FBI'dan dünyaca ünlü markalara 'rüşvet' soruşturması

ABD'nin Federal Soruşturma Bürosu'nun (FBI) Brezilya'ya tıbbi donanım satışında yolsuzluk yapılması kapsamında rüşvet vermek suçlamasından Johnson & Johnson, Siemens, General Electric ve Philips hakkında soruşturma yürüttüğü ortaya çıktı.

Reuters'in doğrudan Brezilyalı savcı ve soruşturmacıların anlatımlarına dayandırdığı haberine göre Brezilyalı savcılar, sözkonusu çokuluslu dev şirketlerin, son 20 yılda Brezilya'daki kamu sağlığı projelerinden ihale almayı garantilemek için hükümet yetkililerine yasadışı ödemeler yaptığından şüpheleniyor.

Manyetik rezonans görüntüleme (MR) cihazı ve protez gibi tıbbi donanımları hükümete astronomik fiyatlara satarken bu kazıklamayı garantiye almak için rüşvet ödeyen 'kartelin' parçası olan 20'den fazla şirket bulunduğu kanaatine varıldı.

Soruşturma, bazı zanlılardan ceza uzlaşması pazarlığı sonucu alınan ifadelere dayanıyor.

Brezilyalı federal savcı Marisa Ferrari, kendisinin öncülüğünde yürütülen tıbbi donanım soruşturmasına ABD Adalet Bakanlığı ve ABD Menkul Kıymetler Borsalar Komisyonu'ndan (SEC) yetkililerin yardım ettiğini Reuters'e teyit etti.

"FBI ile sürekli olarak enformasyon paylaşıyoruz. Bizden belge talep ediyorlar, biz de gönderiyoruz, karşılığında soruşturmamıza yardım ediyorlar. ABD Adalet Bakanlığı ve SEC de bize çok sayıda malzeme gönderdi" diyen Savcı Ferrari, ABD'nin soruşturduğu şirketlerin adını vermedi.

Ancak soruşturma hakkında doğrudan bilgi sahibi iki Brezilyalı soruşturmacı, Reuters'e, FBI'ın Johnson & Johnson, Siemens AG, General Electric Co ve Koninklijke Philips NV'yi hedef aldığını teyit etti.

Reuters'in ulaştığı FBI doğrulama ya da yalanlama yapmayacağı, SEC yorum yapmayacağı yanıtını verdi. 4 şirket içinden Philips ve Johnson & Johnson soruşturulduklarını bildikleri yanıtını verdi.

Perşembe günü piyasalar kapandığında hisselerinin piyasa değerleri toplamda 600 milyar doları bulan sözkonusu 4 çokuluslu dev şirket, soruşturma kapsamındaki en büyük yabancı ticari kuruluşlar.

Brezilya'da yasalara aykırı şekilde, kötüye kullanarak iş yaptıklarının belirlenmesi halinde ABD'li ve Avrupalı şirketler, ABD Yabancı Yolsuzluk Uygulamaları Yasası (FCPA) kapsamında ağır cezalara çarptırılabilir.

1977 yılında çıkarılan FCPA, Amerikan vatandaşları, Amerikan şirketleri ve Amerikan borsalarında işlem gören yabancı şirketlerin yabancı yetkililere ihale almak için ödeme yapmasını yasadışı hale getirdi.

Brezilya'da son yıllarda devam eden ama gerçek hedefine ulaşıp ulaşmadığı soru işareti olan yolsuzluk soruşturmalarında böylece devlet kurumları ve özel şirketlerin ardından yabancı şirketlerin de mercek altına alındığı aşamaya gelindi.

Brezilya devletinin petrol şirketi Petrobras'ila ilgili meşhur 'Otomobil Yıkama' soruşturması, Latin Amerika çapında işletmeleri ve siyasi liderleri tepetaklak etti. Ama gerisinde siyasi amaçlarla yürütüldüğüne dair pek çok şüphe de bıraktı.

2016 yılında ABD'li ve Brezilyalı savcılar dünyanın gelmiş geçmiş en büyük yasalara uymama cezasını müzkere etmiş ve Brezilyalı inşaat devi Odebrecht SA'ya 'Otomobil Yıkama'daki rolü nedeniyle 3.5 milyar dolarlık ceza kesmişti.