Emekli olamayanlar dikkat: İkinci bir şans kapıda!
Sosyal güvenlik sistemimiz belli bir dönem çalıştıktan sonra primi tamamlayamayanlara ikinci bir imkan tanıyor. Buna da yaş şartıyla emeklilik deniyor. İşe giriş tarihine ve sigortalılık türüne göre 3600, 4500 ve 5400 gün prim bu anlamda yeterli oluyor.
Yaş, prim gün sayısı ve sigortalı olma süresi gibi şartları yerine getirenler emeklilik hakkını elde ediyor. Bu şartlarda aranan süreler bazen daha düşürülerek farklı emeklilik seçenekleri de sunulabiliyor.
Bu durumda ilk sigortaya giriş tarihi önemli. 8 Eylül 1999’dan önce sigorta girişi olanlar 3600 günle 15 yıllık sigortalılık süresini tamamlayınca yaş şartından emekli olabiliyor. Ama günümüzde daha çok 8 Eylül 1999 yılı ile 30 Nisan 2008 arasında ilk defa işe girenler daha fazla. Bu tarihler arasında sigortalı işe başlayanlar 4500 gün primle yani 12.5 yılla yaşlılıktan kısmi emekli olabiliyor.
25 YILDIR SİGORTALI OLUNMASI GEREKİYOR
Posta'da yer alan habere göre 12.5 yılla emekli olabilmek için erkek sigortalının 60 yaşını tamamlaması, 25 yıldan beri sigortalı olması ve en az 4500 gün prime sahip olması gerekiyor.
9 Eylül 1999 günü ile 30 Nisan 2008 günü arasında işe giren kadınların ise kısmi emeklilik şartlarıyla yani 4500 gün sayısı ile emekli olabilmeleri için 58 yaşını tamamlaması, 25 yıldan beri sigortalı olması ve en az 4500 gün sayısına ulaşması gerekiyor.
PRİM İÇİN 15 YIL ARALIKSIZ ÇALIŞMAK YETİYOR
1 Mayıs 2008 tarihinden sonra sigortalı olanlar için tam emeklilikte prim gün sayısı 7200’e yani 20 yıla çıkıyor. Bu tarihten sonra sigortalı olan erkekler için emeklilik yaşı 2036’ya kadar 60, 2044 yılında ise 65’e ulaşıyor.
Kadınlar için emeklilik yaşı 2036 yılına kadar 58, 2048’de de 65’e çıkıyor. Yaştan emeklilik için gereken prim de 5400 güne yükseliyor. 15 yıl aralıksız sigortalı çalışmak, emeklilik primi için yetiyor. Ama ilk sigortaya girilen tarihten sonra 25 yılın geçmesi şartı devam ediyor.
BAŞLANGICA GÖRE BAĞKUR’LUDA DURUM
8 Eylül 1999 tarihinden önce Bağkur girişi bulunan kadın yaştan emeklilik için 5400 gün ve 56 yaşı, erkek de 5400 gün ve 58 yaşı tamamlamalı. 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihi arasında Bağkur girişi bulunan kadın 5400 gün 60 yaşı, erkek de 5400 gün 62 yaşı beklemeli. İlk defa 1 Mayıs 2008 tarihi ve sonrasında Bağkur’lu olan kadın yaştan emeklilik için 5400 gün 61 yaşı, erkek ise 5400 gün 63 yaşı tamamlamalı. Bu durumdakilerde emeklilikte kademeli geçiş uygulanıyor.
Ayrıca primi 4500 günden az olanlara borçlanma hakkı da tanınıyor. Bu durumdaki erkekler askerlik borçlanması, kadınlar ise staj veya sigortadan sonraki doğumlarını borçlanarak farkı kapatıp primini 4500 güne tamamlayabiliyor. İlk sigortadan sonra 3 çocuğu olan ve her doğumdan sonra 2 yıl sigortalı bir işte çalışmayan kadınlar toplamda 6 yıl yani 2160 gün prim kazanabiliyor. Askere giden erkekler de 540 güne kadar prim borçlanması yapabiliyor.