Hazine'nin kasasını alkolden alınan ÖTV doldurdu!

Yüksek vergiler nedeniyle içki tüketimi azalıyor.

İçkiden toplanan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), miktarı ise her yıl artıyor. Son olarak yılbaşında yüzde 17 oranında yapılan ÖTV zammının ardından içki fiyatları arttı. Yurttaş artık içki satın almıyor, evde içki üretmeye başlıyor.

Birgün'den Havva Gümüşkaya'nın haberine göre; Ancak burada da engellerle karşılaşıyor. Yüksek fiyatlı içki nedeniyle merdiven altı üretim ve sahte içkiden kaynaklı ölüm haberleri de çoğaldı.

Hazine’nin kasasının büyük bölümü ÖTV gelirleri ile doluyor. Geçen yıl sadece içki ve tütün mamullerinden toplanan ÖTV 78,2 milyar lirayı geçti. Bunun 61,8 milyar lirası tütün mamullerinden olurken 16,4 milyar lirası ise içkilerden toplandı. İçkiden toplanan ÖTV miktarı bir yılda yüzde 11,8 arttı.

19 YILDA FIRLADI

Öte yandan 2020 yılında toplanan her 100 liralık ÖTV’nin 38 lirası içki ve tütün mamullerinden toplandı. AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılında ise her 100 liralık ÖTV’nin yalnızca 17 lirası içki ve tütün mamullerinden toplanıyordu. 19 yıllık AKP iktidarlığında içki ve sigaranın ÖTV içindeki payı yüzde 123,5 oranında arttı.

İçkiden alınan ÖTV artarken tüketimi azalıyor. Ülkedeki toplam içki tüketimi bir önceki yıla göre 19 milyon 981 bin litre azalışla, 1 milyar 8 milyon 180 bin litreye geriledi.

T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı’nın verilerine göre, biranın iç piyasada tüketimi bir yılda 10 milyon 740 bin litre düşüş gösterdi. 2019 yılında yaklaşık 885 milyon litre bira iç piyasaya arz edilirken geçen yıl 874 milyon litre bira arz edildi. Öte yandan yılbaşında yapılan zam ile biradaki maktu ÖTV tutarı 2,05 TL’den 2,39 TL’ye çıkartıldı. Alkol derecesi yüzde 18 ve daha az olan şaraplardaki ÖTV tutarı 81,38 TL’den 95,29 TL’ye, alkol derecesi yüzde 22 ve fazla olanlarda 279,29 TL’den 326,99 TL’ye yükseltildi.

Son yıllarda tüketimi en çok azalan içki ise rakı oldu. 2011’e kadar ortalama 44 milyon litre civarında iç piyasaya arz edilen rakı miktarı giderek azalmaya başladı. 2011’de arz edilen toplam rakı 48 milyon 810 bin litreyken aradan geçen 10 yılda bu miktar yüzde 62’lik düşüşle 30 milyon 103 bin litreye geriledi.

ALKOLE HER TÜRLÜ YASAK

Yüksek vergiler nedeniyle yurttaş evde içki yapımına yöneldi. Bu da etil alkol talebini artırdı. İktidar evde içki yapımının önüne geçmek için yeni yasaklar getirdi. Son 3 yılda etil alkol satışlarına gelen çeşitli yasaklar etil alkol satışlarını düşürdü. Fakat evde rakı yapımım önüne geçen bu uygulama rakı satışlarını canlandırmadı. İlk olarak 2018 yılında etil alkole acı kimyasal madde (denatonyum benzoat) katılması zorunlu hale getirildi. Sonra, Eylül 2019’da eczanelere sunulan etil alkolün depo satışlarına kısıtlama getirildi. Ekim 2020’de de etil alkol ve metanolün internetten satışı yasaklandı. Bu engellemeler nedeniyle geçen yıl iç piyasaya arz edilen etil alkol 2 milyon litre düştü.

***

KASAYI 5 İL DOLDURUYOR

Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) tahsilatında ilk 5 il sıralamasını İstanbul, İzmir, Mersin, Denizli ve Manisa aldı. En az ÖTV tahsil edilen 5 il ise Zonguldak, Sinop, Bartın, Çorum ve Erzincan.

CHP İzmir Milletvekili Atila Sertel'in soru önergesini yanıtlayan Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, 5 ilden alınan ÖTV tutarı 14,4 milyar liraya ulaştığını açıkladı. Elvan, bu sıralamaların illere göre alkol tüketimini yansıtmadığını belirtti. 2019 yılından içkiden toplam 14,7 milyar lira tutarında ÖTV toplanmıştı.
ÖTV tahsilatı açısından ilk beşte olan iller şöyle:

İstanbul: 8,3 milyar lira

İzmir: 4,3 milyar lira

Mersin: 1,5 milyar lira

Denizli: 208,3 milyon lira

Manisa: 168,4 milyon lira

***

70’LİK RAKININ FİYATI

175 TL SATIŞ FİYATI

103 TL ÖTV

26,69 TL KDV

129,69 TL TOPLAM VERGİ