Eski AİHM yargıcı Rıza Türmen: 309. maddeyi de kapsıyor, Kavala'nın gözaltına alınması çok açık bir ihlal

Eski AİHM yargıcı Rıza Türmen, Gezi davasındaki tek tutuklu sanık olan iş insanı Osman Kavala hakkındaki beraat kararının ardından verilen 15 Temmuz darbe girişimi soruşturması kapsamındaki gözaltı kararını değerlendirdi.

T24'ün haberine göre, Türmen mevcut AİHM kararının zaten Kavala'nın gözaltına alınma gerekçesi olan TCK'nın 309. maddesini de kapsadığına dikkat çekerek "Gözaltına alınması mevcut AİHM kararının çok açık bir ihlali. Yeni bir AİHM kararına ihtiyaç yok. Mevcut AİHM kararı bu durumu kapsıyor" dedi.

Türmen, Kavala'nın Gezi davasında beraat kararı verilmesinin ardından yeniden TCK 309. madde kapsamında gözaltına alınması kararını T24'e şöyle değerlendirdi:

"AİHM kararı hem 309'dan tutuklamayı hem de 312'den tutuklamayı kapsıyor. Şimdi yeniden gözaltına alınmasında iddia şu: 15 Temmuz'la ilgili bir soruşturmaya giren bir kişiyle Osman Kavala temaslarda bulunmuş. İddiaya göre yoğun temaslarda bulunmuş. Ne gibi temaslarda bulundu diye baktığımız zaman temas şu: 18 Temmuz'da yani 15 Temmuz'dan sonra bir yerde karşılaşmışlar ve birbirlerine selam vermişler. İkisinin de cep telefonu aynı baz istasyonundan sinyal alıyormuş, bu kadar."

"MAKUL BİR ŞÜPHEYİ HAKLI GÖSTERECEK YETERİ KADAR KANIT YOK"

"AİHM de diyor ki; hükümeti devirmek gibi bu kadar ciddi, cebir-şiddet kullanarak Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın düzenini ortadan kaldırmak gibi ağır bir suç için somut, elle tutulur kanıt lazım. Oysa bir kere rastlamış selam vermişler, bu şüpheyi haklı kılmak için yeterli bir kanıt değil. Tutuklama için makul şüphe koşulu var. Onun için Osman Kavalanın özgürlüğü makul bir şüphe olmadan ortadan kaldırılmıştır diyor karar. Böyle olunca, Kavala'nın şimdi 309. madde nedeniyle gözaltına alınması mevcut AİHM kararının çok açık bir ihlali. Yeni bir AİHM kararına ihtiyaç yok. Mevcut AİHM kararı bu durumu kapsıyor.

Bunun yapanlar herhalde AİHM kararını görmedi ya da görmezlikten geliyor. Başlık var kararda. Diyor ki, darbe teşebbüsü ile ilgili şüphelerin makul olup olmadığı, TCK 309 madde diye başlık açılıp incelenmiş. Burada makul bir şüpheyi doğuracak, haklı gösterecek yeteri kadar kanıt yok ortada. Kendisi hakkında soruşturma açılan bir kişi, bir yerde görmüş selam vermiş, bir kez temas etmiş ya da konuşmuş... Bu Osman Kavala'nın darbe teşebbüsüne katıldığını gösteren haklı bir kuşkuya yer bırakmıyor diyor. Mevcut AİHM kararına rağmen bu yapılan gözaltı AİHM kararının çok açık bir şekilde ihlalidir."

Ne olmuştu?
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Gezi Parkı davasının tek tutuklu sanığı olan ve Osman Kavala'nın başvurusu hakkında 10 Aralık'ta ihlal kararı verdi. Mahkeme, Selahattin Demirtaş'tan sonra 18. maddeden ikinci ihlal kararını verdi.

Kavala, 18 Ekim 2017’de tutuklandı. Kendisine atılan suçlar, T.C. Hükümeti'ni ortadan kaldırmaya teşebbüs (TCK 312. Madde) ve anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs (TCK 309. Madde).

AİHM''den karar hakkında yapılan açıklama şu şekilde:

"AİHM, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) Madde 5.1 (hürriyet ve güvenlik hakkı) ile Madde 5.4’ün (Meşru tutukluluk konusunda hızlı karara ulaşma hakkı) ihlal edildiğine oybirliğiyle karar vermiştir. 6’ya bir oyla da Madde 5.1’le birlikte değerlendirildiğinde Madde 18’in (Hakların kısıtlanması yolunun kısıtlılığı) de ihlal edildiğine ve muhatap devletin başvurucunun tutukluluğunu sona erdirmek için gereken bütün adımları atması, başvurucunun derhal salıverilmesini sağlaması gerektiğine karar vermiştir."