Fatih Altaylı: Kazığın gireceği 10 yıl önce belliydi
Habertürk gazetesi yazarı Fatih Altaylı, fahiş elektrik faturalarıyla ilgili değerlendirmelerde bulunurken, her şeyin 10-12 yıl önce 'özelleştirme' adı altında başladığını söyledi. "Kazığın gireceği 10 yıl önce belliydi" dedi.
Hayat pahalılığının her geçen gün daha da arttığı Türkiye'de yeni yılla birlikte doğalgaza yüze 25, elektriğe ise yüzde 50 zam geldi. Elektrikte 150 kilovatsaatin üzerindeki kullanımlarda ise fiyatlandırma yüzde 125 arttı. Milyonlarca kişinin faturası 2'ye, 3'e katlandı.
Yaşananlar vatandaşların isyan etmesine neden olurken, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'ndan dikkati çeken bir çıkış geldi. Ana muhalefet partisi lideri, "Erdoğan, 31 Aralık'ta imzaladığı zamları geri çekinceye kadar, bugünden itibaren hiçbir elektrik faturamı ödemeyeceğim" dedi.
'KILIÇDAROĞLU FATURAYI ÖDER, NAMUSLU VATANDAŞLAR BÖYLE ŞEYLERİ İSTESELER DE YAPAMAZLAR'
Habertürk gazetesi yazarı Fatih Altaylı, bugünkü köşesinde Kılıçdaroğlu'nun adımına değindi.
"Şimdi Kemal Kılıçdaroğlu fatura ödemeyeceğim diyor ya, bence öder. Çünkü namuslu vatandaşlar böyle şeyleri isteseler de yapamazlar. Kurguları ona göre değildir. Fatura ödemeyecek olan işi baştan ona göre tezgahlar. Üzerinde varlık bulundurmayıp, sözleşmeyi başkası adına yapar hatta yapmaz, baştan kaçak kullanmaya göre organize olur. Namuslu vatandaşlar öyle yapmadığı için o faturayı seve seve öder."
'ELEKTRİKTE HEPİMİZE GİREN KAZIĞIN, KESİLİP UCUNUN SİVRİLEŞTİRİLDİĞİNİ BİRLİKTE GÖRDÜK'
Altaylı, yazısında "Aslında elektrikte hepimize giren kazığın, kesilip ucunun sivrileştirildiğini birlikte gördük" ifadesini de kullandı. Her şeyin 'özelleştirme' adı altında 10-12 yıl önce başladığını dile getiren gazeteci, şunları kaydetti:
"Hükümete yakın, iktidar ile iş tutmayı iyi beceren bazı şirketler, özelleştirme ihalelerinde sektörün eskilerini ve işi bilenlerini hayrete düşürecek kadar yüksek fiyatlarla özelleştirme ihalelerini aldılar.
21 dağıtım bölgesi 2009 ila 2012 yılları arasında toplam 13 milyar dolar bedelle özelleştirildi. Sözde rekabet olacak, hizmet kalitesi artacak, yatırım yapılacak, kayıp kaçak azalacağı için fiyatlar düşecek, son kullanıcı olan bizlere yarayacaktı bu iş.
Ama öyle olmayacağı 2012 yılı sonunda belli olmaya başladı. Özelleştirme sırasında tüketiciye enerjiyi ulaştırmakla görevli bu şirketlere belirli bir kâr payı veriliyordu.
Ancak özelleştirmeler tamamlandıktan sonra dağıtım ihalelerini alanlar bir uyanıklık yaptılar. Kendilerini ikiye böldüler. Dağıtım şirketi ve görev tedarik şirketi olarak ikili gruplar oldular.
Mesela eğer İstanbul’da Anadolu yakasında iseniz sizin enerjinizi AYEDAŞ Anadolu Enerji Dağıtım AŞ getiriyor ama size faturayı kesen EnerjiSA İstanbul Anadolu Yakası Elektrik Perakende Satış AŞ.
Hani bazen soruyorsunuz ya 'Tarlada 1 liraya satılan domatesi ben niye 10 liraya alıyorum' diye. Aynen öyle. Aracı artıyor, fiyat katlanıyor. Bu şirketlerin hesaplarına baktığınız zaman yatırım yapmış gibi de görüyorlar aslında ama Isparta örneğinde de gördük, yatırımı da yine kendi şirketleri üzerinden yapıyorlar.
'TAM BİR BU YAKALAMIŞ, BU GETİRMİŞ, BU PİŞİRMİŞ DURUMU'
Tam bir bu yakalamış, bu getirmiş, bu pişirmiş durumu. Siz hani bana hani bana diyensiniz. Bu tarafta anlatılacak çok hikaye var, anlat derseniz onu da anlatırız. Özelleştirme ile 13 milyar doları cebine atıp, sonrasında bu haksız yapının kurulmasına göz yuman devlet ise hala elini cebinizden çekmiyor.
Bugün evinize ya da iş yerinize gelen faturalarda durum şu. Meskenlerde eğer düşük kademeden fatura ödüyorsanız yani harcamanız 210 kwh’nın altında kalıyorsa ödediğiniz paranın yüzde 58’i elektrik bedeli.
Gerisi dağıtım, vergi ve fonlar. (Vergi ve fon düşük dağıtım bedeli sabit.) Mesken yüksek kademe ödeme yapıyorsanız ödediğiniz bedelin yüzde 65’i elektrik bedeli gerisi vergi ve fonlar. (Dağıtım bedeli ve vergi ve fonlar eşit.)
Sanayi elektriği kullanıyorsanız ödediğiniz bedelin yüzde 76’sı elektrik bedeli gerisi dağıtım bedeli ve vergi ile fonlar. (Vergi ve fonlar sabit dağıtım bedeli düşük.) Bu arada serbest piyasanın etkisi faturalarda asla görünmüyor sürekli bir sabit ve artan fiyat üzerinden fatura ödüyorsunuz o da ayrı.
'YEDİĞİNİZ KAZIK SABİT'
Mesela bu dönem serbest piyasada elektrik fiyatı düşük olsa bile size bu yansımıyor. Yediğiniz kazık sabit. Anlayacağınız şu anda elektrik faturalarınızdaki fahiş rakamlar kaçınılmaz bir sondu. Kötü planlanmış bir özelleştirmenin, bile bile lades sonucu."