Faciaya açık davetiye: Kendi kendilerini denetlediler, tonlarca patlayıcıya rağmen uzman ekip yoktu!

Uzmanlar Sakarya’da medyada gelen havai fişek fabrikasındaki patlamayı değerlendirdi. Değerlendirme sonucu ihmalleri ve eksikleri sıraladılar; “Yönetmelik yürürlüğe konmadı, depolanan malzeme çok fazla, depolar birbirine fazla yakın, binalar patlamaya dayanıksız”

Patlamayı Cumhuriyet'e yorumlayan uzmanlar, ihmalleri sıraladı. Patlayıcıların depolama sistemlerinin doğru yapılmadığını belirten uzmanlar, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 2012’de kabul edilen yönetmeliği yürürlüğe koymaması nedeniyle tehlikeli madde bulunan tesislerin denetlenemediğini gündeme getirdi.

TMMOB KİMYA MÜHENDİSLERİ ODASI GENEL BAŞKANI DR. ALİ UĞURLU: Büyük endüstriyel kazaların kontrolü hakkında 31 Temmuz 2012 tarihli yönetmelik var. 2012’den beri bu yönetmelik hiçbir şekilde yürürlüğe konmamıştır, her yıl bir gerekçe gösterilmeden ertelenmiştir. 2013’te, 2014’te, 2016’da en son 2019’da iptal edildi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na göre bu tesisler kendi kendilerini denetliyorlar. Türkiye’de binlerce tehlikeli işletme var. Yetmezmiş gibi bir de kendilerini tehlikeli tesis kapsamına almıyorlar. Bakanlık hiçbir zaman bu tesisleri denetlemiyor.

TMMOB KOCAELİ İL KOORDİNASYON KURULU SEKRETERİ MURAT KÜREKCİ: İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, buraya kimyasal maddeleri söndüren özel 15 ekip gönderdi. Çünkü burada böyle bir ekip yok. Patlamadan kaynaklı çevrede ciddi bir gaz kokusu var. Hava durumuyla beraber bu gaz geniş bir alana yayılmış durumda. Bu yüzden fabrikaya yakın yerlerde yaşayan insanların bir süre dışarıya çıkmaması ve pencerelerini kapatması gerekiyor. Böyle tehlikeli maddeyi üreten bir fabrikanın depolama sistemi doğru bir şekilde yapılmamıştır. Havai fişekler bu şekilde depolanamaz. Şartlar hiç uygun değil. Depolar birbirine çok yakın olduğu için yangın çok hızlı yayılabiliyor. Depolar birbirine uzak olsaydı patlama bu kadar büyümeden kontrol altına alınabilirdi.

AFET UZMANI DR. KUBİLAY KAPTAN: Bu tür fabrikaların inşaatının patlamalara ve yangınlara dayanıklı şekilde tasarlanması gerekir. Katkı malzemelerinin patlamaması için fabrika içinde uluslararası standartlara bağlı önlemlerin alınması gerekir. Yangın çıktığı sırada ise ilk müdahale fabrika içinde olacak şekilde yapılmalı. Bu tür yangınları dışarıdan söndürmek çok zordur. Bu konuda çalışan işçiler de bilgi sahibi olmalı, bu durumlara karşı hazırlıklı olunmalı ve defalarca tatbikatlar yapılmış olmalı. Depolanan malzeme çok fazla. Depoda 110 ton malzeme var. Bu tür malzemeler için yarım ton, bir ton bile fazla. Barut içeren malzemelerin depolandığı yerlerin son derece kuru ve soğuk olması gerekiyor.

TÜRKİYE YANGINDAN KORUNMA VE EĞİTİM VAKFI BAŞKANI TANER KABOĞLU: Bu tür fabrikalarda patlayıcı maddelerin bulundurulma miktarlarıyla ilgili sınırlar var. Bu binalarda yangına dayanıklı duvarlar olmalı. Patlayıcı maddelerin bulundurulduğu alanlarda oksijen kesilmeli. Yangın çıkar çıkmaz anında müdahale edilmesini sağlayan tedbirler olmalı. O anda müdahale edilmezse dışarıdan söndürülmesi çok zor. Patlayıcı madde tamamen ortadan kalkana kadar yangın riski var. Orada çalışanlar arasında da acil eylem planının olması gerekli.