Enflasyon durdurulamıyor: Maaşlar mutfakta eridi
Çift haneli rakamlarda seyretmeye başlayan ve yıllık ortalaması yüzde 20’ye yaklaşan enflasyon durdurulamıyor.
HÜSEYİN ŞİMŞEK - BİRGÜN/ Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre yıllık enflasyon yüzde 15,85’ten yüzde 17,90’a yükseldi. Çekirdek enflasyon ise yüzde 15,10’dan yüzde 17,22 seviyesine çıktı. Bu arada yurtiçi üretici fiyatları yıllık bazda yüzde 32’yi aştı. Meclis Başkanı Binali Yıldırım’ın Başbakanlığı döneminde verdiği “Memuru enflasyona ezdirmeyiz” sözü havada kaldı.
Geçen yıl aralık ayında Hükümet ile sendikalar arasında ocak ayında yüzde dört, temmuz ayında ise yüzde üç buçuk oranında zam yapılması konusunda sağlanan anlaşma ile en düşük memur maaşı önce 2 bin 893 TL, temmuz zammı ile de 3 bin 133 TL oldu.
Bin 700 TL mutfak harcaması
Hükümetin en düşük memur maaşında Temmuz ayında yaptığı 240 TL’lik artış mutfak harcamalarındaki artışı zor karşıladı. Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu verilerine göre dört kişilik bir ailenin aylık mutfak harcaması bin 700 TL’ye ulaştı. Gıda fiyatlarındaki artışın yurttaşa etkisini inceleyen araştırmanın sonuçlarına göre, yılın ilk dört aylık döneminde fiyatlar yüzde 10,2 oranında arttı.
Aylık ortalama 20 ile 25 TL arasında artış olduğunu gösteren araştırmanın sonuçları, maaş zammının ancak gıda harcamalarındaki artışı karşıladığını gösterdi.
Dolar darbe vurdu
Dövizdeki yüksek artış, yüzde 20’ye yaklaşan enflasyonun yanı sıra yeni zamları da beraberinde getirdi. 2018’e ilişkin zamlı maaşların verilmeye başlandığı ocak ayında 3,75 TL üzerinden işlem gören dolar, 6,60 TL’ye yükseldi. Dolardaki yüzde 76’lık artış nedeniyle en düşük maaşlı memurun ocak ayındaki maaşının döviz cinsinden karşılığı 835 dolar iken bu tutar 361 dolarlık erime ile 474 dolara kadar geriledi.
***
Sepet dolmuyor
Enflasyon karşısında eriyen maaşlar artık mutfak harcamalarına da yetmiyor. 2015 yılından bu güne son üç yıllık süreç incelendiğinde temel gıda malzemelerinin hemen hemen tamamında ciddi artış yaşandığı. Ücret artışlarının ise bunun gerisinde kaldığı görülüyor.
2015 yılında 7.5 TL’den satılan ayçiçek yağı 2018 yılında 9.5 TL’ye, 37 TL’den satılan kırmızı et 49.5 TL’ye, 2.90 TL’den satılan domates 3.75 TL’ye yükseldi. Aynı dönemde patates 1.5 TL’den 5.5 TL’ye yükselerek dört kat fiyat artışı ile ilk sırada yer aldı. Pirinç 6.45 TL’den 8 TL’ye, süt ise 2. 85 TL’den 4. 10 TL’ye ulaşırken kilogramı 6.5 TL’den satılan tavuk dört yılın sonunda 10.5 TL’ye yükseldi. Bir koli yumurta 2015 yılında 13.5 lirayken 2018 yılında 19.5 lira oldu. Zeytin ise 16 TL’den 25 TL’ye fırladı.