Evlatları tam 2 yıldır babasını soruyor; Hürmüz Diril nerede?

GERÇEK GÜNDEM / MELİKE ÇAPAN

“Babamın bulunmadığı her gün, ruhumun soyu kırılıyor.”

2 yıldır kayıp olan babasının ardından böyle anlatıyor ruhundaki derin yarayı.

Her gün hiç vazgeçmeden soruyor Gülcan Diril.

Babam nerede?

Cevap veren yok. Her yer kapı duvar. Herkes dilsiz.

2 yıldır kayıp olan Hürmüz Diril hala bulunamadı.

1994 yılında Şırnak’ın Beytüşşebap ilçesinde boşaltılan Kovankaya köyünden ayrılarak İstanbul’a taşındı Keldani Diril ailesi.

Ancak memleket hasreti ağır basar. Yasak kalktığı anda 2011 yılında Hürmüz Diril eşi Şimuni Diril’i de yanına alarak köyüne döner. Önceleri çadırda kalır. Sonra taş üstüne taş koya koya yeniden kurar evini. Her sene bir odasını yapar.

Yalnızca evlerini değil harap haldeki köye yeniden hayat vermek için çalışırlar karı koca.

Ancak bir gün çocuklarının telefonları yanıtsız kalır. Tarih 11 Ocak 2020. Ertesi günü Diril çiftinin çocuğu, İstanbul Keldani Katolik Kilisesi papazı olan Remzi Diril, anne ve babasından haber alamayınca köye gider. Akrabası olan Apro Diril’in anlatıklarından sonra anne ve babasının “kaçırıldıklarını” öğrenir.

Remzi Diril hemen kayıp ihbarında bulunur. Ancak ilk günlerde “hava koşulları” gerekçe gösterilerek etkin bir arama yapılmaz. Ardından Beytüşşebap Savcılığı tarafından başlatılan soruşturmaya “gizlilik” kararı getirilir.

Olayının üzerinden 70 gün geçtikten sonra, 20 Mart günü, anne Şimuni Diril’in cansız bedenini, köye 10 dakika mesafede Hezil Çayı’nın kenarında oğlu Kemal Diril tarafından bulunur. Baba Hürmüz Diril ise hala kayıp.

Olayın görgü tanığı Apro Diril’in ise aileyle daha önceden husumetli olması ve bugüne kadar verdiği çelişkili ifadeleri onu davanın bir numaralı sanığı haline getirdi. Apro Diril, olayın üzerinden 533 gün geçtikten sonra iki kişi ile birlikte gözaltına alındı. Kimlikleri açıklanmayan iki kişi adli kontrol şartıyla serbest bırakılırken Apro Diril 23 Haziran 2021’de tutuklandı. 10 Eylül günü serbest bırakıldı. Savcılığın itirazı üzerine 2 Ekim’de tekrar tutuklanan Apro Diril 1 Kasım’da yeniden serbest bırakıldı.

“SORUŞTURMA BAŞTAN SONA KÖTÜ YÜRÜTÜLDÜ”

Diril ailesinin avukatı Orhan Kemal Cengiz soruşturmaya dair sorularımızı yanıtladı.

Cengiz, Şimuni Diril ve Hürmüz Diril dosyalarının ayrıldığını ve şu an dosyada gizlilik olduğu için iddianameye göremediğini söyledi. İddianamenin 4 Ocak’ta Şırnak 1’inci ağır ceza mahkemesine gönderildiğini söyleyen Cengiz 15 günlük bir inceleme süresinin olduğunu ve şu an mahkemenin kabul edip etmediğinin de belli olmadığını dile getirdi.

İddianamenin nasıl delillendirildiğini görmeden bir şey söylemenin mümkün olmadığını ifade ediyor Cengiz. Şu ana kadar soruşturmanın çok kötü yürütüldüğünü söylüyor İki yıl sürmüş ve e ekliyor:

“Sürekli bir gizlilik perdesi arkasına saklanılmış. Bu soruşturmaların başında bir gizlilik olabilir ama 2 yıl boyunca süren gizlilik kendi kusurlarını saklamaya yöneliktir. Görgü tanığının çelişkili ifadeleri onu bir numaralı sanık haline getirdi. Bambaşka durumlar var. Orada askeri operasyonlar yapılıyor o sırada… Şüpheli çok durum var ancak bir iddianameyi görebilsek daha iyi anlayacağız.”

Cengiz, 2 yıldır devam eden soruşturmanın gizlilik kararıyla devam etmesinin doğru olmadığını söylüyor ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ni işaret ediyor:

“Böyle bir soruşturmada 2 yıldan fazla bir süre boyunca bu kadar karanlık bir şekilde götürmenin hiçbir açıklaması yok. Zaten şu ana kadar bu haliyle bile uluslararası hukuka, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne aykırı. Çünkü AİHS çok açık olarak ifade ediyor: Yaşam hakkı ihlali söz konusu olduğunda etkili bir soruşturma yürütmek zorundasın. Bu etkili soruşturmanın birkaç tane unsuru var. Şeffaf olcaksın. O ölen kişilerin yakınlarını her aşamada bilgilendireceksin. İvedilikle yürüteceksin. Hesap verebilir bir durumda olacaksın. Delilleri düzgün bir şekilde toplayacaksın. Yani tüm bu unsurlar bakımından başarısız ve yanlış bir soruşturma yürütüldü şu aşamaya kadar.”

Arama kurtarma çalışmalarının da düzgün yapılmadığını düşünen Cengiz, “O konuda da çok detaylı bilgi verilmiyor. Hürmüz Diril’in bulunamamasının sebebi düzgün bir arama yapılamaması. Askeri operasyonların yapıldığı bir bölgede nasıl olur da bulunamaz” diye soruyor.

Şırnak’ın Kovankaya köyünde yaşayan Türkiye Cumhuriyeti’nin bir vatandaşı 2 yıldır kayıp ya da kaçırıldı. Akıbeti bilinmiyor.

Onunla birlikte kaybolan/kaçırılan eşinin ise cesedi bir dere kenarında evladı tarafından bulundu.

Evlatları her gün yetkililere sesleniyor:

“Babamı bulun.”

Bir evlat ölü ya da diri babasını geri istiyor.