Felaketin canlı tarihi Çernobil'de neler oluyor? Rusya'nın ele geçirdiği nükleer santralde dünyayı endişelendiren gelişmeler
Rusya'nın ele geçirdiği Çernobil Nükleer Santrali'nin tüm dünya için yarattığı tehlike sürüyor. Ukraynalı yetkililer ise santralde radyasyon seviyesinde büyük artış olduğunu açıkladı. Rusya iddiaları reddetse de bölgede belirsizlik sürüyor.
Takvimler 26 Nisan 1986'yı gösterdiğinde tüm dünyanın uzun süre gündeminden düşmeyecen Çernobil Faciası insanlık tarihine damga vurdu.
Bugün Rusya'nın Ukrayna'yı işgaliyle yeniden gündeme gelen Çerbobil yarattığı tehlike ile yeniden manşetlerin konusu oldu.
UKRAYNALILAR SAVUNDU, RUSYA ELE GEÇİRDİ: ÇERNOBİL NEDEN ÖNEMLİ?
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in emriyle harekete geçen Rus orduları Çernobil'i ele geçirmek için yola çıktı. Belarus üzerinden Ukrayna'ya giren Rus askerleri ve Ukrayna askerleri arasında Çernobil kentinde yoğun çatışmalar yaşandı.
Ukrayna Devlet Başkanı Vledimir Zelenskiy, Rusya'nın Çernobil'i ele geçirmek istediğini belirterek dünyayı yeni bir nükleer faciaya karşı uyarsa da benlenen yardım gelmedi ve Çernobil Rus ordusu tarafından kontrol altına alındı.
Hayalet şehir olan Çernobil için yaşanan çatışmaların kaynağı ise büyük merak konusu. SSCB'nin farklı teknolojileri denediği santralde meydana gelebilecek yeni bir kazanın faciaya neden olabileceği belirtiliyor.
Öte yandan Belarus sınırında bulunan Çernobil, Ukrayna'nın başkenti Kiev'e giden hatta saldırı kordonu oluşturulması için stratejik önem taşıyor.
Batılı uzmanlara göre Çernobil'i ele geçiren Rus ordusu Kiev'i işgal yolunda en hızlı seçeneği kullandı.
Carnegie Endowment for International Peace düşünce kuruluşundan James Acton, “A’dan B’ye giden en hızlı yol buydu” diyerek Çerbobil'in stratejik önemini vurguladı
ABD Ordusu eski genelkurmay başkanı Jack Keane, Çernobil’in “askeri bir önemi olmadığını” söylese de Rusya'nın Ukrayna hükümetini devirmek için bir Rus “kafasını kesme” stratejisinin hedefi olan Belarus’tan Kiev’e en kısa rotada bulunduğunu ifade etti..
Keane, Ukrayna’yı işgal etmek için kullandığı dört “eksen”den biri olarak Çerbonil'i nitelendirdi.
ÇERNOBİL'DE NELER OLUYOR?
Geçtiğimiz aylarda bazı odalarda nötron seviyesinde artış tespit edilen Çernobil Nükleer Santrali için bilim insanları sık sık uyarılarda bulunmuştu.
Ukrayna Devlet Başkanı’nın danışmanı Mykhailo Poldoliak yaptığı açıklamada “Acımasız bir savaşın ardından Çernobil bölgesi üzerindeki kontrolümüzü kaybettik. Eski Çernobil nükleer santralinin durumu ve nükleer atık depolama tesislerinin son durumu hakkında bilgi sahibi değiliz” dedi.
Poldoliak, “Çernobil nükleer santralinin durumu ve nükleer atık depolama tesislerinin son durumu hakkında bilgimiz yok” ifadelerinde de bulundu.
Poldoliak, Rus güçlerinin “anlamsız” saldırısını kınayarak, “Çernobil’in güvenli olduğunu söylemek imkansız” diye ekledi.
Doğu Avrupa medya ajansı NEXTA, Cuma günü Ukrayna saatiyle 01:00’den hemen sonra, Çernobil bölgesi yakınında radyasyon seviyelerinde anormal sıçramalar kaydedildiğini iddia etti.
Ukrayna Nükleer Ajansı da Çernobil’de artan radyasyon seviyeleri kaydedildiğini açıkladı.
RUSYA'DAN İDDİALARA YANIT
Rusya’dan bu iddialara yanıt geldi. Rusya Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada Çernobil bölgesinde ‘radyasyon seviyesi’ normal ifadesi kullanıldı.
Rusya Savunma Bakanlığı sözcüsü de yaptığı açıklamada, Rusya’nın Ukrayna’nın başkenti Kiev yakınlarındaki kapalı Çernobil nükleer santralinin korunmasına yardımcı olmak için paraşütçüler konuşlandıracağını söyledi.
ÇERNEOBİL NEREDE?
Çernobil kenti Belarus sınırına yakın, Ukrayna'nın kuzeyinde Kiev Oblast'ına bağlı. Kent nükleer faciadan bu yana terk edilmiş ve hayalet şehre dönmüş durumda.
Kentte Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin kurduğu nükleer santralin infilak etmesinden önce 14 bin kişi yaşıyordu, tahliye edilen bölgede bugün ise nüfus yaklaşık bin ile sınırlı.
Çernobil Rayonu'nun idari merkezi olan şehir felaketten 9 gün sonra tahliye edildi ve rayon dağıtıldı. Rayon'un yönetimi ise buraya komşu olan Ivankiv Rayonu'na devredildi.
Faciada 4 bin ile 93 bin kişi arasında insanın yaşamını yitirdiği tahmin ediliyor. Nükleer kaza Türkiye ve Avrupa ülkeleri başta olmak üzere Kuzey Yarım kürenin önemli bölümünde etki yaratmıştı.
Ukrayna ise SSCB'den 24 Ağustos 1991'de ayrılarak bağımsızlığını ilan etti.