için de yeni karar almak gerekmeyecek. Sade bir sistemle kolay ayarlanabilir ve anlaşılabilir olacak.