'Evlilik için ehliyet' şiddeti önler mi?

Türkiye'de kadına yönelik şiddetle ilgili tartışmalar sürerken, evlilik için ehliyet alınması' TBMM'de gündeme getirildi.

Peki evlilik öncesi taraflardan kan testi gibi 'psikolojik rapor, sabıka kaydı, şiddet eğilimi olup olmadığına dair belge istenmesi hukuka uygun mu, kadına şiddeti önler mi? Uzmanlar, konuyu Hürriyet gazetesinden Oya Armutçu'ya yorumladı.

Hacettepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Çetin Arslan, Medeni Kanun'da yer alan ‘akıl hastaları, evlenmelerinde tıbbî sakınca bulunmadığı resmî sağlık kurulu raporuyla anlaşılmadıkça evlenemezler' maddesini hatırlattı.

"Bu çerçevede içeriği, kapsamı ve şekli, açık ve ölçülü olacak şekilde kanunla düzenlenmesi koşuluyla, kişinin şiddete eğiliminin akıl hastalığı çerçevesinde evlenme engeli oluşturup oluşturmadığı, evlilik ehliyeti için değerlendirilebilir" diyen Arslan, şunları söyledi:

"Ancak hangi suçtan olursa olsun, sabıka kaydının evlilik engeli oluşturması kanunla dahi öngörülemez. Sabıka kaydına özgü olarak evlenme yasağı getirilmesi temel hak ve özgürlüklerin özüne dokunacağında Anayasa’ya aykırı olur."

'ŞİDDETİ ASLA ÇÖZMEZ'

Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu (TKDF) Başkanı Canan Güllü, "Toplumsal cinsiyet eşitliği sorunu görmezden gelinerek, bu tip öneriler kadına şiddeti asla çözmez" ifadesini kullandı. Güllü, şöyle konuştu:

"Ülkenizin içinde bulunduğu koşullara gözünüzü kapatıp, arkanızı başka tarafa dönüp İspanya, Fransa gibi gelişmiş ülkelerin uyguladığı modelleri buraya getirme fikrine karşı çıkıyorum. Çünkü, bu ülkede toplumsal cinsiyet eşitliği zayıfın da altında, eksiye düştü.

Şimdi sorunun kaynağını görmezden gelerek, üstünü örterek, evlilik ehliyeti alınması gibi önerilerle, başka kulvarlara kaçmanın hiçbir anlamı yoktur. Evlilik ehliyeti ararken neye bakacaksınız? Hangi kavramları koyacaksınız? Bu raporları kim, nasıl verecek? Para ile mi alınacak?

Sorunu çözmenin yolu en önce TCK’ya kadın cinayetleri ile ilgili maddeyi koymaktır. Kadını yasayla güçlendireceksiniz. TCK’daki maddeye sadece kadın olduğu için öldürmeye ağırlaştırılmış müebbet cezası koyacaksınız. Evlilik ehliyeti önerisi getirmek hiç anlamlı değil; konuyu sulandırıyor."

'YASAL ZEMİNE DAYANMALI'

Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulu üyesi Filiz Saraç, şunları kaydetti:

"Şiddet eğiliminin tespitinde gerekli rapor evlilik akdi öncesinde istenen belgeler arasında yer almalıdır. Tıbben detaylı incelemeye dayalı olmalıdır. Yasal bir zemine dayanmalıdır. Kişisel verilerin korunması kapsamında bu verilerle ilgili, sadece ilgilisine bilgi verilmesi yerinde olacaktır."

‘KOCA CİNAYET İŞLERSE PSİKOLOG MU SUÇLANACAK’

Ankara Barosu Gelincik Merkezi Başkanı avukat Aslı Koçak Arıhan da “Zaten sorun toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanamamasından kaynaklı. Bu tip öneriler farazi, sorunu ötelemek ve işin odağına inmemek olur” değerlendirmesi yaptı.

Arıhan, “O psikoloğun ‘evlenebilir’ diye rapor verdiği evlenme ehliyeti alan karısını öldürürse, psikoloğu da mı suçlayacaksınız?” diye sordu ve ekledi:

“Kadına şiddeti önlemek için her şeyden önce kadına bakış açısını değiştirmeliyiz. Aile içindeki şiddet toplumsal şiddetin de temeli. Evlilik ehliyeti usulüne uygun nasıl alınacak? Raporu veren psikolog, eşlerden biri şiddet uygularsa sorumlu mu tutulacak? Bu öneri yerine ana sınıfından itibaren çocuklara eğitim verilsin, daha yararlı olur.”